[οι ανοικτοί δυνητικά συμμετοχικοί οικονομικοί και πολιτικοί θεσμοί (inclusive institutions) και οι κλειστοί δυνητικά εκμεταλλευτικοί οικονομικοί και πολιτικοί θεσμοί (extractive institutions) όπως ορίζονται από Daron Acemoğlu - James A. Robinson στο βιβλίο τους "Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη"
"γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη" οι πολιτικοί θεσμοί στους τόπους, στο χρόνο, αποσπάσματα, παρατηρήσεις]
Από την δικτατορία στην δημοκρατία των κλειστών δυνητικά εκμεταλλευτικών οικονομικών και πολιτικών θεσμών.
Η πτώση μιας δικτατορίας, ή η ανεξαρτησία μιας χώρας από προηγούμενους κατακτητές έχει σαν αποτέλεσμα την οικειοποίηση των κλειστών εκμεταλλευτικών πολιτικών και οικονομικών θεσμών από τους νικητές και όχι την αλλαγή τους σε ανοιχτούς δυνητικά συμμετοχικούς θεσμούς.
Έτσι δημιουργούνται οι δημοκρατίες με κλειστούς δυνητικά εκμεταλλευτικούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς που προσαρμόζουν και διαιωνίζουν τους κλειστούς θεσμούς των προνομίων και της διαπλοκής με την εξουσία.
Αυτή είναι η θεσμική εξέλιξη στις περισσότερες χώρες της λατινικής Αμερικής, στις χώρες της πρώην Σοβιετικής ένωσης και φυσικά της Ελλάδας.
Ανατολική Ευρώπη, Οθωμανική αυτοκρατορία, Αίγυπτος, Μεξικό, Βενεζουέλα, Περού, Αργεντινή, Γουατεμάλα, Κολομβία
Εξαίρεση αλλαγής θεσμών χωρίς εμφύλιο, αποτελεί η δυτική Γερμανία που άλλαξε τους κλειστούς ολοκληρωτικούς θεσμούς των Ναζί, σε ανοιχτούς δυνητικά συμμετοχικούς μετά την ήτα των Ναζί στον Β παγκόσμιο πόλεμο.
Εξαίρεση αποτελεί η ανατολική Γερμανία, η οποία άλλαξε τους κλειστούς θεσμούς της σε ανοιχτούς μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου και την ενοποίηση με την δυτική Γερμανία.
Εξαίρεση αποτελούν και μερικές ακόμα χώρες όπως η Σλοβακία που οικειοποιήθηκαν τους ανοιχτούς θεσμούς της Ευρωπαϊκής ένωσης, μετά την συμμετοχή τους σε αυτή.
Πώς μπορεί να αλλάξει σελίδα η Ελλάδα
Στην Ελλάδα οι κλειστοί εκμεταλλευτικοί θεσμοί της δικτατορίας εκφρασμένοι μέσα από ένα πλαίσιο προνομίων (μόνιμη εργασία, εγγυημένες συντάξεις και προστατευτισμός) που απολάμβαναν αυτοί που υποστήριζαν την δικτατορία, διατηρήθηκαν και προσαρμόστηκαν στην μεταπολίτευση, για να απονεμηθούν σε αυτούς που αγωνίστηκαν, ή υποτίθεται ότι αγωνίστηκαν, ενάντια στην δικτατορία.
Η διατήρηση των κλειστών θεσμών στις δημοκρατίες δεν στηρίζεται στην επιβολή με την βία, αλλά στην πεποίθηση ότι όλοι έχουν δικαίωμα στα προνόμια και στην (ψευδή) προσδοκία ότι αυτοί που δεν απολαμβάνουν προνόμια σήμερα, μπορεί να τα απολαμβάνουν στο μέλλον.
Τα προνόμια αποδίδονται στους πολίτες από τα κόμματα που οι ίδιοι ψηφίζουν και διαχέονται στην κοινωνία μέσα από το πελατειακό σύστημα Clientelism, χωρίς να υπάρχει μια διακριτή τάξη ευγενών όπως στην φεουδαρχία.
Το πελατειακό σύστημα που αναπτύχθηκε στην μεταπολίτευση από την ΝΔ New Democracy και το ΠΑΣΟΚ Panhellenic Socialist Movement, συνιστά ένα είδος λαϊκής κυριαρχίας, όπου η πλειοψηφία των πολιτών εκλέγει την κυβέρνησή του, ανταλλάσσοντας την ψήφο του, με πρόσβαση σε προνόμια και σε ευκαιρίες πλουτισμού μέσω της διαπλοκής.
Το ΚΚΕ Communist Party of Greece και ο ΣΥΡΙΖΑ Syriza και το μεγαλύτερο μέρος της αριστεράς αγωνίστηκαν για την διατήρηση των προνομίων (αντί για την κατάργησή τους), και την διασπορά τους σε μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας.
Όλοι αγνόησαν το γεγονός ότι δεν μπορείς να έχεις απόλυτη οικονομική ασφάλεια για όλους τους πολίτες, εκτός αν έχεις στρατοκρατικό καθεστώς και φτώχεια.
Στην μεταπολίτευση στην Ελλάδα φτιάχτηκε ένα πλαίσιο με απόλυτη οικονομική ασφάλεια για αρκετούς πολίτες, ταυτόχρονα με δημοκρατία και ευημερία, ωστόσο αυτό το πλαίσιο φτιάχτηκε με εξωτερικούς πόρους, επιδοτήσεις από την Ένωση και δανεικά.
Η απόλυτη οικονομική ασφάλεια της μόνιμης θέσης εργασίας και των εγγυημένων μεγάλων συντάξεων.
Τα προνόμια της απόλυτης οικονομικής ασφάλειας μέσα από μόνιμες θέσεις εργασίας και υπερβολικές εγγυημένες συντάξεις συνδέονται με την τοποθέτηση του ανθρώπου πάνω από την κοινωνία μέσα στην οποία ζει, πάνω από τους αφηρημένους νόμους και κανόνες με τους οποίους λειτουργεί η κοινωνία.
Για τους περισσότερους ανθρώπους δεν υπάρχει υψηλότερο ιδανικό από να έχει έσοδα ο άνθρωπος από μια πηγή εσόδων και έτσι ελεύθερα να μπορεί να αναπτύξει την προσωπικότητά του, να χαρεί την μικρή ζωή του, να δημιουργήσει, να ονειρευτεί καλύτερες κοινωνίες όπου όλοι έχουν αυτό το προνόμιο χωρίς να ανταγωνίζονται μεταξύ τους.
Ο θείος ο Πλάτωνας Plato, και ο θείος ο Μαρξ Karl Marx, είχαν αυτά τα προνόμια.
Δεν μπορούμε να έχουμε 100% σιγουριά για τον Πλάτωνα αλλά η ιστορία λέει ότι καταγόταν από μια από τις πλουσιότερες και πολιτικά ενεργές κοινωνίες της Αθήνας.
Ο Μαρξ γεννήθηκε σε μια πλούσια οικογένεια της μεσαίας τάξης.
Και οι δύο είχαν το προνόμιο της απόλυτης οικονομικής ασφάλειας, δεν χρειάζονταν να κυνηγήσουν, να σπείρουν, να βρουν χρήματα για να ζήσουν.
Και οι δύο χρησιμοποίησαν το προνόμιο για να ονειρευτούν καλύτερες κοινωνίες όπου οι άνθρωποι δεν ζορίζονταν (όπως οι ίδιοι) άρα είχαν απόλυτη οικονομική ασφάλεια.
Οι θεωρίες τους επηρέασαν μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας.
Μόνο οι θρησκείες κατάφεραν να δημιουργήσουν πιο δημοφιλείς ιδέες, η μεταθανάτιος ζωή λύνει πολλά από τα υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου.
Και ο Πλάτωνας και ο Μαρξ έκαναν σημαντικά λάθη που μπέρδεψαν την ανθρωπότητα.
Ξεκίνησαν από το δεδομένο που οι ίδιοι είχαν, η απόλυτη οικονομική ασφάλεια, και θέλησαν να ονειρευτούν και να σχεδιάσουν κοινωνίες, όπου όλοι οι άνθρωποι ζουν ευτυχισμένοι με απόλυτη οικονομική ασφάλεια, χωρίς ανταγωνισμό μεταξύ τους.
Δεν έχουμε τα δεδομένα για να ελέγξουμε τις θρησκείες και έτσι ότι επιθυμεί κανείς μπορεί να το πιστεύει, έχουμε τα δεδομένα όμως να παρατηρήσουμε και να μελετήσουμε τις ανθρώπινες κοινωνίες, να δούμε πως λειτουργούν, να τις συγκρίνουμε με διαφορετικές κοινωνίες του παρόντος και του παρελθόντος. Αν τα κάνουμε όλα αυτά και κατανοήσουμε την λειτουργία και την εξέλιξη των κοινωνιών, μπορούμε να προτείνουμε και να υλοποιήσουμε αλλαγές, για να γίνουν οι κοινωνίες καλύτερες.
Να ελέγξουμε τις ιδέες του Πλάτωνα στις πραγματικές κοινωνίες. Ο άνθρωπος ή οι θεσμοί?
Η θεωρία των Daron και James για την αποτυχία των εθνών είναι ελέγξιμη και προσωπικά μου φαίνεται η καλύτερη προσέγγιση στην πραγματικότητα για να περιγράψει το πρόσφατο παρελθόν, το παρόν και το κοντινό μέλλον της ανθρωπότητας, (αν και έχω διαφωνίες για το απώτατο παρελθόν και το απώτατο μέλλον της ανθρωπότητα).
Ο Daron και ο James δεν σχεδιάζουν κοινωνίες στο μυαλό τους όπως ο Πλάτωνας και ο Μαρξ, μελετούν τις κοινωνίες και η μελέτη τους δεν αναφέρεται σε ανθρώπους, αλλά σε θεσμούς.
Οι θεσμοί είναι πιο σημαντικοί από τους ανθρώπους, γιατί δημιουργούν το αφηρημένο περιβάλλον μέσα στο οποίο δρα ο κάθε άνθρωπος και προσδιορίζουν την εξέλιξη της ζωής του.
Ο κάθε άνθρωπος θα γεννηθεί, θα μεγαλώσει και θα πεθάνει ζώντας μέσα σε ένα αφηρημένο πλαίσιο θεσμών που είναι διαφορετικό τοπικά. Οτιδήποτε και να κάνει ο άνθρωπος σχετίζεται με το ταλέντο του και το πλαίσιο των θεσμών μέσα στο οποίο ζει.
Αν ο Bill Gates γεννιόταν και μεγάλωνε στην Ελλάδα, πιθανά να ήταν άνεργος γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι οικονομικοί θεσμοί που να επιτρέπουν σε ένα Ελληνόπουλο να γίνει σαν τον Bill.
Οι θεσμοί είναι τόσο δυνατοί και δεν μπορούν να αλλάξουν από έναν άνθρωπο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι εμπεριέχουν κάτι από την συλλογική συνείδηση των ανθρώπων, που έζησαν στον ίδιο τόπο, τουλάχιστον τα τελευταία δυο χιλιάδες χρόνια.
Η θεσμική ιστορία της Ελλάδας δεν έχει καμία σχέση με την αρχαία Ελλάδα, που ήταν ένα σύντομο φως στους ανοικτούς θεσμούς και έσβησε, όπως αυτό της Βενετίας, αφού άφησε μια διανοητική κληρονομιά σε όλη την ανθρωπότητα.
Η θεσμική ιστορία της Ελλάδας. Ο άνθρωπος, ο λαός.
Οι κλειστοί θεσμοί της σημερινής Ελλάδας είναι αποτέλεσμα των κλειστών θεσμών (για πάνω από 1100 χρόνια) της Byzantine Empire, των κλειστών θεσμών (για 400 χρόνια) της Ottoman Empire και τα 95 χρόνια της απελευθέρωσης.
Τα 95 χρόνια της απελευθέρωσης μετεξέλιξαν τους κλειστούς εκμεταλλευτικούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς της βυζαντινής αυτοκρατορίας και των κατακτητών Οθωμανών.
Η μετεξέλιξη ήταν μια προσαρμογή των κλειστών εκμεταλλευτικών θεσμών στην δημοκρατία με κλειστούς δυνητικά εκμεταλλευτικούς θεσμούς.
Οι περισσότεροι Έλληνες πολίτες και διανοούμενοι ποτέ δεν κατανόησαν την αξία των δυνητικά συμμετοχικών οικονομικών και πολιτικών θεσμών.
Πιθανά οι διανοούμενοι έδωσαν περισσότερο χρόνο για να μελετήσουν τις ιδέες του Πλάτωνα και του Μαρξ, παρά για να μελετήσουν τις υπάρχουσες κοινωνίες, άλλων χωρών, να δουν τη κάνουν καλύτερα και τι κάνουν χειρότερα και να το προτείνουν στην Ελληνική κοινωνία.
Οι περισσότεροι Έλληνες αναζήτησαν τους ανθρώπους να κυβερνήσουν, τα σωστά συστήματα διακυβέρνησης που έχουν κέντρο τον άνθρωπο, δεν κατανόησαν ποτέ την δύναμη των θεσμών και τους περιορισμούς που θέτουν οι θεσμοί στον άνθρωπο, ακόμα και στους ηγέτες.
Οι Έλληνες έζησαν εμφύλιους, δικτατορίες και ηρωικές μάχες απέναντι σε κατακτητές. Αγνόησαν τα πρώτα και κράτησαν τις ηρωικές νικηφόρες μάχες απέναντι σε εξωτερικούς εχθρούς.
Όταν δεν είχαν εχθρούς να πολεμήσουν και έμειναν ελεύθεροι στην χώρα τους να κυβερνήσουν (από το 1974, μετά την κατάρρευση της δικτατορίας) οι Έλληνες τα έκαναν σαλάτα.
Διακυβέρνησε ο λαός και ο λαός διακυβέρνησε για πάρτη του.
Ο λαός δεν μπόρεσε να δει το σύνολο της κοινωνίας, αλλά ο καθένας κοίταξε το δικό του συμφέρον, το συμφέρον της οικογένειάς του, το συμφέρον της συντεχνίας του και τέλος το συμφέρον άλλων συντεχνιών με ανάλογα προνόμια.
Φυσικά αυτό είναι αναμενόμενο για κάθε λαό που κατάγεται από κλειστούς εκμεταλλευτικούς θεσμούς και μετά από μια απελευθέρωση βρίσκεται σε μια δημοκρατία, με ένα καλό σύνταγμα που κάποιοι καλοί διανοούμενοι συνέταξαν.
Τι έκαναν οι άλλοι λαοί?
Το να περάσει η εξουσία στον λαό είναι ένα ιστορικό αίτημα που γιαυτό χύθηκε πολύ αίμα και έγιναν χιλιάδες επαναστάσεις ενάντια σε κατακτητές και δικτάτορες.
Έχει όμως ο λαός την ωριμότητα να κυβερνήσει τον εαυτό του, με δημοκρατικό τρόπο για το καλό του συνόλου της κοινωνίας?
Τι θα κάνει ένας λαός αν ελευθερωθεί ή κατεβάσει ένα δικτάτορα και αποδεχτεί ένα δημοκρατικό σύνταγμα?
Λίγοι λαοί είχαν την ευκαιρία να υιοθετήσουν ένα σύνταγμα και να είναι ικανοί να χτίσουν μια δημοκρατία των ανοιχτών δυνητικά συμμετοχικών θεσμών που να λειτουργεί σε ένα βαθμό για όλους.
Αυτοί οι λαοί βρέθηκαν σε μέρη που δεν προϋπήρχαν κλειστοί εκμεταλλευτικοί θεσμοί από το παρελθόν.
Οι Βορειο Αμερικάνοι, οι Καναδοί, οι Αυστραλοί και άλλοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
3a) “Why nations fail” by dimitris Μποτσουάνα, Ηνωμένες Πολιτείες, Αυστραλία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία
Οι λαοί της βόρειας και δυτικής Ευρώπης ακολούθησαν μια αργή βασανιστική πορεία μερικών αιώνων για να φτάσουν από τους κλειστούς ολοκληρωτικούς και εκμεταλλευτικούς θεσμούς της φεουδαρχίας στις σύγχρονες δημοκρατίες με ανοιχτούς θεσμούς.
[Οι χώρες της νότιας Ευρώπης έχουν πιο κλειστούς θεσμούς από της Βόρειας.]
Αντίθετα με ότι πιστεύουν οι διανοούμενοι, οι λαοί δεν είχαν στο τσεπάκι τους το μοντέλο της περιορισμένης αρχαίας Ελληνικής δημοκρατίας, που δεν ήταν πραγματική δημοκρατία, αφού υπήρχαν σκλάβοι.
Κρίσιμες καμπές της ιστορίας όπως η επιδημία της πανώλης, ή η απόκτηση ισχύος από εμπόρους που εκμεταλλεύονταν τις αποικίες ήταν τα αίτια των θεσμικών αλλαγών.
Ναι και οι δουλοπάροικοι αλλά και τα καθάρματα οι έμποροι είδαν την ευκαιρία να αποσπάσουν ισχύ από τους βασιλιάδες δημιουργώντας πιο ανοιχτούς θεσμούς και τα πρώτα κοινοβούλια.
Δεν ξέρω αν σας φαίνεται αποκρουστική η αφήγηση, όμως δεν άλλαξαν οι άνθρωποι τους θεσμούς επειδή το σκόπευσαν, απλά αναζήτησαν μερίδιο ισχύος για τον εαυτό τους, πολέμησαν γιαυτό σε εμφύλιους, εξολόθρευσαν βασιλιάδες και αργά και βασανιστικά έφτασαν στο σήμερα όπου οι περισσότεροι άνθρωποι απολαμβάνουν συνθήκες δυνητικά συμμετοχικής δημοκρατίας.
Αυτές οι κοινωνίες πρώτα κατάκτησαν την κυριαρχία του νόμου, για να σταματήσουν την κυριαρχία των βασιλιάδων και μετά αργά και βασανιστικά, έφτασαν στα σύγχρονα κράτη, όπου όλοι οι πολίτες απολαμβάνουν ελευθερία και δικαιώματα από το κράτος.
Αρκετοί υποστηρίζουν ότι οι φιλελεύθεροι και η Ευρωπαϊκή αριστερά ήταν αυτοί που διεύρυναν τα δικαιώματα για όλους τους πολίτες.
Δυτική Ευρώπη, Αγγλία, Γαλλία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Βραζιλία
Και τι να κάνουμε εμείς στην Ελλάδα?
Σήμερα στις δικές μας δημοκρατίες με κλειστούς δυνητικά εκμεταλλευτικούς θεσμούς, δεν χρειάζεται εμφύλιος για να αλλάξουμε τους θεσμούς σε ανοιχτούς, ούτε μπορούμε να τους επιβάλλουμε, η αλλαγή των θεσμών είναι μια υπόθεση της πλειοψηφίας των πολιτών που είναι δύσκολο να συμβεί αν δεν συνοδεύεται από μια ήτα και ανεπάρκεια των κλειστών θεσμών.
Σήμερα στην Ελλάδα έχουμε μια ήτα των κλειστών θεσμών, έχουμε έτοιμα μοντέλα ανοιχτών θεσμών, έχουμε ένα υψηλό επίπεδο ευημερίας και ελευθερίας, αλλά είναι αμφίβολο αν θα δεχτούμε να αλλάξουμε τους θεσμούς μας που είναι κληρονομιά των κοντινών προγόνων μας, αν δεν έχουμε μια επαρκή εξωτερική πίεση.
Είναι εντυπωσιακό ότι μετά από τόσα χρόνια κρίσης δεν θελήσαμε να δούμε τις πραγματικές αιτίες της χρεοκοπίας. Οι πραγματικές αιτίες είναι οι κλειστοί, δυνητικά εκμεταλλευτικοί πολιτικοί και οικονομικοί θεσμοί μας, που υποστηρίζονται από το ίδιο το Σύνταγμά μας.
Οι κλειστοί θεσμοί παλεύουν για την επιβίωσή τους και μέχρι τώρα είχαν την υποστήριξη της πλειοψηφίας των πολιτών.
Οι θεσμοί θα μπορούσαν πιθανά να αλλάξουν, αν η Ευρωπαϊκή ένωση, το ΔΝΤ και το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ήταν ικανοί να παρέχουν ένα έτοιμο μοντέλο διακυβέρνησης που να οδηγεί στην ευημερία το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού.
Η ευρωπαϊκή ένωση το ΔΝΤ και το Ευρωκοινοβούλιο, πρέπει να είναι ικανοί, να πουν στον Ελληνικό λαό, ή αλλάζεις το σύνταγμά σου και τους κλειστούς δυνητικά εκμεταλλευτικούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμού σου, ή προχώρα μόνο σου και θα σου παρέχω ανθρωπιστική βοήθεια.
Ο Ελληνικός λαός θα έπαιρνε την πρόταση, θα την συζήταγε δημόσια και με ένα (ηλεκτρονικό?) δημοψήφισμα θα αποφάσιζε αν την αποδέχεται ή προτιμά τους θεσμούς των κοντινών προγόνων του.
Η Ελλάδα έχει μια δημοκρατία κλειστών θεσμών που σέβεται την απόφαση της πλειοψηφίας. Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει τους θεσμούς, αν αυτό δεν είναι απόφαση της πλειοψηφίας.
Μα το Σύνταγμά μας έχει πολλά θετικά
Μα θα πει κάποιος
γιατί να αλλάξουμε το Σύνταγμα?
Αυτό μας έδωσε την ελευθερία του λόγου, την ασφάλεια να πιστεύουμε ότι θέλουμε χωρίς να έχουμε ένα δεσμοφύλακα να μας χτυπάει για να υπογράψουμε σε ένα χαρτί ότι δεν είμαστε κομουνιστές.
Αυτό δημιούργησε μια επαρκή αστυνομία ώστε να βαδίζουμε στα περισσότερα μέρη ελεύθερα, χωρίς να φοβόμαστε ότι κινδυνεύουμε από κάτι.
...
Τα παραπάνω και αρκετά ακόμα δεν έχουν ισχύ σε πολλές χώρες του κόσμου σήμερα που διαφεντεύει ο πόλεμος και ο αγώνας για κυριαρχία.
Συμφωνώ να τηρούμε το σύνταγμα μέχρι δημοκρατικά να το αλλάξουμε με ένα καλύτερο (αν το αλλάξουμε), γιατί αν δεν ισχύει το σύνταγμα, δεν προκύπτουν καλύτερες κοινωνίες όπως πιστεύουν μερικοί φίλοι αναρχικοί, αλλά κοινωνίες της αναζήτησης κυριαρχίας όπου ο καθένας γίνεται αρχηγός ή παίρνει ένα ντουφέκι και ακολουθά έναν αρχηγό.
Ακριβώς όπως στην Σομαλία και σε παρόμοιες χώρες.
Αφρική, Αγκόλα, Μπουρούντι, Τσαντ, Ακτή Ελεφαντοστού, Δημοκρατία του Κονγκό, Αιθιοπία, Λιβερία, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Δημοκρατία Κόνγκο-Μπραζαβίλ, Ρουάντα, Σομαλία, Σουδάν, Ουγκάντα, Σιέρα Λεόνε, Αφγανιστάν, Αϊτή, Νεπάλ
Τότε γιατί να αλλάξουμε το Σύνταγμα? που είναι το λάθος?
Αυτό διδαχτήκαμε, αυτό διδάξαμε στις νομικές σχολές, αυτό ερμηνεύουμε για να λύσουμε τρέχοντα νομικά προβλήματα.
Το Ελληνικό Σύνταγμα δεν κατανοεί ότι οι αφηρημένοι θεσμοί είναι πιο σημαντικοί από τον άνθρωπο, αυτοί προσδιορίζουν τα όρια της δράσης των ατόμων.
Έτσι το Σύνταγμα θέτει τον άνθρωπο πάνω από τους νόμους, όπως ο Πλάτωνας που αναζητούσε τον καλό βασιλιά φιλόσοφο για να κυβερνήσει, και δεν θα δεσμευόταν από νόμους.
Το σύνταγμα αντιμετωπίζει τους κυβερνώντες πιο ευνοϊκά από τους απλούς ανθρώπους, δηλαδή καταστρατηγεί την κυριαρχία του νόμου.
Δίνει στους κυβερνώντες μεγάλη συγκέντρωση εξουσίας.
Δεν κάνει πλήρη διαχωρισμό των εξουσιών.
Τελικά οι κυβερνώντες όταν καταλαμβάνουν την εξουσία αδυνατούν να κυβερνήσουν, αδυνατούν να δουν ένα αφηρημένο σκοπό και να τον υλοποιήσουν προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας γιατί μπορούν να δουν μόνο τους ψηφοφόρους τους.
Ακόμα πιο πέρα το παρόν σύνταγμα απονέμοντας προνόμια μόνιμης εργασίας σε πολλούς πολίτες, δημιουργεί συνθήκες αδυναμίας διοίκησης στους περισσότερους δημόσιους και αρκετούς ιδιωτικούς οργανισμούς.
Το σύνταγμα αντίθετα με όσα υποστηρίζει, δημιουργεί ανισότητα μεταξύ των εργαζομένων που κάνουν την ίδια εργασία.
Και ο Μαρξ είναι στο σύνταγμα, (όχι ο ίδιος το ιδεώδες του).
Πιθανόν πέρα από τον Πλάτωνα και ο Μαρξ επέδρασε στο Ελληνικό σύνταγμα, όχι ο ίδιος μια και το δικό του μοντέλο ήταν μια σχεδιασμένη κεντρικά οικονομία, χωρίς ελευθερία και δημοκρατία.
Το ιδεώδες του, αυτό που καμία κοινωνία δεν μπόρεσε να υλοποιήσει σε μεγάλη κλίμακα, αυτό ακριβώς ήταν που άρεσε στους Έλληνες: "από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητες του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του"
Εκπληκτικό ιδεώδες, ποιος δεν θα ήθελε μια τέτοια κοινωνία.
Δυστυχώς αυτό το ιδεώδες είχε ένα σοβαρό μειονέκτημα. Δεν μπορούσε, ούτε μπορεί, να`λειτουργήσει πέρα από ένα μικρό κύκλο ανθρώπων.
Σε ένα κοινόβιο, σε μια παρέα, σε μια κοινότητα ανθρώπων, σε κινήματα για συγκεκριμένους σκοπούς, όπου όλοι σέβονται κάποιους κοινούς κανόνες πιθανό να μπορεί να λειτουργεί "από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητες του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του",
Οι Zapatista Army of National Liberation, οι Κούρδοι της Rojava και άλλοι διάσπαρτοι σε αυτή την γη, ακόμα και μες τον πόλεμο αναζητούν την δημοκρατία.
Εκεί στον πόλεμο ο καθένας προσφέρει σύμφωνα με τις δυνατότητές του και παίρνει σύμφωνα με τις ανάγκες του, αλλά οι ανάγκες του είναι μικρές, ο θάνατος τρυγιρίζει.
Κρατάνε όπλα πολεμάνε και όμως δεν διαλέγουν ένα στρατοκρατικό καθεστώς για την ζωή τους.
Αυτό τους το θεσμικό επίτευγμα πιθανό να συνδέεται με ανοιχτούς θεσμούς από τους προγόνους τους.
Βέβαια οι παραπάνω πιθανά θεωρούν κακό τον ανταγωνισμό και τον καπιταλισμό. Εμείς όμως ζούμε σε καπιταλιστικές κοινωνίες με κρυφό θεωρητικά απορριπτέο ανταγωνισμό.
Αν κάποιος προσπαθήσει να εφαρμόσει το μοντέλο "από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του", σε μεγάλη κλίμακα, ΄' όπως στην Ελλάδα ώστε να περιλαμβάνει όλους τους διαφορετικούς ανθρώπους, αυτό το μοντέλο καταρρέει, γιατί ένα μέρος των ανθρώπων αναζητάει μεγαλύτερη ισχύ και παραβαίνει τους κανόνες για να την αποχτήσει.
Μια μόνιμη θέση εργασίας δημιουργεί στους περισσότερους ανθρώπους αδιαφορία.
Οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν να διαθέσουν τις ικανότητες τους για δικό τους όφελος και όχι για να υλοποιήσουν τις υποχρεώσεις της θέσης τους.
Οι δε ανάγκες συνεχώς αυξάνονται γιατί ζούμε σε μια καταναλωτική κοινωνία με υψηλής ποιότητας Marketing, ικανή να δημιουργεί συνεχώς νέες ανάγκες.
Έτσι το ιδεώδες μοντέλο καταλήγει να είναι στην πραγματικότητα, ένα κρυφό εκμεταλλευτικό μοντέλο.
Το χειρότερο από όλα είναι το γεγονός ότι δεν είναι εύκολα κατανοητό, ποιοι είναι οι εκμεταλλευτές και ποιοι οι εκμεταλλευόμενοι.
Αυτό συμβαίνει γιατί ανάμεσα σε αυτούς που κατέχουν μόνιμες θέσεις εργασίας βρίσκονται άνθρωποι που εργάζονται παραπάνω, για να προσπαθήσουν να καλύψουν την μη διαθεσιμότητα των συναδέλφων τους, χωρίς να αμείβονται παραπάνω.
Αυτός είναι ο λόγος που μεταφράζω τα ectractive institutions, σε δυνητικά εκμεταλλευτικούς θεσμούς.
Με άλλα λόγια δεν είναι όλοι οι αποδέκτες μόνιμων θέσεων εργασίας και λοιπόν προνομίων εκμεταλλευτές.
Μα θα πει κάποιος
τι είναι αυτά που λες ?
εμείς στην Ελλάδα καταφέραμε με την διακυβέρνησή μας και το σύνταγμά μας να δώσουμε αυτή την δυνατότητα σε πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού και πραγματικά ήταν τέλεια.
Δώσαμε απόλυτη οικονομική ασφάλεια σε πολύ κόσμο και τον αφήσαμε ελεύθερο να προσφέρει ότι μπορεί στην εργασία του και τον οπλίσαμε συνταγματικά να ζητάει ότι θέλει από αποδοχές για να καλύψει όλες τις ανάγκες του, που όλο μεγάλωναν.
Το σύστημα είναι καλό δοκιμασμένο και θέλουμε να το εφαρμόσουμε σε όλους τους πολίτες.
Δυστυχώς όλα αυτά είναι μια απάτη.
Δεν καταφέραμε να παράγουμε αρκετό πλούτο από μόνοι μας για να καλύψουμε τις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών όλης της χώρας.
Δημιουργήσαμε δυο ειδών εργαζόμενους, αυτούς που απολαμβάνουν απόλυτη οικονομική ασφάλεια, και αυτούς που ελπίζουν να αποκτήσουν κάποτε απόλυτη οικονομική ασφάλεια.
Στην πραγματικότητα αυτοί που δεν έχουν απόλυτη οικονομική ασφάλεια και προνόμια θα πρέπει να χρηματοδοτούν αυτούς που έχουν, τώρα που η Ελλάδα πρέπει να λειτουργήσει χωρίς δανεικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου