Στο παρακάτω κείμενο όταν αναφέρεται ο όρος "θεσμοί" χωρίς άλλο επιθετικό προσδιορισμό εννοείτε ότι η αναφορά γίνεται για όλους τους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς, ανοιχτούς ή κλειστούς, κατοχυρωμένους με γραπτούς νόμους ή όχι.
Θα προσπαθήσω να προτείνω διορθώσεις και συμπληρώσεις, για την θεωρία της εξέλιξης των πολιτικών και οικονομικών των Acemoglou Robinson, όπως αυτή περιγράφεται στο βιβλίο "γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη".
Πρώτα όμως θέλω να παρουσιάσω με δυο λόγια πως αντιλαμβάνομαι τους θεσμούς.
Αντιλαμβάνομαι τους θεσμούς σαν ένα πλαίσιο γραπτών και άγραφων νόμων και συμπεριφορών που είναι αποδεκτοί από μια πλειοψηφία του πληθυσμού.
Οι θεσμοί είναι μέρος της επίγνωσης του κάθε ατόμου και προσδιορίζουν την συμπεριφορά του.
Οι θεσμοί συνδέουν τα άτομα μεταξύ τους με διαφορετικούς τρόπους και δημιουργούν διαφορετικές κοινωνίες.
Οι θεσμοί συνδέουν τα άτομα μεταξύ τους με διαφορετικούς τρόπους και δημιουργούν διαφορετικές κοινωνίες.
Οι θεσμοί είναι δυνατοί ή αδύνατοι ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που τους στηρίζουν.
Οι θεσμοί είναι δυο ειδών οι ανοικτοί (inclusive) και οι κλειστοί (extractive).
Σε κάθε μέρος (και σε κάθε χώρα), σε κάθε χρονική στιγμή της ιστορίας δυο βασικοί παράμετροι προσδιορίζουν την εξέλιξη των θεσμών σε πιο ανοιχτούς ή πιο κλειστούς.
Η πρώτη παράμετρος σχετίζεται με το ιστορικό παρελθόν των θεσμών σε κάθε τόπο.
Η δεύτερη παράμετρος σχετίζεται με την επιλογή της τρέχουσας πλειοψηφίας (1).
Η δεύτερη παράμετρος σχετίζεται με την επιλογή της τρέχουσας πλειοψηφίας (1).
Η επιλογή της τρέχουσας πλειοψηφίας κάθε χώρας σήμερα, είναι ικανή να αλλάξει τους θεσμούς σε πιο κλειστούς, ή πιο ανοιχτούς.
Όταν επιλογή της τρέχουσας πλειοψηφίας συνδέεται με διάθεση για κυριαρχία, εθνικισμούς, εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς και ανασφάλεια, τότε είναι πολύ πιθανόν να επιλέξει το κλείσιμο των θεσμών.
Οι ανοιχτοί θεσμοί μπορούν να ονομαστούν συναινετικοί θεσμοί, ή δυνητικά συμμετοχικοί θεσμοί, ή θεσμοί της επωφελούς συμφωνίας, ή θεσμοί της εμπιστοσύνης, ή ανταλλακτικοί θεσμοί, ή θεσμοί που ισχύουν οι κανόνες και οι συμφωνίες, ή πλουραλιστικοί θεσμοί, ή θεσμοί των ανοιχτών αγορών, ή ειρηνικοί θεσμοί, ή θεσμοί της περιγραφής της πραγματικότητας, ή θεσμοί της ευθύνης, ή θεσμοί των ελεγχόμενα ανοικτών συνόρων, ή αφηρημένοι θεσμοί.
Οι κλειστοί θεσμοί μπορούν να ονομαστούν κυριαρχικοί θεσμοί, ή αποκλειστικοί θεσμοί, ή εκμεταλλευτικοί-αρπαχτικοί θεσμοί, ή θεσμοί της έλλειψης εμπιστοσύνης, ή θεσμοί διεκδίκησης χωρίς αντάλλαγμα, ή θεσμοί που ο δυνατός (πονηρός) παραβιάζει τους νόμους και τις συμφωνίες, ή συγκεντρωτικοί θεσμοί, ή θεσμοί του κεντρικού σχεδιασμού και των κλειστών αγορών, ή πολεμικοί θεσμοί, ή θεσμοί της κατασκευής της πραγματικότητας με ψέμα, ή θεσμοί της προστασίας, ή θεσμοί των κλειστών συνόρων, ή ανθρώπινοι θεσμοί.
Ενώ οι κλειστοί θεσμοί μπορούν να επιβληθούν με την βία, οι ανοικτοί θεσμοί είναι υπόθεση καθαρής κατανόησης και προτίμησης της πλειοψηφίας των πολιτών μιας χώρας, για μια χρονική περίοδο.
Μια συνεχής σύγκρουση διαδραματίζεται ανάμεσα στους κλειστούς και τους ανοιχτούς θεσμούς.
Οι κλειστοί θεσμοί γίνονται πιο ανοικτοί, όταν οι αποκλεισμένοι ζητούν μερίδιο στην εξουσία και στον πλούτο.
Οι ανοικτοί θεσμοί γίνονται πιο κλειστοί, όταν αυτοί που απολαμβάνουν μερίδιο στην εξουσία και στον πλούτο, θέλουν να το διατηρήσουν για το εαυτό τους και να αποκλείσουν τους υπόλοιπους, ή τους ξένους.
Κλειστοί θεσμοί μπορούν να δημιουργηθούν και από δυναμικές μειοψηφίες, όπως μουσουλμάνοι τρομοκράτες, που διεξάγουν ανταρτοπόλεμο, χρησιμοποιώντας τους άμαχους σαν ανθρώπινες ασπίδες.
Οι ίδιοι εμπνέουν πολίτες άλλων χωρών, που έλκονται από τους κλειστούς θεσμούς, να διεξάγουν τρομοκρατικές επιθέσεις, εναντίων αμάχων.
Η αδυναμία του κράτους δικαίου των χωρών με ανοιχτούς θεσμούς, να αντιμετωπίσουν την τρομοκρατία των φανατισμένων μουσουλμάνων, δίνει χώρο στους υποστηριχτές των κλειστών θεσμών να αναζητήσουν ηγέτες και σωτήρες, να αναλάβουν αυτοί, να καθαρίσουν τους κακούς.
Ενώ οι κλειστοί θεσμοί μπορούν να επιβληθούν με την βία, οι ανοικτοί θεσμοί είναι υπόθεση καθαρής κατανόησης και προτίμησης της πλειοψηφίας των πολιτών μιας χώρας, για μια χρονική περίοδο.
Μια συνεχής σύγκρουση διαδραματίζεται ανάμεσα στους κλειστούς και τους ανοιχτούς θεσμούς.
Οι κλειστοί θεσμοί γίνονται πιο ανοικτοί, όταν οι αποκλεισμένοι ζητούν μερίδιο στην εξουσία και στον πλούτο.
Οι ανοικτοί θεσμοί γίνονται πιο κλειστοί, όταν αυτοί που απολαμβάνουν μερίδιο στην εξουσία και στον πλούτο, θέλουν να το διατηρήσουν για το εαυτό τους και να αποκλείσουν τους υπόλοιπους, ή τους ξένους.
Κλειστοί θεσμοί μπορούν να δημιουργηθούν και από δυναμικές μειοψηφίες, όπως μουσουλμάνοι τρομοκράτες, που διεξάγουν ανταρτοπόλεμο, χρησιμοποιώντας τους άμαχους σαν ανθρώπινες ασπίδες.
Οι ίδιοι εμπνέουν πολίτες άλλων χωρών, που έλκονται από τους κλειστούς θεσμούς, να διεξάγουν τρομοκρατικές επιθέσεις, εναντίων αμάχων.
Η αδυναμία του κράτους δικαίου των χωρών με ανοιχτούς θεσμούς, να αντιμετωπίσουν την τρομοκρατία των φανατισμένων μουσουλμάνων, δίνει χώρο στους υποστηριχτές των κλειστών θεσμών να αναζητήσουν ηγέτες και σωτήρες, να αναλάβουν αυτοί, να καθαρίσουν τους κακούς.
Στην Ελλάδα (και στις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου) κλειστοί θεσμοί, κατοχυρωμένοι από το σύνταγμα είναι η μονιμότητα των θέσεων εργασίας για προστατευόμενους εργαζόμενους, οι εγγυημένες από το κράτος συντάξεις (ακόμα και αν η χώρα έχει χρεοκοπήσει), οι κλειστές αγορές κεφαλαίου, ...
Στην Ελλάδα κλειστοί θεσμοί χωρίς νομική κατοχύρωση είναι το ρουσφέτι, το φακελάκι, τα ιδιαίτερα μαθήματα καθηγητών μέσης εκπαίδευσης σε μαθητές. Κλειστός θεσμός είναι ακόμα η μη εφαρμογή των εργατικών νόμων στον ιδιωτικό τομέα, η μη εφαρμογή πολεοδομικών κανονισμών και η καταπάτηση δημόσιου χώρου από ιδιώτες.
Παράδειγμα ανοιχτών θεσμών είναι η ελεύθερη διακίνηση πολιτών στις χώρες της ΕΕ, ανεπτυγμένο κράτος δικαίου, ευελιξία και ασφάλεια στην αγορά εργασίας, ...
Συμπληρώσεις διορθώσεις στην θεωρία της εξέλιξης των οικονομικών και πολιτικών θεσμών των Acemoglou Robinson
Η θεωρία των θεσμών των Acemoglou Robinson που περιγράφεται στο βιβλίο "γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη" έχει ορισμένα λάθη, χωρίς αυτά να μειώνουν την αξία της.
Επειδή έχω σπουδάσει φυσική, θα χειριστώ σαν φυσικός την θεωρία των θεσμών, δηλαδή θα αναζητήσω που η θεωρία επαληθεύεται και που διαψεύδεται.
Στην φυσική, τουλάχιστον μέχρι τώρα, μπορεί κανείς να συναντήσει και τις πιο "τρελές" θεωρίες, αυτές οι θεωρίες όμως αναμετρώνται με την πραγματικότητα μέσα από το πείραμα και την παρατήρηση.
Ας δούμε μερικά λάθη της θεωρίας των θεσμών, των Acemoglou Robinson
Επειδή έχω σπουδάσει φυσική, θα χειριστώ σαν φυσικός την θεωρία των θεσμών, δηλαδή θα αναζητήσω που η θεωρία επαληθεύεται και που διαψεύδεται.
Στην φυσική, τουλάχιστον μέχρι τώρα, μπορεί κανείς να συναντήσει και τις πιο "τρελές" θεωρίες, αυτές οι θεωρίες όμως αναμετρώνται με την πραγματικότητα μέσα από το πείραμα και την παρατήρηση.
Ας δούμε μερικά λάθη της θεωρίας των θεσμών, των Acemoglou Robinson
1 η θεωρία είναι υπεραισιόδοξη.
Η θεωρία υποστηρίζει ότι στο μέλλον, οι περισσότερες χώρες θα κινηθούν προς τους ανοιχτούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς, γιατί αυτοί μπορούν να παράγουν ευημερία για τους περισσότερους πολίτες.
Η θεωρία υποστηρίζει ότι στο μέλλον, οι περισσότερες χώρες θα κινηθούν προς τους ανοιχτούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς, γιατί αυτοί μπορούν να παράγουν ευημερία για τους περισσότερους πολίτες.
Μακάρι, αλλά αυτό είναι μια απλή ευχή. Τα πράγματα στο παρόν δεν φαίνεται να κυλάνε προς τα εκεί...
Επιπρόσθετα η μακροβιότητα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, δείχνει ότι μπορεί να επιτευχθεί ένα μείγμα κλειστών πολιτικών θεσμών με ανοιχτούς οικονομικούς, που να έχει μεγάλη σταθερότητα στο χρόνο.
Αυτό προσπαθεί να κάνει σήμερα η Κίνα.
Οι Acemoglou Robinson παρασύρθηκαν από τον Μαρξ και όλοι τους από τον Νεύτωνα.
Ο Μαρξ λέει επιστημονικά η γη θα γίνει κόκκινη και διαψεύδεται με τα μέχρι τώρα δεδομένα. Ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας απέτυχε.
Οι Acemoglou Robinson λένε επιστημονικά θα επικρατήσουν οι ανοιχτοί θεσμοί και διαψεύδονται από τα μέχρι τώρα δεδομένα.
2 η θεωρία υποστηρίζει ότι οι κλειστοί πολιτικοί θεσμοί δεν μπορούν να παράγουν καινοτομία.
Οι κλειστοί πολιτικοί θεσμοί μπορούν να δημιουργούν θεσμικά περιβάλλοντα σε εξειδικευμένους τομείς που να λειτουργούν ανοιχτά.
Όταν η πρώην Σοβιετική Ένωση ήθελε να δημιουργήσει καινοτομία στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς ήξερε πως να το κάνει.
Η συνταγή είναι απλή δεν βάζεις έναν άνθρωπο του κόμματος να δημιουργήσει καινοτομία αλλά κάνεις τους θεσμούς ανοιχτούς στο συγκεκριμένο πεδίο. Δηλαδή αναζητάς τους καλύτερους και τους αμείβεις καλά.
Μη ξεχνάμε ότι και η αρχαία Κίνα σε ένα περιβάλλον κλειστών πολιτικών θεσμών δημιούργησε καινοτομία.
3 η θεωρία υποστηρίζει ότι η συνεργεία ανοιχτών οικονομικών θεσμών με ανοιχτούς πολιτικούς θεσμούς
Μπορεί στο παρελθόν να υπήρχε σε μερικές περιπτώσεις μια συνεργεία όπου οι ανοιχτοί οικονομικοί θεσμοί οδηγούσαν σε ανοιχτούς πολιτικούς, στο παρόν η συνεργεία δεν είναι δεδομένη.
Μπορώ να υποθέσω ότι ο Ερντογάν για να πετύχει την οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε η Τουρκία πριν την απόπειρα του πραξικοπήματος, άνοιξε στην ουσία τους οικονομικούς θεσμούς της χώρας του, αυτό βέβαια δεν τον εμπόδισε να επιλέξει το κλείσιμο των πολιτικών θεσμών της Τουρκίας απορρίπτοντας το δυτικό κράτος δικαίου παρόλο που επιδοτούνταν από την ΕΕ για να υλοποιήσει.
4 η θεωρία των θεσμών βλέπει μια εξέλιξη των θεσμών από κλειστούς σε ανοιχτούς.
Γνώρισα ανθρώπους εξαίρετους νομικούς που είχαν πολύ εκτίμηση για την θεωρία των θεσμών αλλά δεν μπορούσαν να κατανοήσουν ότι οι μόνιμες θέσεις εργασίας είναι ένας κλειστός θεσμός.
Όλοι τους βλέπουν μερικούς μόνιμους υπαλλήλους που είναι εθελοντικά εξαίρετοι στην υπηρεσία τους και ξεκινάνε ένα ποίημα, ότι πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους να είναι καλοί στην υπηρεσία τους και ας έχουν μόνιμη θέση.
Δεν ξέρω τι γνώμη έχουν οι Acemoglou Robinson, αλλά για το μανιφέστο οι μόνιμες θέσεις εργασίας είναι ένας κλειστός θεσμός.
Επειδή δεν εκμεταλλεύονται την μονιμότητα όλοι οι δικαιούχοι για να αρπάξουν χρόνο, ή πόρους, μπορούμε να τον ονομάσουμε δυνητικά εκμεταλλευτικό θεσμό.
2 οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν τους ποιο ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς
Οι Σκανδιναβικές χώρες πέτυχαν να δημιουργήσουν τους πιο ανοιχτούς θεσμούς σήμερα.
Αυτός είναι ο λόγος που το μανιφέστο ζητά την υιοθέτηση αυτών των θεσμών από όλη την ΕΕ.
Η βάση των ανοιχτών οικονομικών θεσμών είναι η ευελιξία και ασφάλεια στην αγορά εργασίας Flexicurity.
Επιπρόσθετα έχουμε την δημιουργία ενός κοινωνικού κράτους με περιορισμένη οικονομική ασφάλεια για όλους τους πολίτες.
3 η ΕΕ με την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών των χωρών μελών κατάφερε ένα πρωτόγνωρο θεσμικό επίτευγμα των ανοιχτών θεσμών
Η ΕΕ κατάφερε να ανοίξει ένα μέρος των αγορών μιας χώρας στους πολίτες κάθε άλλης χώρας μέλους.
Έχουμε για πρώτη φορά στην γνωστή ανθρώπινη ιστορία μια ένωση ισότιμων κρατών που επιτρέπει στους πολίτες των άλλων χωρών να ζήσουν, να εργαστούν, να δημιουργήσουν σε κάθε χώρα μέλος.
Εδώ βλέπουμε την πλειοψηφία των Βρετανών πολιτών που τράβηξαν ιστορικά μπροστά στην εξέλιξη των ανοιχτών θεσμών να γυρίζουν στον φαύλο κύκλο των κλειστών θεσμών.
4 οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς συνήθως δεν φοβούνται τους πρόσφυγες μετανάστες
Ο Barack Obama και η Angela Merkel έκαναν τις σωστές επιλογές και δεν μπλέχτηκαν σε συγκρούσεις πολιτισμών ή θρησκειών.
Και οι δύο τους μπορούν να κατανοήσουν την δύναμη των ανοιχτών θεσμών.
Και οι δυο τους ενσαρκώνουν τους ανοιχτούς θεσμούς.
[Ο Ομπάμα είναι ο πρώτος αφροαμερικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ, γεννήθηκε στην Honolulu, Hawaii από Κενιάτη πατέρα, ενώ Μέρκελ είναι η πρώτη γυναίκα Καγκελάριος με Πολωνική καταγωγή από τον παππού της.]
Όλες οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς είναι ικανές να ενσωματώσουν μέχρι ένα ορισμένο αριθμό προσφύγων και μεταναστών, με όφελος για τους μετανάστες και τις χώρες.
Η κατάσταση μπορεί να αλλάξει αν κυρίαρχες πλειοψηφίες στηρίξουν ξενοφοβικούς ηγέτες. Αυτό έγινε ήδη στην Βρετανία και ελπίζουμε να μην γίνει στην Αμερική
Οι περισσότερες χώρες με κλειστούς θεσμούς φοβούνται τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Μια ξαφνική ανεξέλεγκτη αύξηση των μεταναστών σε μια χώρα δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη.
Η Τουρκία εκβιάζει στην ουσία την ΕΕ με τις προσφυγικές ροές, ενώ το Ισλαμικό κράτος στέλνει μαχητές ανάμεσα στους πρόσφυγες για να πετύχουν τρομοκρατικά χτυπήματα και η Ρωσία χαίρεται κρυφά με αυτά τα τρομοκρατικά χτυπήματα.
Η κατάσταση είναι περίπλοκη και καμία χώρα δεν μπορεί να την λύση μόνη της.
Ένας συντονισμός των χωρών με ανοιχτούς θεσμούς είναι αναγκαίος ώστε το πρόβλημα να λυθεί στην πηγή του, με την δημιουργία ομοσπονδίας στην Β.Συρία.
Το προσφυγικό και η τρομοκρατία ενώνει τις χώρες και τις αναγκάζει να συνεργαστούν, παρά τις διαφορές τους.
Η αλληλεγγύη στις χώρες που αντιμετωπίζουν πιο έντονα το πρόβλημα είναι αναγκαία.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι και οι μετανάστες πρέπει να είναι ικανοί να δεχτούν και να προσαρμοστούν στους ανοιχτούς θεσμούς (κράτος δικαίου) των χωρών υποδοχής.
Δεν μπορεί να είναι ανεκτό ένας μετανάστης να δρα για παράδειγμα με τους νόμους της Sharia και όχι με το κράτος δικαίου που τον υποδέχτηκε.
Ο καθένας μπορεί να έχει την δική του θρησκεία, αλλά όχι τους δικούς του νόμους.
5 η θεωρία των θεσμών δεν μπορεί να προβλέψει αν σε ένα σημείο καμπής η εξέλιξη των θεσμών θα είναι προς πιο ανοιχτούς ή πιο κλειστούς
Επιπρόσθετα η μακροβιότητα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, δείχνει ότι μπορεί να επιτευχθεί ένα μείγμα κλειστών πολιτικών θεσμών με ανοιχτούς οικονομικούς, που να έχει μεγάλη σταθερότητα στο χρόνο.
Αυτό προσπαθεί να κάνει σήμερα η Κίνα.
Οι Acemoglou Robinson παρασύρθηκαν από τον Μαρξ και όλοι τους από τον Νεύτωνα.
Ο Μαρξ λέει επιστημονικά η γη θα γίνει κόκκινη και διαψεύδεται με τα μέχρι τώρα δεδομένα. Ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας απέτυχε.
Οι Acemoglou Robinson λένε επιστημονικά θα επικρατήσουν οι ανοιχτοί θεσμοί και διαψεύδονται από τα μέχρι τώρα δεδομένα.
2 η θεωρία υποστηρίζει ότι οι κλειστοί πολιτικοί θεσμοί δεν μπορούν να παράγουν καινοτομία.
Οι κλειστοί πολιτικοί θεσμοί μπορούν να δημιουργούν θεσμικά περιβάλλοντα σε εξειδικευμένους τομείς που να λειτουργούν ανοιχτά.
Όταν η πρώην Σοβιετική Ένωση ήθελε να δημιουργήσει καινοτομία στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς ήξερε πως να το κάνει.
Η συνταγή είναι απλή δεν βάζεις έναν άνθρωπο του κόμματος να δημιουργήσει καινοτομία αλλά κάνεις τους θεσμούς ανοιχτούς στο συγκεκριμένο πεδίο. Δηλαδή αναζητάς τους καλύτερους και τους αμείβεις καλά.
Μη ξεχνάμε ότι και η αρχαία Κίνα σε ένα περιβάλλον κλειστών πολιτικών θεσμών δημιούργησε καινοτομία.
3 η θεωρία υποστηρίζει ότι η συνεργεία ανοιχτών οικονομικών θεσμών με ανοιχτούς πολιτικούς θεσμούς
Μπορεί στο παρελθόν να υπήρχε σε μερικές περιπτώσεις μια συνεργεία όπου οι ανοιχτοί οικονομικοί θεσμοί οδηγούσαν σε ανοιχτούς πολιτικούς, στο παρόν η συνεργεία δεν είναι δεδομένη.
Μπορώ να υποθέσω ότι ο Ερντογάν για να πετύχει την οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε η Τουρκία πριν την απόπειρα του πραξικοπήματος, άνοιξε στην ουσία τους οικονομικούς θεσμούς της χώρας του, αυτό βέβαια δεν τον εμπόδισε να επιλέξει το κλείσιμο των πολιτικών θεσμών της Τουρκίας απορρίπτοντας το δυτικό κράτος δικαίου παρόλο που επιδοτούνταν από την ΕΕ για να υλοποιήσει.
4 η θεωρία των θεσμών βλέπει μια εξέλιξη των θεσμών από κλειστούς σε ανοιχτούς.
Αυτό είναι λάθος, οι κλειστοί και οι ανοιχτοί θεσμοί σε διάφορες μορφές συνυπήρχαν, συνυπάρχουν και θα συνυπάρχουν μέσα στις κοινωνίες, είτε σαν άγραφοι νόμοι είτε σαν γραπτοί.
Πάρα πολλές γνωστές κοινωνίες ιθαγενών όπως οι Indigenous Australians που δεν παρήγαγαν πλούτο, ζούσαν σε αρμονία μεταξύ τους και με τη γη.
Στην Αμερική υπήρχαν ινδιάνικες φιλές πολεμοχαρείς και άλλες που ήταν ικανές να δημιουργήσουν συνομοσπονδία όπως οι Iroquois
Δυστυχώς τα παραπάνω υποδείγματα δεν είναι κατάλληλο για τις σημερινές κοινωνίες. Οι Ιροκούα δεν είχαν να λύσουν το πρόβλημα της παραγωγής και διανομής πλούτου.
Όταν ο άνθρωπος άρχισε να παράγει και να αποθηκεύει πλούτο, φαίνεται να επικρατούν οι κλειστοί θεσμοί στις περισσότερες περιοχές.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ολόκληρες κοινωνίες επικροτούσαν τους κλειστούς θεσμούς, αρκετοί άνθρωποι δημιουργούσαν μεταξύ τους μη κυριαρχικές σχέσεις όπως το ανταλλακτικό εμπόριο.
Μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι ήταν, είναι και θα είναι δυο ειδών,
αυτοί που διεκδικούν με την βία χωρίς αντάλλαγμα και αυτοί που ανταλλάσσουν προϊόντα και υπηρεσίες με αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες,
αυτοί που προτιμούν ένα στρατοκρατικό καθεστώς ή τις κλειστές αγορές και αυτοί που προτιμούν τις ανοιχτές αγορές,
αυτοί που προτιμούν έναν κρυφό ανταγωνισμό χωρίς κανόνες και αυτοί που προτιμούν έναν ανταγωνισμό με κανόνες,
αυτοί που προτιμούν την ασφάλεια και αυτοί που προτιμούν την ελευθερία,
αυτοί που προτιμούν να σκύβουν το κεφάλι σε αυτούς που θεωρούν ανώτερους, ενώ ζητούν την υποταγή από αυτούς που θεωρούν κατώτερους, και αυτοί που δεν αναγνωρίζουν ανώτερους και κατώτερους αλλά διαφορετικούς.
Αυτοί οι δυο βασικοί τύποι ανθρώπου δημιουργούν και τους αντίστοιχους θεσμούς αυτόματα.
Όταν επικρατούν οι κλειστοί θεσμοί η πλειοψηφία του πληθυσμού αποδέχεται από επιλογή ή φόβο τους κλειστούς θεσμούς.
Όταν επικρατούν οι ανοιχτοί θεσμοί η πλειοψηφία του πληθυσμού επιλέγει τους ανοιχτούς θεσμούς.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ελεύθερο εμπόριο ήταν η βάση για την ανάπτυξη της δημοκρατίας σε διάφορα μέρη του κόσμου σε διάφορες στιγμές. Στην αρχαία Ελλάδα, στην Βενετία, στην Μεγάλη Βρετανία...
Απλά οι έμποροι ήξεραν να κάνουν συμφωνίες και να τις τηρούν, έτσι δημιουργούσαν σχέσεις εμπιστοσύνης.
Το πιο καλό παράδειγμα σήμερα ανάπτυξης ανοιχτών θεσμών είναι στην Rojava στην Βόρεια Συρία.
Στον ίδιο χώρο που αναπτύχθηκαν οι πιο κλειστοί θεσμοί της εποχής μας με το Ισλαμικό κράτος (ΙΚ) Islamic State of Iraq and the Levant, στον ίδιο χώρο δημιουργούνται οι ανοιχτοί θεσμοί.
Συμπληρώσεις και συμπεράσματα
1 οι μόνιμες θέσεις εργασίας συνιστούν ένα κλειστό θεσμόΠάρα πολλές γνωστές κοινωνίες ιθαγενών όπως οι Indigenous Australians που δεν παρήγαγαν πλούτο, ζούσαν σε αρμονία μεταξύ τους και με τη γη.
Στην Αμερική υπήρχαν ινδιάνικες φιλές πολεμοχαρείς και άλλες που ήταν ικανές να δημιουργήσουν συνομοσπονδία όπως οι Iroquois
Δυστυχώς τα παραπάνω υποδείγματα δεν είναι κατάλληλο για τις σημερινές κοινωνίες. Οι Ιροκούα δεν είχαν να λύσουν το πρόβλημα της παραγωγής και διανομής πλούτου.
Όταν ο άνθρωπος άρχισε να παράγει και να αποθηκεύει πλούτο, φαίνεται να επικρατούν οι κλειστοί θεσμοί στις περισσότερες περιοχές.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ολόκληρες κοινωνίες επικροτούσαν τους κλειστούς θεσμούς, αρκετοί άνθρωποι δημιουργούσαν μεταξύ τους μη κυριαρχικές σχέσεις όπως το ανταλλακτικό εμπόριο.
Μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι ήταν, είναι και θα είναι δυο ειδών,
αυτοί που διεκδικούν με την βία χωρίς αντάλλαγμα και αυτοί που ανταλλάσσουν προϊόντα και υπηρεσίες με αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες,
αυτοί που προτιμούν ένα στρατοκρατικό καθεστώς ή τις κλειστές αγορές και αυτοί που προτιμούν τις ανοιχτές αγορές,
αυτοί που προτιμούν έναν κρυφό ανταγωνισμό χωρίς κανόνες και αυτοί που προτιμούν έναν ανταγωνισμό με κανόνες,
αυτοί που προτιμούν την ασφάλεια και αυτοί που προτιμούν την ελευθερία,
αυτοί που προτιμούν να σκύβουν το κεφάλι σε αυτούς που θεωρούν ανώτερους, ενώ ζητούν την υποταγή από αυτούς που θεωρούν κατώτερους, και αυτοί που δεν αναγνωρίζουν ανώτερους και κατώτερους αλλά διαφορετικούς.
Αυτοί οι δυο βασικοί τύποι ανθρώπου δημιουργούν και τους αντίστοιχους θεσμούς αυτόματα.
Όταν επικρατούν οι κλειστοί θεσμοί η πλειοψηφία του πληθυσμού αποδέχεται από επιλογή ή φόβο τους κλειστούς θεσμούς.
Όταν επικρατούν οι ανοιχτοί θεσμοί η πλειοψηφία του πληθυσμού επιλέγει τους ανοιχτούς θεσμούς.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ελεύθερο εμπόριο ήταν η βάση για την ανάπτυξη της δημοκρατίας σε διάφορα μέρη του κόσμου σε διάφορες στιγμές. Στην αρχαία Ελλάδα, στην Βενετία, στην Μεγάλη Βρετανία...
Απλά οι έμποροι ήξεραν να κάνουν συμφωνίες και να τις τηρούν, έτσι δημιουργούσαν σχέσεις εμπιστοσύνης.
Το πιο καλό παράδειγμα σήμερα ανάπτυξης ανοιχτών θεσμών είναι στην Rojava στην Βόρεια Συρία.
Στον ίδιο χώρο που αναπτύχθηκαν οι πιο κλειστοί θεσμοί της εποχής μας με το Ισλαμικό κράτος (ΙΚ) Islamic State of Iraq and the Levant, στον ίδιο χώρο δημιουργούνται οι ανοιχτοί θεσμοί.
Συμπληρώσεις και συμπεράσματα
Γνώρισα ανθρώπους εξαίρετους νομικούς που είχαν πολύ εκτίμηση για την θεωρία των θεσμών αλλά δεν μπορούσαν να κατανοήσουν ότι οι μόνιμες θέσεις εργασίας είναι ένας κλειστός θεσμός.
Όλοι τους βλέπουν μερικούς μόνιμους υπαλλήλους που είναι εθελοντικά εξαίρετοι στην υπηρεσία τους και ξεκινάνε ένα ποίημα, ότι πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους να είναι καλοί στην υπηρεσία τους και ας έχουν μόνιμη θέση.
Δεν ξέρω τι γνώμη έχουν οι Acemoglou Robinson, αλλά για το μανιφέστο οι μόνιμες θέσεις εργασίας είναι ένας κλειστός θεσμός.
Επειδή δεν εκμεταλλεύονται την μονιμότητα όλοι οι δικαιούχοι για να αρπάξουν χρόνο, ή πόρους, μπορούμε να τον ονομάσουμε δυνητικά εκμεταλλευτικό θεσμό.
2 οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν τους ποιο ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς
Οι Σκανδιναβικές χώρες πέτυχαν να δημιουργήσουν τους πιο ανοιχτούς θεσμούς σήμερα.
Αυτός είναι ο λόγος που το μανιφέστο ζητά την υιοθέτηση αυτών των θεσμών από όλη την ΕΕ.
Η βάση των ανοιχτών οικονομικών θεσμών είναι η ευελιξία και ασφάλεια στην αγορά εργασίας Flexicurity.
Επιπρόσθετα έχουμε την δημιουργία ενός κοινωνικού κράτους με περιορισμένη οικονομική ασφάλεια για όλους τους πολίτες.
3 η ΕΕ με την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών των χωρών μελών κατάφερε ένα πρωτόγνωρο θεσμικό επίτευγμα των ανοιχτών θεσμών
Η ΕΕ κατάφερε να ανοίξει ένα μέρος των αγορών μιας χώρας στους πολίτες κάθε άλλης χώρας μέλους.
Έχουμε για πρώτη φορά στην γνωστή ανθρώπινη ιστορία μια ένωση ισότιμων κρατών που επιτρέπει στους πολίτες των άλλων χωρών να ζήσουν, να εργαστούν, να δημιουργήσουν σε κάθε χώρα μέλος.
Εδώ βλέπουμε την πλειοψηφία των Βρετανών πολιτών που τράβηξαν ιστορικά μπροστά στην εξέλιξη των ανοιχτών θεσμών να γυρίζουν στον φαύλο κύκλο των κλειστών θεσμών.
4 οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς συνήθως δεν φοβούνται τους πρόσφυγες μετανάστες
Ο Barack Obama και η Angela Merkel έκαναν τις σωστές επιλογές και δεν μπλέχτηκαν σε συγκρούσεις πολιτισμών ή θρησκειών.
Και οι δύο τους μπορούν να κατανοήσουν την δύναμη των ανοιχτών θεσμών.
Και οι δυο τους ενσαρκώνουν τους ανοιχτούς θεσμούς.
[Ο Ομπάμα είναι ο πρώτος αφροαμερικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ, γεννήθηκε στην Honolulu, Hawaii από Κενιάτη πατέρα, ενώ Μέρκελ είναι η πρώτη γυναίκα Καγκελάριος με Πολωνική καταγωγή από τον παππού της.]
Όλες οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς είναι ικανές να ενσωματώσουν μέχρι ένα ορισμένο αριθμό προσφύγων και μεταναστών, με όφελος για τους μετανάστες και τις χώρες.
Η κατάσταση μπορεί να αλλάξει αν κυρίαρχες πλειοψηφίες στηρίξουν ξενοφοβικούς ηγέτες. Αυτό έγινε ήδη στην Βρετανία και ελπίζουμε να μην γίνει στην Αμερική
Οι περισσότερες χώρες με κλειστούς θεσμούς φοβούνται τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Μια ξαφνική ανεξέλεγκτη αύξηση των μεταναστών σε μια χώρα δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη.
Η Τουρκία εκβιάζει στην ουσία την ΕΕ με τις προσφυγικές ροές, ενώ το Ισλαμικό κράτος στέλνει μαχητές ανάμεσα στους πρόσφυγες για να πετύχουν τρομοκρατικά χτυπήματα και η Ρωσία χαίρεται κρυφά με αυτά τα τρομοκρατικά χτυπήματα.
Η κατάσταση είναι περίπλοκη και καμία χώρα δεν μπορεί να την λύση μόνη της.
Ένας συντονισμός των χωρών με ανοιχτούς θεσμούς είναι αναγκαίος ώστε το πρόβλημα να λυθεί στην πηγή του, με την δημιουργία ομοσπονδίας στην Β.Συρία.
Το προσφυγικό και η τρομοκρατία ενώνει τις χώρες και τις αναγκάζει να συνεργαστούν, παρά τις διαφορές τους.
Η αλληλεγγύη στις χώρες που αντιμετωπίζουν πιο έντονα το πρόβλημα είναι αναγκαία.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι και οι μετανάστες πρέπει να είναι ικανοί να δεχτούν και να προσαρμοστούν στους ανοιχτούς θεσμούς (κράτος δικαίου) των χωρών υποδοχής.
Δεν μπορεί να είναι ανεκτό ένας μετανάστης να δρα για παράδειγμα με τους νόμους της Sharia και όχι με το κράτος δικαίου που τον υποδέχτηκε.
Ο καθένας μπορεί να έχει την δική του θρησκεία, αλλά όχι τους δικούς του νόμους.
5 η θεωρία των θεσμών δεν μπορεί να προβλέψει αν σε ένα σημείο καμπής η εξέλιξη των θεσμών θα είναι προς πιο ανοιχτούς ή πιο κλειστούς
Είναι καλύτερα να αποδεχτούμε την θεωρία των θεσμών μέχρι το σημείο ότι υπάρχουν φαύλοι και ενάρετοι κύκλοι στην εξέλιξη των θεσμών. Δεν υπάρχει νομοτελειακή εξέλιξη προς ανοιχτούς θεσμούς.
Σαν φυσικός δεν ξαφνιάζομαι για το γεγονός ότι σε κρίσιμες καμπές δεν γνωρίζουμε αν οι θεσμοί θα εξελιχθούν σε ποιο ανοιχτούς ή πιο κλειστούς. (Στην κβαντομηχανική δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ταυτόχρονα και με ακρίβεια την και την θέση και την ταχύτητα ενός υποατομικού σωματιδίου).
Η Αραβική άνοιξη οδήγησε σε πιο κλειστούς θεσμούς, οι Βρετανοί ψήφισαν την έξοδο από την ΕΕ, στην Αμερική ο Τραμπ είναι μια απειλή για τους ανοιχτούς πολιτικούς θεσμούς που υποστηρίζεται από μια μεγάλη πλειοψηφία πολιτών.
Είναι προφανές ότι η θεωρία των θεσμών θέλει συμπλήρωμα, η ιστορικότητα των θεσμών προς μια ανοιχτή κατεύθυνση στην Βρετανία και την Αμερική δεν φαίνεται να μπορεί να εμποδίσει ένα νέο φαύλο κύκλο.
6 μια νέα παράμετρος στην εξέλιξη των θεσμών οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες πολιτών "ο λαός"
6 μια νέα παράμετρος στην εξέλιξη των θεσμών οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες πολιτών "ο λαός"
Οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες πολιτών σε κάθε χώρα καθορίζουν σήμερα την εξέλιξη των θεσμών.
Το πιο χαοτικό φαίνεται να είναι ότι οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες είναι έτοιμες να πιστέψουν και ψέματα αν αυτά ταιριάζουν με τις προσδοκίες τους.
Μετά την κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης την σκυτάλη των κλειστών απολυταρχικών θεσμών την πήρε η Κίνα, η Β. Κορέα.
Ο κόσμος όμως γέμισε με δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.
Η θεωρία των θεσμών σωστά προβλέπει ότι οι δημοκρατίες που προκύπτουν από απολυταρχικά καθεστώτα έχουν κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.
Αρκετές από τις δημοκρατίες που δημιουργήθηκαν μετά την κατάρρευση της πρώην σοβιετικής ένωσης (και η Ρωσία) έχουν πιο κοινά θεσμικά χαρακτηριστικά, με τις δημοκρατίες της Λατινικής Αμερικής και τις ισλαμικές δημοκρατίες, παρά με τις δημοκρατίες των ανοιχτών θεσμών.
Το βασικό κοινό χαρακτηριστικό τους είναι (σε διαφορετικό βαθμό) η μη κυριαρχία του νόμου Rule of law
Το άλλο κοινό χαρακτηριστικό είναι ο αποκλεισμός. Όποιος είναι με την κυρίαρχη πλειοψηφική ομάδα που ελέγχει την εξουσία, περνάει καλά, οι υπόλοιπη ανά περίσταση.
Οι δημοκρατίες που δημιουργούνται από κλειστούς απολυταρχικούς θεσμούς έχουν μια ιστορική προδιάθεση να είναι δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.
Για να γίνουν δημοκρατίες με ανοιχτούς θεσμούς χρειάζεται μια θεσμική επανάσταση ή η ενσωμάτωσή τους σε ένα ανοιχτό θεσμικό πλαίσιο (όπως έγινε με την ενσωμάτωση της Ανατολικής Γερμανίας από την Δυτική).
Η δημοκρατίες της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Ελλάδας της Βενεζουέλας και πολλών άλλων χωρών είναι σε διαφορετικό βαθμό δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ των κυβερνητικών επιλογών και των επιλογών της τρέχουσας πλειοψηφίας.
Για παράδειγμα ο Πούτιν και ο Ερντογάν δεν λειτουργούν όπως ο Κιμ Γιονγκ Ουν στην Βόρεια Κορέα.
Απευθύνονται σε μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες μέσα και έξω από την χώρα τους, απευθύνονται στο λαό τους.
Η όρεξη για κυριαρχία δεν απορρέει μόνο από τους ηγέτες αλλά πηγάζει από μεγάλες πλειοψηφίες (λαούς) που αναπολούν παλιά μεγαλεία.
Στην Ελλάδα ο Τσίπρας δεν κάνει ότι θέλει, προσπαθεί μεν να διαμορφώσει, αλλά και να ακούσει την φωνή της πλειοψηφίας. Η πλειοψηφία των πολιτών υπαγόρευσε στον Τσίπρα να μην φύγει από την ΕΕ μετά το περσινό δημοψήφισμα. Ο Τσίπρας το άκουσε και έκανε κολοτούμπα.
Για μια δυναμική πλειοψηφία η έξοδος της Ελλάδας από την ΕΕ παραμένει στόχος.
Η πλειοψηφία των πολιτών που υπερασπίζονται τους κλειστούς θεσμούς, είτε εκφράζονται από τον Τσίπρα, είτε από τον Καραμανλή θα παλέψουν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν τους κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς της Ελλάδας γιατί αυτό συμφέρει οικονομικά αυτήν την πλειοψηφία. Στην αφήγησή τους η Ελλάδα ταυτίζεται με τους τωρινούς κλειστούς θεσμούς της.
Απλά ξέρουν την καταστροφή που θα επέλθει αν φύγουν μόνοι τους και ψάχνουν για παρέα.
Στην Βενεζουέλα μια μεγάλη πλειοψηφία πολιτών ψήφισαν τον Τσάβες και τον Μαδούρο για να κλείσουν τους θεσμούς πιστεύοντας ότι οι κλειστοί θεσμοί θα τους δώσουν καλύτερη διαχείριση του εθνικού τους πλούτου.
Διαψεύστηκαν και βρίσκονται σε υψηλό ρίσκο εμφυλίου.
Μεγάλες πλειοψηφίες πολιτών μπορούν να επιλέγουν το κλείσιμο των θεσμών τους γιατί δεν θέλουν οι ξένοι να μπαίνουν στις δικές τους αγορές.
Αυτό συνέβηκε στην Βρετανία που οι πολίτες ψήφισαν Brexit.
Το μανιφέστο δεν θα είχε καμία τύχη στην Βρετανία.
Οι Βρετανοί μετά από μια εξέλιξη δεκαετιών που ήθελαν να δίνουν όσο γίνεται λιγότερα στην ΕΕ και να παίρνουν όσο γίνεται περισσότερα, κυριεύτηκαν επιπρόσθετα από ένα συλλογικό αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας να μην υπόκεινται σε κοινούς κανόνες με άλλες χώρες της Ένωσης και πίστεψαν τα ψέματα.
Οι ανοιχτοί θεσμοί της Αμερικής βάλλονται σήμερα από τα μέσα χωρίς λόγο.
Ένας γελοίος τύπος που σαν τον Πούτιν και τον Ερντογάν δεν αντιλαμβάνεται το κράτος δικαίου είναι υποψήφιος για να κρατά τα κουμπιά των οπλικών συστημάτων μιας υπερδύναμης.
Είναι τόσο παράλογο που αν συμβεί η πραγματικότητα θα μοιάζει με κινηματογραφική ταινία.
Οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες είναι δυνατό σήμερα να κλείσουν τους θεσμούς που με τόσο κόπο άνοιξαν μέσα στους αιώνες.
Το πιο χαοτικό φαίνεται να είναι ότι οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες είναι έτοιμες να πιστέψουν και ψέματα αν αυτά ταιριάζουν με τις προσδοκίες τους.
Μετά την κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης την σκυτάλη των κλειστών απολυταρχικών θεσμών την πήρε η Κίνα, η Β. Κορέα.
Ο κόσμος όμως γέμισε με δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.
Η θεωρία των θεσμών σωστά προβλέπει ότι οι δημοκρατίες που προκύπτουν από απολυταρχικά καθεστώτα έχουν κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.
Αρκετές από τις δημοκρατίες που δημιουργήθηκαν μετά την κατάρρευση της πρώην σοβιετικής ένωσης (και η Ρωσία) έχουν πιο κοινά θεσμικά χαρακτηριστικά, με τις δημοκρατίες της Λατινικής Αμερικής και τις ισλαμικές δημοκρατίες, παρά με τις δημοκρατίες των ανοιχτών θεσμών.
Το βασικό κοινό χαρακτηριστικό τους είναι (σε διαφορετικό βαθμό) η μη κυριαρχία του νόμου Rule of law
Το άλλο κοινό χαρακτηριστικό είναι ο αποκλεισμός. Όποιος είναι με την κυρίαρχη πλειοψηφική ομάδα που ελέγχει την εξουσία, περνάει καλά, οι υπόλοιπη ανά περίσταση.
Οι δημοκρατίες που δημιουργούνται από κλειστούς απολυταρχικούς θεσμούς έχουν μια ιστορική προδιάθεση να είναι δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.
Για να γίνουν δημοκρατίες με ανοιχτούς θεσμούς χρειάζεται μια θεσμική επανάσταση ή η ενσωμάτωσή τους σε ένα ανοιχτό θεσμικό πλαίσιο (όπως έγινε με την ενσωμάτωση της Ανατολικής Γερμανίας από την Δυτική).
Η δημοκρατίες της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Ελλάδας της Βενεζουέλας και πολλών άλλων χωρών είναι σε διαφορετικό βαθμό δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ των κυβερνητικών επιλογών και των επιλογών της τρέχουσας πλειοψηφίας.
Για παράδειγμα ο Πούτιν και ο Ερντογάν δεν λειτουργούν όπως ο Κιμ Γιονγκ Ουν στην Βόρεια Κορέα.
Απευθύνονται σε μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες μέσα και έξω από την χώρα τους, απευθύνονται στο λαό τους.
Η όρεξη για κυριαρχία δεν απορρέει μόνο από τους ηγέτες αλλά πηγάζει από μεγάλες πλειοψηφίες (λαούς) που αναπολούν παλιά μεγαλεία.
Στην Ελλάδα ο Τσίπρας δεν κάνει ότι θέλει, προσπαθεί μεν να διαμορφώσει, αλλά και να ακούσει την φωνή της πλειοψηφίας. Η πλειοψηφία των πολιτών υπαγόρευσε στον Τσίπρα να μην φύγει από την ΕΕ μετά το περσινό δημοψήφισμα. Ο Τσίπρας το άκουσε και έκανε κολοτούμπα.
Για μια δυναμική πλειοψηφία η έξοδος της Ελλάδας από την ΕΕ παραμένει στόχος.
Η πλειοψηφία των πολιτών που υπερασπίζονται τους κλειστούς θεσμούς, είτε εκφράζονται από τον Τσίπρα, είτε από τον Καραμανλή θα παλέψουν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν τους κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς της Ελλάδας γιατί αυτό συμφέρει οικονομικά αυτήν την πλειοψηφία. Στην αφήγησή τους η Ελλάδα ταυτίζεται με τους τωρινούς κλειστούς θεσμούς της.
Απλά ξέρουν την καταστροφή που θα επέλθει αν φύγουν μόνοι τους και ψάχνουν για παρέα.
Στην Βενεζουέλα μια μεγάλη πλειοψηφία πολιτών ψήφισαν τον Τσάβες και τον Μαδούρο για να κλείσουν τους θεσμούς πιστεύοντας ότι οι κλειστοί θεσμοί θα τους δώσουν καλύτερη διαχείριση του εθνικού τους πλούτου.
Διαψεύστηκαν και βρίσκονται σε υψηλό ρίσκο εμφυλίου.
Μεγάλες πλειοψηφίες πολιτών μπορούν να επιλέγουν το κλείσιμο των θεσμών τους γιατί δεν θέλουν οι ξένοι να μπαίνουν στις δικές τους αγορές.
Αυτό συνέβηκε στην Βρετανία που οι πολίτες ψήφισαν Brexit.
Το μανιφέστο δεν θα είχε καμία τύχη στην Βρετανία.
Οι Βρετανοί μετά από μια εξέλιξη δεκαετιών που ήθελαν να δίνουν όσο γίνεται λιγότερα στην ΕΕ και να παίρνουν όσο γίνεται περισσότερα, κυριεύτηκαν επιπρόσθετα από ένα συλλογικό αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας να μην υπόκεινται σε κοινούς κανόνες με άλλες χώρες της Ένωσης και πίστεψαν τα ψέματα.
Οι ανοιχτοί θεσμοί της Αμερικής βάλλονται σήμερα από τα μέσα χωρίς λόγο.
Ένας γελοίος τύπος που σαν τον Πούτιν και τον Ερντογάν δεν αντιλαμβάνεται το κράτος δικαίου είναι υποψήφιος για να κρατά τα κουμπιά των οπλικών συστημάτων μιας υπερδύναμης.
Είναι τόσο παράλογο που αν συμβεί η πραγματικότητα θα μοιάζει με κινηματογραφική ταινία.
Οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες είναι δυνατό σήμερα να κλείσουν τους θεσμούς που με τόσο κόπο άνοιξαν μέσα στους αιώνες.
Οι ανοιχτοί θεσμοί κινδυνεύουν από τις ίδιες τις ομάδες που τις άνοιξαν, στην σημερινή εποχή οι ανοιχτοί θεσμοί στην νότια Ευρώπη κινδυνεύουν από προνομιούχους εργαζόμενους που δεν θέλουν να χάσουν τα κεκτημένα τους.
7 δεν μπορούν να υπάρχουν ιδανικές κοινωνίες, αλλά ισορροπημένες κοινωνίες όπου αυτοί που προτιμούν τους ανοιχτούς θεσμούς διαθέτουν την πλειοψηφία.
Αν αναρωτιέται κάποιος αν μπορούμε να έχουμε ισορροπία όταν η πλειοψηφία των πολιτών σε μια χώρα επιλέγει το κλείσιμο των θεσμών, η απάντηση είναι όχι.
Οι πολίτες που επιλέγουν τους κλειστούς θεσμούς θέλουν όλο και περισσότερη οικονομική δύναμη στην τσέπη τους και στρατιωτική δύναμη στην χώρα τους. Οι ίδιοι οι πολίτες σπρώχνουν τους ηγέτες τους να διακινδυνεύσουν και πόλεμο για να πετύχουν το μεγάλωμα της χώρας τους. Αυτό συμβαίνει τώρα στην Ρωσία, στην Τουρκία, στην μέση Ανατολή και στην Κίνα.
8 οι χώρες και οι πολίτες που προτιμούν τους κλειστούς θεσμούς είναι πιο επιρρεπείς σε καταχτητικούς και εμφύλιους πολέμους.
8 οι χώρες και οι πολίτες που προτιμούν τους κλειστούς θεσμούς είναι πιο επιρρεπείς σε καταχτητικούς και εμφύλιους πολέμους.
Αν κάποιος μελετήσει όλους τους πολέμους (και τους εμφυλίους) που έγιναν μέχρι σήμερα θα καταλήξει ότι είναι πόλεμοι μεταξύ χωρών με κλειστούς θεσμούς, ή πόλεμοι που ξεκίνησαν από χώρες με κλειστούς θεσμούς.
Στις χώρες με ανοιχτούς θεσμούς η πλειοψηφία των πολιτών δεν θέλει πόλεμο, δεν την ενδιαφέρει να εμπλακεί η χώρα τους σε πόλεμο ειδικά αν πρέπει να συμμετέχουν οι ίδιοι.
Σήμερα οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς έχουν την υπεροπλία, αν οι χώρες με κλειστούς θεσμούς ξεπεράσουν ένα όριο οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς είναι υποχρεωμένες να αντιδράσουν όχι γιατί επιθυμούν πόλεμο, αλλά γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
Μια μελέτη για τις χώρες με κλειστούς θεσμούς και αυταρχική διακυβέρνηση είναι Authoritarianism
9 οι άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν έναν εσωτερικό ή εξωτερικό κίνδυνο δημιουργούν νέες συμφωνίες υποβιβάζοντας τις διαφορές τους για να τον αντιμετωπίσουν.
Η σχεδόν αυτόματη συνεργασία διαφορετικών ατόμων ή χωρών για την αντιμετώπιση κινδύνων ή την υλοποίηση κοινών σκοπών είναι σημαντική παράμετρος στην εξέλιξη των θεσμών.
Βέβαια το ερώτημα παραμένει αν θα είναι ικανοί να διατηρήσουν τις συμφωνίες όταν ο κίνδυνος παρέλθει.
Ένα τέτοιο ιστορικό παράδειγμα συναντάμε στην αρχαία Ελλάδα όπου οι πόλεις κράτη συνενώνονται για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες, αλλά μόλις τα καταφέρνουν αδυνατούν να διατηρήσουν μια φιλική σχέση, παρόλο που μιλάνε την ίδια γλώσσα. Μετά την νίκη τους απέναντι στους Πέρσες, οι Έλληνες αρχίζουν να πολεμάνε μεταξύ τους Peloponnesian War
Η ΕΕ δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Β παγκόσμιου πολέμου όταν οι πολίτες και οι ηγέτες κοίταξαν με φρίκη τις εκατόμβες του παραλογισμού του πολέμου και της αναζήτησης της κυριαρχίας.
Η ΕΕ σήμερα κινδυνεύει να διαλυθεί από χώρες και πολίτες που δεν κατανοούν πόσο αίμα χύθηκε για να φτάσουμε στο σήμερα.
Η ίδια η δημιουργία του Ισλαμικού κράτους δημιούργησε αυτόματα τις Συριακές δημοκρατικές δυνάμεις
Syrian Democratic Forces
10 η κυριαρχία του νόμου
Για το μανιφέστο η τήρηση των συμφωνιών από την πλειοψηφία του πληθυσμού είναι η βάση της κυριαρχίας του νόμου Rule_of_law και συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι ο νόμος δεν κάνει διακρίσεις για τους κυβερνώντες, τους νομοθέτες, τους δικαστές και τους οικονομικά ισχυρούς.
Στην πραγματικότητα η τήρηση των συμφωνιών είναι από τα κύρια μελήματα κάθε κράτους.
Στις δημοκρατίες με κλειστούς πολιτικούς θεσμούς οι συμφωνίες και οι νόμοι λειτουργούν κατά περίπτωση.
Η κυριαρχία του νόμου δεν είναι καινοτομία των Βρετανών είναι η βάση της δημοκρατίας και προέρχεται από την κυριαρχία της αμοιβαίας επωφελούς συμφωνίας.
[Η κυριαρχία του νόμου δεν έχει σχέση με την κυριαρχία δια νόμου. Οι άνθρωποι ακολουθούν τον νόμο όχι από επιβολή, αλλά γιατί γνωρίζουν ότι ο νόμος εξυπηρετεί την πλειοψηφία των πολιτών]
Οι άνθρωποι πολύ πριν από τους νομικούς και τους συνταγματολόγους ήξεραν να συμφωνούν και να δημιουργούν άγραφους νόμους χωρίς επιβολή.
Φυσικά πάντα υπήρχαν άνθρωποι που προτιμούσαν την κυριαρχία από την συμφωνία, αλλά όταν η πλειοψηφία μιας κοινωνίας κατάφερνε να δημιουργήσει επωφελείς για τους περισσότερους συμφωνίες αυτοί που είχαν διαφορετική προδιάθεση αναγκάζονταν να προσαρμοστούν, (ή αποβάλλονταν?) από την κοινωνία.
Βέβαια το ερώτημα παραμένει αν θα είναι ικανοί να διατηρήσουν τις συμφωνίες όταν ο κίνδυνος παρέλθει.
Ένα τέτοιο ιστορικό παράδειγμα συναντάμε στην αρχαία Ελλάδα όπου οι πόλεις κράτη συνενώνονται για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες, αλλά μόλις τα καταφέρνουν αδυνατούν να διατηρήσουν μια φιλική σχέση, παρόλο που μιλάνε την ίδια γλώσσα. Μετά την νίκη τους απέναντι στους Πέρσες, οι Έλληνες αρχίζουν να πολεμάνε μεταξύ τους Peloponnesian War
Η ΕΕ δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Β παγκόσμιου πολέμου όταν οι πολίτες και οι ηγέτες κοίταξαν με φρίκη τις εκατόμβες του παραλογισμού του πολέμου και της αναζήτησης της κυριαρχίας.
Η ΕΕ σήμερα κινδυνεύει να διαλυθεί από χώρες και πολίτες που δεν κατανοούν πόσο αίμα χύθηκε για να φτάσουμε στο σήμερα.
Η ίδια η δημιουργία του Ισλαμικού κράτους δημιούργησε αυτόματα τις Συριακές δημοκρατικές δυνάμεις
Syrian Democratic Forces
10 η κυριαρχία του νόμου
Για το μανιφέστο η τήρηση των συμφωνιών από την πλειοψηφία του πληθυσμού είναι η βάση της κυριαρχίας του νόμου Rule_of_law και συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι ο νόμος δεν κάνει διακρίσεις για τους κυβερνώντες, τους νομοθέτες, τους δικαστές και τους οικονομικά ισχυρούς.
Στην πραγματικότητα η τήρηση των συμφωνιών είναι από τα κύρια μελήματα κάθε κράτους.
Στις δημοκρατίες με κλειστούς πολιτικούς θεσμούς οι συμφωνίες και οι νόμοι λειτουργούν κατά περίπτωση.
Η κυριαρχία του νόμου δεν είναι καινοτομία των Βρετανών είναι η βάση της δημοκρατίας και προέρχεται από την κυριαρχία της αμοιβαίας επωφελούς συμφωνίας.
[Η κυριαρχία του νόμου δεν έχει σχέση με την κυριαρχία δια νόμου. Οι άνθρωποι ακολουθούν τον νόμο όχι από επιβολή, αλλά γιατί γνωρίζουν ότι ο νόμος εξυπηρετεί την πλειοψηφία των πολιτών]
Οι άνθρωποι πολύ πριν από τους νομικούς και τους συνταγματολόγους ήξεραν να συμφωνούν και να δημιουργούν άγραφους νόμους χωρίς επιβολή.
Φυσικά πάντα υπήρχαν άνθρωποι που προτιμούσαν την κυριαρχία από την συμφωνία, αλλά όταν η πλειοψηφία μιας κοινωνίας κατάφερνε να δημιουργήσει επωφελείς για τους περισσότερους συμφωνίες αυτοί που είχαν διαφορετική προδιάθεση αναγκάζονταν να προσαρμοστούν, (ή αποβάλλονταν?) από την κοινωνία.
Τι τελικά μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια η θεωρία των θεσμών?
Με τόσες προτεινόμενες διορθώσεις και συμπληρώσεις μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί τι τελικά μπορεί να προβλέψει η θεωρία των θεσμών.
Η θεωρία των θεσμών είναι ένα ερμηνευτικό εργαλείο για την κατανόηση της πραγματικότητας και για την παραγωγή προτάσεων για κάθε οικονομικό, πολιτικό, ή γεωπολιτικό πρόβλημα.
Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει σχεδόν τα πάντα σε ένα πιθανοκρατικό πλαίσιο.
Η θεωρία των θεσμών δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος, ούτε την εξέλιξη σε μια κρίσιμη καμπή.
Μπορούμε εύκολα να παράγουμε πιθανά σενάρια, αλλά και βεβαιότητες με την θεωρία των θεσμών.
Ας δούμε μερικές βεβαιότητες της θεωρίας που συγκρούονται με επικρατούσες απόψεις αρκετών οικονομολόγων
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι δεν καταλαβαίνουν την σημασία των θεσμών γιατί δεν δούλεψαν ποτέ στην πραγματική παραγωγή.
Αυτά που λένε τα έμαθαν στα θρανία και στα βιβλία και δεν σχετίζονται με την πραγματικότητα.
Να τα πούμε απλά
η ανταγωνιστικότητα συνδέεται με τους ανοιχτούς οικονομικούς θεσμούς και τις ανοιχτές αγορές.
η ανταγωνιστικότητα δεν συνδέεται με τους χαμηλούς μισθούς
η υποτίμηση ενός νομίσματος μπορεί να δώσει μόνο πρόσκαιρη τεχνητή αύξηση της ανταγωνιστικότητας, οι ανοιχτοί οικονομικοί θεσμοί και οι ανοιχτές αγορές δίνουν μια ζωντανή ανταγωνιστικότητα που συντηρείται με τις επιθυμίες των ατόμων.
Η Ελλάδα και κάθε χώρα με παρόμοιους θεσμούς δεν μπορεί να έχει ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας αν δεν ανοίξει τους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς της.
Ένα κοινωνικό κράτος είναι μη συζητήσιμο στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ένα κοινωνικό κράτος που στηρίζεται στους ανοιχτούς θεσμούς είναι βιώσιμο σε αντίθεση με τα αρπαχτικά κοινωνικά κράτη που είναι μη βιώσιμα και χρειάζονται εξωτερικούς πόρους για να συντηρηθούν.
Η θεωρία των θεσμών μπορεί να μας βοηθήσει να προβλέψουμε συμπεριφορές
Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει ότι οι ηγέτες των χωρών με κλειστούς θεσμούς δεν κρατάνε τις συμφωνίες αν μπορούν να τις ανατρέψουν υπέρ τους.
Έτσι και αλλιώς και μες στις χώρες τους οι νόμοι και οι συμφωνίες λειτουργούν επιλεκτικά.
Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει ότι οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς στην ΕΕ θα αναγκαστούν να δημιουργήσουν μια ομάδα προθύμων με ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.
Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης δεν θα αρνηθεί την κατάκτηση των ανοιχτών συνόρων, αλλά ταυτόχρονα δεν πρόκειται ποτέ να χρηματοδοτήσει τον Ιταλό μόνιμο δημόσιο υπάλληλο να το σκάει από την δουλειά του.
Οι μεγάλες πλειοψηφίες του νότου θα ανεβάσουν κυβερνήσεις να διεκδικήσουν την συνέχιση των κλειστών θεσμών τους ακόμα και με ρίσκο να φύγουν από την ΕΕ.
Με την θεωρία των θεσμών δεν μπορείς να προβλέψεις ούτε τον Τσίπρα, ούτε τον Ερντογάν, ούτε το Πούτιν γιαυτό καλύτερα να έχεις ένα κυβερνητικό σχέδιο.
Είναι δύσκολο να φτιάξεις ένα κυβερνητικό σχέδιο?
Όχι βέβαια, αρκεί να χρησιμοποιήσεις την θεωρία των θεσμών.
Παράρτημα
(1) Παραδείγματα τρεχουσών πλειοψηφιών που επιλέγουν στις μέρες μας κλειστούς πολιτικούς ή οικονομικούς θεσμούς
Στην Βενεζουέλα μια κυρίαρχη πλειοψηφία στήριξε τον Τσάβες , για να κλείσει τους θεσμούς, ώστε να υλοποιήσει το όνειρο μόνιμων θέσεων εργασίας, χρηματοδοτούμενων από την διαχείριση του εθνικού πλούτου. Τώρα βρίσκονται σε υψηλό ρίσκο εμφυλίου.
Στην Βρετανία μια κυρίαρχη πλειοψηφία έκλεισε τους θεσμούς της χώρας διαφωνώντας με την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών άλλων χωρών της ΕΕ στην χώρα τους.
Στην Αμερική στην χώρα των ανοιχτών θεσμών, για πρώτη φορά μια κυρίαρχη πλειοψηφία αμφισβητεί τους ίδιους τους ανοιχτούς θεσμούς στηρίζοντας τον Τραμπ.
Στις χώρες του Visegrád Group κυρίαρχες πλειοψηφίες θέλουν να κλείσουν τα σύνορά τους στους πρόσφυγες, ενώ στην Ουγκαρία η κυρίαρχη πλειοψηφία στηρίζει Authoritarianism, επιλέγοντας τον Viktor Orbán.
Στις χώρες της νότιας Ευρώπης, κυρίαρχες πλειοψηφίες αγωνίζονται για τα κεκτημένα δικαιώματα προνομιούχων και ψευδώς υποστηρίζουν ότι είναι δυνατή η απόδοση των ίδιων δικαιωμάτων σε όλους.
Στην πραγματικότητα αυτό δεν είναι εφικτό, είναι όμως συνηθισμένο κάποιοι να αποσπούν δικαιώματα για λογαριασμό τους και να υποστηρίζουν ότι τα διεκδικούν για όλους..
[Στην Αμερική το 1776, η United States Declaration of Independence αναφέρεται σε όλους τους πολίτες, παρά το γεγονός ότι στις Νότιες πολιτείες είχαν σκλάβους, ενώ στην Γαλλική επανάσταση το 1789 η Declaration of the Rights of Man and of the Citizen δεν αφορούσε όλους τους πολίτες (Active and passive citizens)]
Σε πολλές χώρες κυρίαρχες πλειοψηφίες υποστηρίζουν απολυταρχικά καθεστώτα με κλειστούς θεσμούς.
Με τόσες προτεινόμενες διορθώσεις και συμπληρώσεις μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί τι τελικά μπορεί να προβλέψει η θεωρία των θεσμών.
Η θεωρία των θεσμών είναι ένα ερμηνευτικό εργαλείο για την κατανόηση της πραγματικότητας και για την παραγωγή προτάσεων για κάθε οικονομικό, πολιτικό, ή γεωπολιτικό πρόβλημα.
Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει σχεδόν τα πάντα σε ένα πιθανοκρατικό πλαίσιο.
Η θεωρία των θεσμών δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος, ούτε την εξέλιξη σε μια κρίσιμη καμπή.
Μπορούμε εύκολα να παράγουμε πιθανά σενάρια, αλλά και βεβαιότητες με την θεωρία των θεσμών.
Ας δούμε μερικές βεβαιότητες της θεωρίας που συγκρούονται με επικρατούσες απόψεις αρκετών οικονομολόγων
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι δεν καταλαβαίνουν την σημασία των θεσμών γιατί δεν δούλεψαν ποτέ στην πραγματική παραγωγή.
Αυτά που λένε τα έμαθαν στα θρανία και στα βιβλία και δεν σχετίζονται με την πραγματικότητα.
Να τα πούμε απλά
η ανταγωνιστικότητα συνδέεται με τους ανοιχτούς οικονομικούς θεσμούς και τις ανοιχτές αγορές.
η ανταγωνιστικότητα δεν συνδέεται με τους χαμηλούς μισθούς
η υποτίμηση ενός νομίσματος μπορεί να δώσει μόνο πρόσκαιρη τεχνητή αύξηση της ανταγωνιστικότητας, οι ανοιχτοί οικονομικοί θεσμοί και οι ανοιχτές αγορές δίνουν μια ζωντανή ανταγωνιστικότητα που συντηρείται με τις επιθυμίες των ατόμων.
Η Ελλάδα και κάθε χώρα με παρόμοιους θεσμούς δεν μπορεί να έχει ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας αν δεν ανοίξει τους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς της.
Ένα κοινωνικό κράτος είναι μη συζητήσιμο στις σύγχρονες κοινωνίες.
Ένα κοινωνικό κράτος που στηρίζεται στους ανοιχτούς θεσμούς είναι βιώσιμο σε αντίθεση με τα αρπαχτικά κοινωνικά κράτη που είναι μη βιώσιμα και χρειάζονται εξωτερικούς πόρους για να συντηρηθούν.
Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει ότι οι ηγέτες των χωρών με κλειστούς θεσμούς δεν κρατάνε τις συμφωνίες αν μπορούν να τις ανατρέψουν υπέρ τους.
Έτσι και αλλιώς και μες στις χώρες τους οι νόμοι και οι συμφωνίες λειτουργούν επιλεκτικά.
Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει ότι οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς στην ΕΕ θα αναγκαστούν να δημιουργήσουν μια ομάδα προθύμων με ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.
Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης δεν θα αρνηθεί την κατάκτηση των ανοιχτών συνόρων, αλλά ταυτόχρονα δεν πρόκειται ποτέ να χρηματοδοτήσει τον Ιταλό μόνιμο δημόσιο υπάλληλο να το σκάει από την δουλειά του.
Οι μεγάλες πλειοψηφίες του νότου θα ανεβάσουν κυβερνήσεις να διεκδικήσουν την συνέχιση των κλειστών θεσμών τους ακόμα και με ρίσκο να φύγουν από την ΕΕ.
Με την θεωρία των θεσμών δεν μπορείς να προβλέψεις ούτε τον Τσίπρα, ούτε τον Ερντογάν, ούτε το Πούτιν γιαυτό καλύτερα να έχεις ένα κυβερνητικό σχέδιο.
Είναι δύσκολο να φτιάξεις ένα κυβερνητικό σχέδιο?
Όχι βέβαια, αρκεί να χρησιμοποιήσεις την θεωρία των θεσμών.
Παράρτημα
(1) Παραδείγματα τρεχουσών πλειοψηφιών που επιλέγουν στις μέρες μας κλειστούς πολιτικούς ή οικονομικούς θεσμούς
Στην Βενεζουέλα μια κυρίαρχη πλειοψηφία στήριξε τον Τσάβες , για να κλείσει τους θεσμούς, ώστε να υλοποιήσει το όνειρο μόνιμων θέσεων εργασίας, χρηματοδοτούμενων από την διαχείριση του εθνικού πλούτου. Τώρα βρίσκονται σε υψηλό ρίσκο εμφυλίου.
Στην Βρετανία μια κυρίαρχη πλειοψηφία έκλεισε τους θεσμούς της χώρας διαφωνώντας με την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών άλλων χωρών της ΕΕ στην χώρα τους.
Στην Αμερική στην χώρα των ανοιχτών θεσμών, για πρώτη φορά μια κυρίαρχη πλειοψηφία αμφισβητεί τους ίδιους τους ανοιχτούς θεσμούς στηρίζοντας τον Τραμπ.
Στις χώρες του Visegrád Group κυρίαρχες πλειοψηφίες θέλουν να κλείσουν τα σύνορά τους στους πρόσφυγες, ενώ στην Ουγκαρία η κυρίαρχη πλειοψηφία στηρίζει Authoritarianism, επιλέγοντας τον Viktor Orbán.
Στις χώρες της νότιας Ευρώπης, κυρίαρχες πλειοψηφίες αγωνίζονται για τα κεκτημένα δικαιώματα προνομιούχων και ψευδώς υποστηρίζουν ότι είναι δυνατή η απόδοση των ίδιων δικαιωμάτων σε όλους.
Στην πραγματικότητα αυτό δεν είναι εφικτό, είναι όμως συνηθισμένο κάποιοι να αποσπούν δικαιώματα για λογαριασμό τους και να υποστηρίζουν ότι τα διεκδικούν για όλους..
[Στην Αμερική το 1776, η United States Declaration of Independence αναφέρεται σε όλους τους πολίτες, παρά το γεγονός ότι στις Νότιες πολιτείες είχαν σκλάβους, ενώ στην Γαλλική επανάσταση το 1789 η Declaration of the Rights of Man and of the Citizen δεν αφορούσε όλους τους πολίτες (Active and passive citizens)]
Σε πολλές χώρες κυρίαρχες πλειοψηφίες υποστηρίζουν απολυταρχικά καθεστώτα με κλειστούς θεσμούς.
- Belarus under Alexander Lukashenko (1994-)[24][25] on account of Lukashenko's self-described authoritarian style of government.[26][27][28]
- Egypt under Abdel Fattah el-Sisi (2014-)[32]
- Iran under Ali Khamenei (1981-).[34]
- Russia under Vladimir Putin (1999-) (see Putinism for more)
- Saudi Arabia under the House of Saud (1744-)[41]
- Syria under Hafez and Bashar al-Assad (1970-)[42]
- Turkey under the Justice and Development Party (AKP) (from 2003, particularly from 2011-)
- Venezuela under Hugo Chávez and Nicolás Maduro (1999-)[47]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου