by dimitris

Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2016

πρόταση κυβερνητικού σχεδίου





Στο κείμενο όταν αναφέρεται η λέξη θεσμοί χωρίς άλλο προσδιορισμό νοούνται οι πολιτικοί και οικονομικοί θεσμοί.

Για να λειτουργήσει μια χώρα, και μια ένωση χωρών χρειάζεται ένα κυβερνητικό σχέδιο.
Κυβερνητικό σχέδιο χρειάζεται ακόμα μια χώρα (και μια ένωση χωρών) για να αντιμετωπίσει εσωτερικούς, εξωτερικούς κινδύνους και το προσφυγικό.

Στο παρόν κείμενο θα ασχοληθώ πιο εξειδικευμένα με την "διάσωση" της Ελλάδας από την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία και θα προτείνω ένα τρόπο για την αλλαγή των πολιτικών και οικονομικών θεσμών της.

Το μοντέλο είναι κατάλληλο να υιοθετηθεί από οποιαδήποτε δημοκρατία με κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.

Όπως κάθε καινοτομία το μοντέλο ενδέχεται να είναι σωστό για να αλλάξει την Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή ένωση και τον κόσμο, ενδέχεται όμως να είναι μια απλή πρόταση που δεν γίνεται να υλοποιηθεί, γιατί δεν υπάρχει μια κυρίαρχη πλειοψηφία να τη στηρίξει, ούτε μια Ευρωπαϊκή Ένωση να τη προτείνει.

Σε αυτή την περίπτωση ελπίζω να μπορέσει να δώσει έμπνευση σε αυτούς που θέλουν να σχεδιάσουν το δικό τους κυβερνητικό σχέδιο, αλλά δεν ξέρουν πως να το κάνουν.

Θα παρουσιάσω λοιπόν, μια πρόταση κυβερνητικού σχεδίου που απορρέει από την θεωρία των θεσμών.
Δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη, ούτε να απαντά σε κάθε θέμα και κάθε λεπτομέρεια, ωστόσο θέτει ξεκάθαρες αρχές και υπόσχεται μεγαλύτερη αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα από όλες τις συμφωνίες μνημόνια που έχουν υπογραφεί από την Ελλάδα και τους εταίρους της.

Για να γίνει αυτή η πρόταση πραγματικότητα θα πρέπει και άλλοι να συμφωνήσουν με αυτή και τελικά με κάποιο τρόπο εκλογές ή δημοψήφισμα να γίνει αποδεχτή από μια κυρίαρχη πλειοψηφία πολιτών ώστε να υλοποιηθεί.

Πρέπει να σημειώσω ότι η παρούσα πρόταση είναι τυπικά αντισυνταγματική στην Ελλάδα, ουσιαστικά όμως αφού το Ελληνικό σύνταγμα θέλει να δημιουργήσει ένα κοινωνικό κράτος δικαίου είναι συνταγματική ως προς τις προθέσεις.
Απλά οι συνταγματολόγοι δεν ήξεραν πως δημιουργείται ένα κοινωνικό κράτος δικαίου, έφτιαξαν ένα πρότυπο για τους λίγους και άφησαν τους υπόλοιπους απέξω. Δεν γνώριζαν την σημασία της ανοιχτής αγοράς εργασίας.

Σε αυτό το σχέδιο θα προσδιορίσω επακριβώς που θέλουμε να πάμε και που είμαστε.

Θέλουμε να πάμε σε κοινωνίες με ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.

Μερικά βασικά χαρακτηριστικά αυτών των κοινωνιών είναι:

1 Η πλειοψηφία του πληθυσμού σέβεται τις αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες και κατανοεί την κυριαρχία του νόμου.
2 Όλες οι αγορές είναι ανοιχτές και ο κάθε πολίτης είναι ελεύθερος να κάνει κάθε δραστηριότητα και να διεκδικήσει κάθε θέση εργασίας στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Δεν υπάρχουν μόνιμες θέσεις εργασίας (όπως στην Δανία) και δεν υπάρχουν θεσμικές διακρίσεις μεταξύ των εργαζομένων .
3 Οι κοινωνίες παρέχουν ένα δίχτυ περιορισμένης οικονομικής ασφάλειας σε όλους τους πολίτες συνδεδεμένο με τις δυνατότητες παραγωγής κάθε χώρας.
4 Οι κοινωνίες είναι ανοιχτές όχι μόνο στους ίδιους τους πολίτες της χώρας αλλά και σε μετανάστες και πρόσφυγες που μπορούν να αποδεχτούν και να σεβαστούν το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο.
5 Οι κοινωνίες είναι σε μια ένωση κρατών με παρόμοιους θεσμούς και επιτρέπουν την ελεύθερη διακίνηση πολιτών μεταξύ τους.
6 Κάθε χώρα μπορεί να συμμετέχει στην ένωση χωρών αν η πλειοψηφία των πολιτών της κατανοεί και σέβεται το κοινό θεσμικό πλαίσιο της ένωσης.
7 η πλειοψηφία των πολιτών αυτών των χωρών δεν επιθυμεί προφανώς να πολεμήσει με χώρες της ένωσης, αλλά ούτε με χώρες εκτός της ένωσης. Ωστόσο αν χώρες εκτός τις ένωσης επιβουλεύονται την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων η ένωση έχει την στρατιωτική δυνατότητα να προστατέψει την ύπαρξή της.
8 η πλειοψηφία των πολιτών δεν νοιάζεται για σωτήρες ή προστάτες, έχει περισσότερη εμπιστοσύνη σε ένα αφηρημένο πλαίσιο θεσμών, παρά σε μεγάλους σήμερα ηγέτες όπως ο Πούτιν, ο Ερντογάν, ή υποψήφιους ηγέτες όπως η Λεπέν και ο Τραμπ.

Θέλουμε να μετακινήσουμε τις κοινωνίες στους ανοιχτούς θεσμούς γιατί θέλουμε την μεγαλύτερη δυνατή ειρήνη μεταξύ των χωρών.
Θέλουμε ακόμα ο κάθε πολίτης κάθε χώρας να έχει ευκαιρίες ώστε να μπορεί να αναπτύξει και να προσφέρει στον εαυτό του και στην κοινωνία τις δυνατότητές του.
Θέλουμε ακόμα οι πολίτες να μπορούν να ανταλλάξουν τον χρόνο τους και τις δυνατότητες τους με μια αξιοπρεπή διαβίωση.

Αυτές οι κοινωνίες δεν είναι ουτοπικές. Τα περισσότερα Σκανδιναβικά κράτη έχουν τα παραπάνω βασικά χαρακτηριστικά σήμερα.

Που είμαστε σήμερα θεσμικά στην ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια ένωση χωρών που δημιουργήθηκε μετά την φρίκη του Β Παγκοσμίου πολέμου έτσι ώστε να μειώσει τον στρατιωτικό ανταγωνισμό μεταξύ των χωρών.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα περίπλοκο πλαίσιο συμφωνιών μεταξύ των χωρών μελών.

Το πρόβλημα της ΕΕ είναι θεσμικό.

Οι χώρες που συμμετέχουν στην ΕΕ δεν έχουν κοινούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.
Για ιστορικούς λόγους αλλά και από επιθυμία της τρέχουσας πλειοψηφίας κάθε χώρας πολλές χώρες που συμμετέχουν στην ΕΕ, ή είναι υποψήφιες, έχουν σε διαφορετικό βαθμό και με διαφορετικό τρόπο κλειστούς πολιτικούς ή οικονομικούς θεσμούς.

Το πρόβλημα πηγάζει από τις ιδρυτικές χώρες του ευρωπαϊκού νότου που έχουν κλειστούς οικονομικούς θεσμούς (συνταγματική προστασία μόνιμων θέσεων εργασίας και εγγυημένες από το κράτος συντάξεις για ειδικά μισθολόγια)

Ενώ οι χώρες του ευρωπαϊκού βορά ανάπτυξαν ανοιχτούς θεσμούς στην αγορά εργασίας, όπως η ευελιξία και ασφάλεια στην αγορά εργασίας, οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου με την πίεση κυρίαρχων πλειοψηφιών δημιούργησαν κλειστούς θεσμούς, απόλυτης οικονομικής προστασίας ενός μέρους του πληθυσμού.

Αυτή είναι η βασική αιτία της μειωμένης ανταγωνιστικότητας των χωρών αυτών, αλλά και της διοικητικής ανεπάρκειας δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών σε μικρό ή μεγάλο βαθμό.

Αυτή είναι η αιτία της παραγωγής ελλειμμάτων και χρέους στις χώρες αυτές.

Θεσμική διαφορά στους πολιτικούς θεσμούς υπάρχει και σε αρκετές χώρες της πρώην Σοβιετικής ένωσης, που συμμετέχουν στην ΕΕ σαν μέλη ή είναι υποψήφιες.

Κάποιες χώρες κλείνουν τα σύνορα στους πρόσφυγες και δεν θέλουν να δεχτούν μετανάστες.

Άλλες χώρες θεωρούν δικαίωμά τους να κάνουν τους πολιτικούς τους θεσμούς πιο κλειστούς από το επίπεδο του μέσου ευρωπαϊκού κράτους δικαίου. Έτσι προτιμούν το μη διαχωρισμό των εξουσιών, ή θέλουν να περιορίσουν την ελευθερία του τύπου,

Πολλές χώρες κατασπαταλούν τις Ευρωπαϊκές επιδοτήσεις  για την συντήρηση των κλειστών θεσμών του πελατειακού κράτους τους και του παρεοκρατικού καπιταλισμού.

Επιπρόσθετα η Ρωσία και η Τουρκία, γείτονες της ΕΕ, επιθυμούν την κατάρρευση της για να αναβιώσουν τα όνειρα της Τσαρικής αυτοκρατορίας, ή της Σοβιετικής Ένωσης σαν υπερδύναμης, ή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Είναι προφανές ότι η ΕΕ ή θα γίνει πιο αυστηρή στα κριτήρια συμμετοχής των χωρών ή θα διαλυθεί.
Είναι προφανές ότι η ΕΕ ή θα μπει σε μια διαδικασία σύγκλισης των θεσμών, των χωρών μελών, ή θα διαλυθεί.

Η απειλή των εξωτερικών συνόρων, θα φέρει σε στενότερη συνεργασία και συντονισμό τις χώρες που παράγουν στρατιωτικούς εξοπλισμούς, οι θεσμικές τους όμως διαφορές θα παραμένουν εμπόδιο σε οποιαδήποτε κοινή διακυβέρνηση.

Πρόταση κυβερνητικού σχεδίου για την ΕΕ σχετικά με την αλλαγή των πολιτικών και οικονομικών θεσμών των χωρών μελών και των υποψήφιων χωρών.

Η Ευρωπαϊκή επιτροπή πρέπει να συστήσει παρατηρητήρια πολιτικών και οικονομικών θεσμών για κάθε χώρα, που θα μελετούν τους νόμους και τα συντάγματα, ώστε να διασφαλίσουν ότι οι χώρες έχουν ένα ελάχιστο κράτος δικαίου και ένα ελάχιστο κοινωνικό κράτος (για ΟΛΟΥΣ), τα οποία κινούνται συνεχώς προς την βελτίωσή τους.

Η πιο δύσκολη σύγκληση, είναι η σύγκληση των οικονομικών θεσμών των χωρών μελών σε ανοιχτούς.
Οι χώρες του νότου που είναι ιδρυτικά μέλη με μεγάλες οικονομίες δεν θα μπορέσουν εύκολα να δημιουργήσουν τις απαιτούμενες πλειοψηφίες πριν χρεοκοπήσουν οι ίδιες.

Οι χρεοκοπημένες και προς ένταξη χώρες είναι οι κατάλληλες για να προσφερθεί η δυνατότητα στους πολίτες τους, να επιλέξουν να αλλάξουν τους θεσμούς τους ή να βοηθούν οργανωμένα να εγκαταλείψουν την ζώνη του ευρώ, αν έτσι επιτάσσει η πλειοψηφία των πολιτών τους.

Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι θα επιλέξουν οι πολίτες κάθε χώρας.

Αν όμως μια κυρίαρχη πλειοψηφία σε κάποια χώρα υιοθετήσει το μοντέλο με επιτυχία, οι χώρες του νότου θα αναγκαστούν να κάνουν πιο ανοιχτούς και τους δικούς τους θεσμούς.

Για να αλλάξουν οι θεσμοί μιας χώρας χρειάζεται ένα μοντέλο θεσμών και ένα κυβερνητικό σχέδιο που θα υλοποιεί ελεγχόμενα αυτήν την αλλαγή σε μια δεκαετία.

Αναγνωρίζοντας το σκανδιναβικό μοντέλο πολιτικών και οικονομικών θεσμών σαν το πιο ανοιχτό σήμερα και γνωρίζοντας το κυβερνητικό σχέδιο που εκπόνησε η Δυτική Γερμανία για να ενσωματώσει την Ανατολική μπορούμε να το παραμετροποιήσουμε έτσι ώστε στην θέση της Ανατολικής Γερμανίας να μπαίνει η χώρα που οι πολίτες της αποφάσισαν να αλλάξουν τους θεσμούς της και στην θέση της Δυτικής Γερμανίας να μπαίνουν οι θεσμοί του Σκανδιναβικού μοντέλου. Το μοντέλο θα είναι έτσι παραμετροποιημένο ώστε οι παροχές να συνδέονται με την παραγωγή κάθε χώρας και να εξασφαλίζουν ένα δίχτυ προστασίας με περιορισμένη οικονομική ασφάλεια για ΟΛΟΥΣ τους πολίτες.

Φυσικά δεν μπορεί να περιμένουμε ξαφνικά τους αντίστοιχους μισθούς των Σκανδιναβικών χωρών, αλλά τους αντίστοιχους θεσμούς που θα επιτρέψουν την αύξηση της παραγωγής του πλούτου και την καλύτερη διανομή του.

Πέρα από το παραπάνω κυβερνητικό σχέδιο που έχει υλοποιηθεί και ο καθένας μπορεί να μελετήσει, θα προτείνω ένα εναλλακτικό καινοτόμο που μπορεί να οδηγήσει σε παρόμοια αποτελέσματα.

Το μανιφέστο υποστηρίζει ότι εφόσον έχουμε κρατικές χρηματικές ροές μέσα στις χώρες μέλη και μεταξύ των χωρών μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε για να υλοποιήσουμε ανοιχτά αυτόνομα διοικητικά θεσμικά οικοδομήματα, χωρίς επιπλέον κόστος και με καλύτερα αποτελέσματα.

Το προσφυγικό

Όταν η ΕΕ επιχορηγεί (σωστά) χώρες μέλη για την διαχείριση του προσφυγικού, πρέπει να είναι ικανή να δημιουργήσει η ίδια τα θεσμικά διοικητικά οικοδομήματα που απαιτούνται, με πρότυπους ανοιχτούς οικονομικούς θεσμούς, που μπορούν να σχεδιαστούν από τις Σκανδιναβικές χώρες.

Αν σαν Ευρωπαϊκή Ένωση  θες να διαχειριστείς το προσφυγικό, πρέπει να μπορείς να φυλάς τα κοινά εξωτερικά σύνορα σαν ΕΕ, και να μην περιμένεις τα κράτη μέλη, ή χώρες εκτός ΕΕ, να κάνουν την δουλειά για σένα.

Είναι σημαντικό ακόμα να υπάρχει μια κοινή πολιτική ασύλου, αλλά επίσης σημαντικό είναι αυτή η πολιτική να μπορεί να υλοποιηθεί.

Χρειάζεται ένας διοικητικός μηχανισμός υποδοχής των προσφύγων, επεξεργασίας των αιτήσεων ασύλου, έλεγχος για τρομοκράτες και τελικά προώθηση στις χώρες μέλη.

Σε όσους Ενηλίκους πρόσφυγες γίνεται δεκτή η αίτηση ασύλου, πρέπει να γίνεται πλήρη ενημέρωση για τους κανόνες του κράτους δικαίου με τους οποίους λειτουργεί η ΕΕ.

Αν προσωπικά οι ενήλικοι πρόσφυγες, μπορούν να δεσμευτούν και να υπογράψουν ότι θα ακολουθούν τους κανόνες του κράτους δικαίου της ΕΕ και όχι τους κανόνες της Σαρίας, είναι ευπρόσδεκτοι στην ΕΕ.
Στην ΕΕ αποδεχόμαστε όλες τις θρησκείες, δεν μπορούμε όμως να αποδεχτούμε η κάθε χώρα και ο κάθε πολίτης να έχει τους δικούς του νόμους.

Αν οι ενήλικοι πρόσφυγες θεωρούν ότι οι νόμοι της Σαρίας είναι πιο σημαντικοί, θα στέλνονται σε προστατευμένους προσφυγικούς καταυλισμούς στην Βόρεια Συρία (Rojava), στην Ιορδανία και σε άλλα κράτη, για να παραμείνουν εκεί μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος στην χώρα τους.

Η ΕΕ πρέπει να συνάψει τις συμφωνίες με τα κράτη, όπως και να αναγνωρίσει την ομοσπονδία της Βόρειας Συρίας, που στο μέλλον αν πληρεί τις προϋποθέσεις και το θέλει η ίδια, μπορεί να γίνει μέλος της ΕΕ.

Ακόμα και τα πιο οργανωμένα κράτη σήμερα δεν μπορούν να διαχειριστούν τις τεράστιες αυξήσεις των προσφυγικών ροών με τις υπάρχουσες διοικητικές δομές τους.

Για να έχεις αποτελεσματικότητα και αφού εσύ πληρώνεις, απαιτείς πρότυπες διοικητικές δομές, χωρίς μόνιμους εργαζόμενους, που αμείβονται όλοι αξιοπρεπώς, τουλάχιστον όσο οι δαπάνες μιας αξιοπρεπούς διαβίωσης της χώρας μέλους στην οποία εργάζονται.

Το πρόβλημα δημιουργεί την ευκαιρία να φτιαχτούν Ευρωπαϊκές πρότυπες διοικητικές δομές με την θεσμική τεχνογνωσία χωρών σαν της Δανίας, που εξισορροπούν την αποτελεσματικότητα με τον σεβασμό στους εργαζομένους σε αυτές τις δομές.

Αυτές οι ανοιχτές διοικητικές δομές θα στελεχώνονται σε μεγάλο ποσοστό από πολίτες της χώρας μέλους που λειτουργεί η διοικητική δομή, με ανοικτούς διαγωνισμούς και κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια.
Εκπαιδευτικά σεμινάρια για κάθε διοικητική θέση, και για κάθε δικαστή και αστυνομικό που συμμετέχει.

Η ανάθεση έργων στον ιδιωτικό τομέα πρέπει να γίνεται με προδιαγραφές Δανίας και όποια ιδιωτική εταιρεία αναλαμβάνει έργα θα είναι υποχρεωμένη να τα υλοποιήσει με νόμιμους εργαζόμενους που αμείβονται τουλάχιστον όσο χρειάζεται για μια αξιοπρεπή διαβίωση στην χώρα που γίνονται τα έργα.

Φυσικά τα παραπάνω απαιτούν την συμφωνία των κυρίαρχων πλειοψηφιών των χωρών μελών.

Όσες χώρες μέλη δεν συμφωνούν στα προφανή των ανοιχτών θεσμών μπορούν να εγκαταλείψουν την ζώνη του ευρώ και να μπουν σε μια νέα ομάδα χωρών μαζί με την Βρετανία.

Αν τα χρήματα όλων των Ευρωπαίων πολιτών δίνονται σε κάθε χώρα για να αντιμετωπίσει το προσφυγικό με τους δικούς της θεσμούς, ένα μέρος των χρημάτων θα χαθεί, ενώ η αποτελεσματικότητα της κάθε δράσης είναι περιορισμένη.

Υπάρχουν και άλλες προτάσεις για την θεσμική ενοποίηση της ΕΕ που ελπίζω να τις παρουσιάσω σε επόμενο κείμενο.

Πρόταση κυβερνητικού σχεδίου για την Ελλάδα ή όποια άλλη χώρα οι πολίτες της διαλέξουν να αλλάξουν τους θεσμούς τους. 

Παρόλο που το σχέδιο συντάσσεται την Ελλάδα, από έναν Ευρωπαίο και Έλληνα πολίτη, είναι δυνατόν να παραμετροποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί σε κάθε δημοκρατία με κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς μέλους της Ευρωζώνης, ή υποψήφια προς ένταξη χώρα.

Το κυβερνητικό σχέδιο είναι η προσπάθεια δημιουργίας ενός αυτοματοποιημένου συστήματος διακυβέρνησης στηριγμένου στους ανοιχτούς θεσμούς.

Δεν είναι εύκολο να υιοθετηθεί από κυρίαρχες πλειοψηφίες, γιατί πολλές φορές αυτές προτιμούν τα ψέματα από την αλήθεια.
Οι κυρίαρχες πλειοψηφίες σήμερα προτιμούν να διεκδικούν χωρίς υποχρέωση.
Οι κυρίαρχες πλειοψηφίες σήμερα διεκδικούν για το σύνολο της κοινωνίας προνόμια, που δεν μπορούν να αποδοθούν σε όλους, αλλά μόνο οι ίδιες είναι δυνατόν να απολαμβάνουν.

Το κυβερνητικό σχέδιο είναι δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο να κερδίσει την υποστήριξη μιας κυρίαρχης πλειοψηφίας, αν βρεθούν πολίτες, τα κόμματα, οι πολιτικοί και οικονομικοί επιστήμονες να το στηρίξουν.

Δεν θα παρουσιάσω κάθε πτυχή του κυβερνητικού σχεδίου, αλλά τις βασική αρχή με βάση την οποία είναι δυνατόν να σχεδιαστούν πολιτικές σε κάθε τομέα:

Οι περισσότεροι πολίτες να μπορούν να ανταλλάξουν τον χρόνο τους και τις ικανότητες τους με τις εύλογες δαπάνες που χρειάζονται για την διαβίωσή τους και την στέγη τους.

Δεν θα ασχοληθώ με το χρέος και την βιωσιμότητα του, θα ασχοληθώ όμως με το θέμα της παραγωγής και διανομής του πλούτου.

Σχετικά με την αλλαγή πολιτικών θεσμών το μανιφέστο προτείνει το κράτος δικαίου της Δανίας.

Η Ελλάδα (όπως αρκετές άλλες χώρες) προσποιείται ότι έχει κράτος δικαίου. Μπορεί κάποιοι διανοούμενοι να ξέρουν τι είναι κράτος δικαίου, αλλά η πλειοψηφία του πληθυσμού θεωρεί ότι κράτος δικαίου είναι αυτό που προσδιορίζει κάθε φορά ο λαός (μια κυρίαρχη πλειοψηφία πολιτών).

Δηλαδή η κυρίαρχη πλειοψηφία μέσω των εκλογών εκλέγει τους βουλευτές και την κυβέρνηση, για να προσδιορίσουν το κράτος δικαίου, που η κυρίαρχη πλειοψηφία προσδιορίζει.

Η κυρίαρχη πλειοψηφία στις δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς θεωρεί:

ότι έχει καλύτερη δημοκρατία από τις χώρες του Ευρωπαϊκού βορά γιατί έχει σαν κέντρο τον άνθρωπο και τις ιδέες και όχι τους νόμους και τους αριθμούς,

ότι έχει δικαίωμα να διεκδικεί χωρίς αντάλλαγμα,

ότι η διαφθορά είναι ίδια σε όλες τις χώρες και το γεγονός συνδέεται με τις ατέλειες του ανθρώπου και όχι με τους θεσμούς..

ότι η δημοκρατία είναι να έχει ο καθένας την δική του ξεχωριστή γνώμη για κάθε θέμα, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μην μπορούν να συμφωνήσουν μεταξύ τους σε τίποτα.

Στην Ελλάδα σήμερα η κυρίαρχη πλειοψηφία δεν μπορεί να κατανοήσει την αξία της ανεξαρτησίας των εξουσιών. Η κυβέρνηση πείθει και πείθετε από τους πολίτες να κάνει πιο κλειστούς τους ήδη κλειστούς πολιτικούς θεσμούς της χώρας.

Κανονικά ο νομικός κόσμος της χώρας θα έπρεπε να διαμαρτύρεται εντονότατα από το παραπάνω κλείσιμο των θεσμών που επιχειρεί η παρούσα κυβέρνηση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έπρεπε ήδη να έχει ενημερώσει την Ελληνική κυβέρνηση ότι παραβιάζει το κράτος δικαίου με τη μη επαρκή ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.

Η καθυστέρηση σχετίζεται με το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρειάζεται την συναίνεση της Ελληνικής κυβέρνησης για το προσφυγικό που είναι πια γεωπολιτικό ζήτημα.

Η αλλαγή των θεσμών με ελεγχόμενη μεταβολή των χρηματικών ροών

Ο στόχος του κυβερνητικού σχεδίου είναι οι περισσότεροι πολίτες και οι περισσότερες οικογένειες, να έχουν τα εισοδήματα για μια αξιοπρεπή ζωή όταν εργάζονται, και τα εισοδήματα για μια φτωχή ζωή όταν είναι άνεργοι.

Αυτός ο στόχος και η υλοποίησή του μπορεί να αλλάξει τους θεσμούς μιας πτωχευμένης ή υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας.

Το κυβερνητικό σχέδιο δημιουργεί τις θεσμικές συνθήκες για να συμβεί αυτό.

Οι θεσμικές συνθήκες είναι αυτές που  επιτρέπουν τον ανταγωνισμό με κοινούς για όλους κανόνες, ταυτόχρονα με τον περιορισμό του ανεξέλεγκτου ανταγωνισμού, έτσι ώστε να δημιουργούνται αυθόρμητα αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες, που επικυρώνονται από το κράτος.

Η θεσμοθέτηση υψηλών κατώτατων μισθών και δικαιωμάτων που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα της αγοράς εργασίας, ταυτόχρονα με την υψηλή φορολόγηση των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων, οδηγούν στη μη εφαρμογή των εργατικών νόμων στον μεγάλο τομέα, των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων στην Ελλάδα.

Το κράτος σε αυτόν τον τομέα που είναι η πραγματική αγορά εργασίας, πρέπει να είναι ικανό να καταγράψει τις πραγματικές αποδοχές και τις πραγματικές ώρες εργασίας για κάθε εργαζόμενο.
Η διασύνδεση πληροφορικών συστημάτων μπορεί να βοηθήσει τον έλεγχο.

Το κράτος πρέπει να βοηθάει κάθε πολίτη και κάθε οικογένεια να τείνουν τα εισοδήματά τους στα εισοδήματα της αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Αυτό μπορεί να το κάνει είτε με μείωση της φορολογίας του πολίτη, είτε με παροχή χρηματικών πόρων.

Πέρα από τα παραπάνω και την δωρεά παιδεία που πρέπει να παρέχει ένα κράτος, ένα σύνολο δικαιωμάτων πρέπει να είναι κοινό για όλους τους πολίτες.
Η επιδότηση εγκυμοσύνης ή η γονεϊκή άδεια δεν μπορεί να είναι προνόμια που πληρώνουν οι πολίτες σε μια μειοψηφία, αντίθετα θα έπρεπε να δίνονται από το κράτος, σύμφωνα με τις δυνατότητες της οικονομίας, σε ΟΛΟΥΣ τους πολίτες.

Πέρα από την αγορά εργασίας των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων που το κράτος δεν μπορεί να την ελέγξει, υπάρχουν άλλες αγορές εργασίας που το κράτος μπορεί να ελέγξει.

Το κράτος μπορεί να ελέγξει την αγορά εργασίας που δημιουργείται από το ίδιο, δηλαδή χρηματοδοτείται με χρήματα πολιτών.

Το κράτος μπορεί να ελέγξει την αγορά εργασίας που δημιουργείται από επιδοτήσεις της ΕΕ, δηλαδή χρηματοδοτείται με χρήματα Ευρωπαίων πολιτών.

Τέλος το κράτος μπορεί να ελέγξει την αγορά εργασίας των μεγάλων εταιρειών και των νέων επενδύσεων.

Στις δυο πρώτες αγορές το κράτος επιβάλει όλοι οι άμεσα και έμμεσα εργαζόμενοι αμείβονται τουλάχιστον όσο οι δαπάνες για μια αξιοπρεπή διαβίωση, υπολογισμένες από την στατιστική υπηρεσία.
Η στατιστική υπηρεσία υπολογίζει και το μισθολόγιο σε αυτές τις αγορές εργασίας, για κάθε κωδικοποιημένη θέση εργασίας, χρησιμοποιώντας τις μέσες αμοιβές των αντίστοιχων θέσεων εργασίας στις υπόλοιπες χώρες μέλη, με αναγωγή αυτού του ποσού στις δαπάνες αξιοπρεπούς διαβίωσης της χώρας.
Η επέμβαση του κράτους σε αυτές τις αγορές συνδέεται με την ενίσχυση του ανοιχτού χαρακτήρα, ώστε κάθε πολίτης να διεκδικεί κάθε θέση με αξιολογικά και κοινωνικά κριτήρια.
Δηλαδή δικαίωμα πρόσληψης έχουν οι ικανοί για μια θέση και προηγούνται οι αδύνατοι οικονομικά.

Στην τρίτη αγορά εργασίας των μεγάλων εταιρειών και των νέων επενδύσεων, το κράτος μπορεί να επιβάλλει οι κατώτατοι μισθοί για όλους τους άμεσα και έμμεσα εργαζόμενους να καλύπτουν τις δαπάνες για μια αξιοπρεπή ζωή.

Η καινοτομία για την αλλαγή θεσμών στηρίζεται στην ελεγχόμενη μεταβολή της σχέσης εργασίας και των αποδοχών κάθε εργαζόμενου άμεσα ή έμμεσα στο δημόσιο, σε ΔΕΚΟ,  στις τράπεζες, σε μεγάλες εταιρίες, σε νέες επενδύσεις, όπως επίσης των εργαζομένων σε project της ΕΕ και σε δράσεις επιδοτούμενες από την ΕΕ.

Δηλαδή όλοι οι παραπάνω θα ξέρουν με αρκετή ακρίβεια τι θα συμβεί στην σχέση εργασίας τους και στις αποδοχές τους σε ένα εύρος δεκαετίας, ενώ οι πιο σημαντικές αλλαγές θα γίνουν σε ένα εύρος πενταετίας.

Μεταβολή θα συμβεί και σε όλη την υπόλοιπη ιδιωτική οικονομία των μικρών επιχειρήσεων έμμεσα.

Το κράτος δεν μπορεί να θεσμοθετήσει αξιοπρεπείς μισθούς σε αυτόν τον τομέα, γιατί η ίδια η αγορά εργασίας θα αγνοήσει κάθε νόμο που δεν σχετίζεται με την πραγματικότητα.
Από την στιγμή που υπάρχει μεγάλη ανεργία και αρκετοί άνθρωποι έχουν ανάγκη για εργασία, ενώ οι θέσεις είναι λίγες και κακοπληρωμένες δημιουργείται μια εργασιακή ζούγκλα.

Αν ένας μικρός επιχειρηματίας θελήσει να είναι νόμιμος στην Ελλάδα, θα καταλήξει να έχει ζημιά αντί για κέρδος, ή θα βγάζει λιγότερα χρήματα από τους ίδιους τους εργαζόμενους του.

Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των μεγάλων φόρων και εισφορών που καλείται να πληρώσει ο μικρός επιχειρηματίας για τον ίδιο και τους εργαζόμενους του.

Το αποτέλεσμα είναι ότι για να μπορέσει να επιβιώσει θα γίνει παράνομος, αν είναι και κάθαρμα θα απαιτήσει από τους εργαζόμενους να δουλεύουν σαν σκλάβοι.

Η εργασία χωρίς αξιοπρεπή πληρωμή δεν μπορεί να σταματήσει με την θεσμοθέτηση μεγάλων μισθών.

Για να ανέβουν οι μισθοί σε αυτόν το τομέα το κράτος πρώτα πρέπει να μειώσει τους φόρους και τις εισφορές.
Το κράτος ακόμα πρέπει να νομοθετεί κατώτατους μισθούς που να βρίσκονται κοντά στην πραγματικότητα της αγοράς ώστε να δημιουργεί τις προϋποθέσεις αμοιβαίων επωφελών συμφωνιών μεταξύ των εργαζόμενων και των εργοδοτών.

Ο πρωταρχικός στόχος ενός κράτους σε αυτόν τον τομέα πρέπει να είναι η τήρηση των συμφωνιών, δηλαδή οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες να είναι νόμιμοι, γιατί τους συμφέρει να είναι νόμιμοι.

Σε αυτόν τον μεγάλο τομέα των μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων, οι κατώτατοι μισθοί θα είναι συνδεδεμένοι με το ποσοστό ανεργίας, έτσι ώστε όταν η ανεργία είναι 5%, οι κατώτατοι μισθοί των εργαζομένων σε μικρές ιδιωτικές επιχειρήσεις, να είναι ίδιοι με τους κατώτατους μισθούς των εργαζομένων άμεσα ή έμμεσα στο δημόσιο και στις μεγάλες εταιρίες.
Η στατιστική υπηρεσία θα προσδιορίζει τους κατώτατους μισθούς.

Θέλω να σημειώσω ότι ο τομέας των μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων που αναλαμβάνει να προσφέρει υπηρεσίες στο κράτος είναι διαφορετική κατηγορία γιατί εκεί το κράτος μπορεί να επιβάλει αξιοπρεπείς αμοιβές για όλους τους εργαζόμενους, ακόμα και με αύξηση του κόστους που στοιχίζει στο κράτος μια υπηρεσία.

Το άνοιγμα των πολιτικών και οικονομικών θεσμών θα επιτρέψει το άμεσο ενδιαφέρον για επενδύσεις, από Ελλάδα και εξωτερικό, οι οποίες θα δημιουργήσουν δεκάδες χιλιάδες αξιοπρεπώς αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Η στατιστική υπηρεσία θα προσδιορίσει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και δαπάνες στέγης για κάθε πολίτη και για κάθε οικογένεια και θα τις συνδέσει με το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας και την εισπραξιμότητα των φόρων.

Η φορολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους ώστε να βοηθάει κάθε πολίτη και κάθε οικογένεια να έχουν συνολικές αποδοχές που να τείνουν στις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και δαπάνες στέγης, μειώνοντας την φορολογία.

[Σήμερα η εφορία στην Ελλάδα αποσπά πόρους από πολίτες και οικογένειες με εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχειας, με την αυτοτελή φορολόγηση των εσόδων από ενοίκια.]

Αυτή η ελεγχόμενη μεταβολή συνιστά αλλαγή στην ζωή εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών και πρέπει να έχει την συναίνεση μιας κυρίαρχης πλειοψηφίας για να μπορεί να υλοποιηθεί.

Η μονιμότητα θα καταργηθεί για να είναι δυνατό να σχεδιαστεί ένα κράτος με ανοιχτούς θεσμούς που σκοπό θα έχει να υπηρετεί τον κάθε πολίτη και όχι τους εργαζόμενους σε αυτό.

Η στατιστική υπηρεσία θα προσδιορίσει το όριο της φτώχειας σαν κλάσμα του ποσού αξιοπρεπούς διαβίωσης για κάθε πολίτη και κάθε οικογένεια.

Ο στόχος του κυβερνητικού σχεδίου θα είναι σε μια δεκαετία
η ανεργία να είναι 5%.
Το 95% των πολιτών να ανταλλάσσει το χρόνο του και τις ικανότητές του με εισοδήματα ίσα ή παραπάνω με τα εισοδήματα που απαιτούνται, για μια (στατιστικά προσδιορισμένη) αξιοπρεπή διαβίωση.

Το 100% των πολιτών θα απολαμβάνει (πραγματικά) δωρεάν υγεία και παιδεία.

Το 5% των ανέργων θα απολαμβάνει αποδοχές όσο το όριο της φτώχειας,  για όσο καιρό είναι άνεργοι.

Με δεδομένη την μεγάλη ανεργία στην Ελλάδα σήμερα, το ίδιο συνολικό ποσό θα μοιράζεται σε όλους τους τρέχοντες άνεργους σε μικρότερα αναλογικά μερίδια που θα αυξάνονται κάθε χρόνο καθώς θα πέφτει η ανεργία, αποκτώντας μέγιστο, όσο το όριο της φτώχειας, όταν η ανεργία είναι 5%

Ο επανασχεδιασμός όλων των οργανισμών του κράτους, ΔΕΚΟ θα προσδιορίσει όλες τις νέες θέσεις εργασίας εργαζομένων και λειτουργών και την συνδεδεμένη αμοιβή για κάθε θέση, η οποία θα συνδέεται με έναν πολλαπλασιαστή, με τις βασικές αμοιβές τις αξιοπρεπούς διαβίωσης.

Κάθε χρόνο η στατιστική υπηρεσία θα προσδιορίζει με ανοιχτά δεδομένα το μισθολόγιο όλων των εργαζομένων σε δημόσιο, ΔΕΚΟ.
Σε τράπεζες και μεγάλες εταιρίες η στατιστική υπηρεσία θα προσδιορίζει μόνο τους κατώτατους μισθούς, για όλους τους άμεσα ή έμμεσα εργαζομένους σε αυτές, που θα είναι όσο οι δαπάνες για μια αξιοπρεπή διαβίωση

Με δεδομένο ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι των ΔΕΚΟ αμείβονται  με χρήματα που συγκεντρώνονται από την φορολογία των συμπολιτών τους, ή εργάζονται σε εταιρίες με μονοπωλιακό χαρακτήρα, δεν θα επιτρέπεται η απεργία για μισθολογικούς λόγους.

[Όταν ένας δημόσιος υπάλληλος απεργεί για παραπάνω παροχές αρπάζει πόρους από τους συμπολίτες του, δηλαδή από τα ίδια τα παιδιά του, τους συγγενείς και φίλους του. Αυτό συμβαίνει γιατί η χώρα δεν μπορεί να δανειστεί και τα έξοδα του κράτους καλύπτονται βασικά από την συλλογή φόρων.]

Ο χαρακτήρας των δικτύων νερού και ενέργειας πρέπει να παραμείνει δημόσιος με ανοιχτούς θεσμούς.

Η κρατική περιουσία πρέπει να χρησιμοποιείται  για όφελος όλων των πολιτών.
Το υπερταμείο που έχει ήδη δημιουργηθεί με την περιουσία του Ελληνικού δημοσίου, μπορεί να μετεξελιχθεί σαν το ταμείο που διαχειρίζεται τον ενεργειακό πλούτο της Νορβηγίας.
Στην Ελλάδα ένα μέρος των εσόδων του ταμείου θα είναι για την εξόφληση του χρέους και το υπόλοιπο για το σύνολο των πολιτών.

Μέχρι σήμερα η κρατική περιουσία αρπάζεται από τους εργαζόμενους σε αυτή.

Μεταβατική περίοδος

Η αλλαγή των κλειστών θεσμών σε ανοιχτούς χρειάζεται την συναίνεση μιας κυρίαρχης πλειοψηφίας των πολιτών.

Για να αποκτηθεί η αναγκαία συναίνεση για μια θεσμική επανάσταση, αυτοί οι πολίτες που σήμερα έχουν μόνιμες θέσεις εργασίας, ή είναι συνταξιούχοι θα έχουν παραπάνω δικαιώματα από τους υπόλοιπους πολίτες, αλλά θα αποδεχτούν τους ανοιχτούς θεσμούς.
Αυτό είναι το deal για μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία.
Σε μερικά χρόνια που θα πεθάνουν από γεράματα και οι τελευταίοι προνομιούχοι, οι πολίτες θα έχουν ίσα δικαιώματα.

Το προτεινόμενο μοντέλο αποτελεί μια ανοιχτή αγορά εργασίας, με ετήσιες συμβάσεις χωρίς μόνιμες θέσεις εργασίας, εκτός των ένστολων.

Κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να εκπαιδευτεί για όποια προσδιορισμένη θέση εργασίας επιθυμεί, και έχει τα κατάλληλα διανοητικά ή σωματικά προσόντα.
Στο τέλος της εκπαίδευση για τις ανάγκες της θέσης, ο πολίτης θα παίρνει πιστοποίηση επάρκειας για την συγκεκριμένη θέση.
Αφού έχει τις κατάλληλες γνώσεις ο πολίτης, μπορεί να την διεκδικήσει σε ανοιχτούς διαγωνισμούς την αντίστοιχη θέση, με ένα σύνολο μορίων που θα εκφράζουν κοινωνικές και οικονομικές παραμέτρους, όπως γίνονται σήμερα οι προσλήψεις για πεντάμηνες θέσεις εργασίας που επιδοτούνται από την ΕΕ.

Νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν από τον επανασχεδιασμό όλων των δημόσιων οργανισμών και ΔΕΚΟ από νέους managers, χωρίς μόνιμες θέσεις εργασίας.
Οι ίδιοι οι οργανισμοί θα δημιουργούν εκπαιδευτικά σεμινάρια για κάθε θέση, θα προσδιορίζουν τις υποχρεώσεις της θέσης, ενώ οι αποδοχές θα προσδιορίζονται από την στατιστική υπηρεσία.

Για κάθε θέση θα υπάρχει συνεχής αδιάβλητη και απρόσωπη αξιολόγηση. Σε τακτά χρονικά διαστήματα ο εργαζόμενος θα αξιολογείται αν είναι ικανός να κρατήσει την θέση του, και αν η θέση του έχει λόγο ύπαρξης.

Αν ο εργαζόμενος αδυνατεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες της θέσης του, ή η θέση του δεν είναι αναγκαία, απολύεται, παίρνει μια μικρή κρατική βοήθεια όσο το οικογενειακό όριο της φτώχειας για να επιβιώσει και δοκιμάζει σε άλλη θέση.

Πάντα όμως έχει δωρεάν υγεία και παιδεία.

Οι πολίτες που τώρα έχουν μόνιμη θέση εργασίας, θα έχουν τα ίδια δικαιώματα, υποχρεώσεις και μισθολόγιο, με τους μη προνομιούχους, ωστόσο σε διαστήματα ανεργίας θα απολαμβάνουν για πέντε μήνες τα εισοδήματα για μια αξιοπρεπή ζωή και μετά αν συνεχίζουν να παραμένουν άνεργοι τα εισοδήματα για μια φτωχή ζωή, όπως όλοι οι υπόλοιποι.

Επιπρόσθετα οι πολίτες που τώρα έχουν μόνιμες θέσεις εργασίας, θα αποκτούν προτεραιότητα πρόσληψης απέναντι σε όλους τους άλλους για πέντε διαφορετικές θέσεις που θα επιλέξουν μέσα σε μια δεκαετία, αν αδυνατούν να βρουν αυτή που τους ταιριάζει.

Στην μεταβατική περίοδο των δέκα χρόνων τα πρώτα χρόνια τα εισοδήματα για μια φτωχή ζωή θα είναι χαμηλά, θα αυξάνονται όμως κάθε χρόνο που θα μειώνεται η ανεργία για να φτάσουν το όριο της φτώχειας όταν η ανεργία είναι 5%.

Μετά από 10 χρόνια, αν η παραγωγή της χώρας το επιτρέπει, και υπάρχει η κατάλληλη πλειοψηφία να το εγκρίνει, τα χρήματα του ταμείου ανεργίας μπορούν να τείνουν στις δαπάνες μιας αξιοπρεπούς ζωής, όταν η ανεργία είναι 5%.

Οι πολίτες που απολαμβάνουν σήμερα μόνιμες θέσεις εργασίας και είναι κοντά σε ηλικία συνταξιοδότησης ή μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με οποιαδήποτε διάταξη, παίρνουν μια ειδικής μορφής σύνταξη αν είναι κάτω των 67 ετών.

Όλοι οι συνταξιούχοι κάτω των 67 ετών λαμβάνουν μια ειδικής μορφής σύνταξη, που μοιάζει με αυξημένο ταμείο ανεργίας, όσο οι οικογενειακές δαπάνες για μια αξιοπρεπή διαβίωση, συνυπολογίζοντας όμως τυχόν άλλα εισοδήματα από άλλες πηγές.
Αν κάποιος συνταξιούχος έχει άλλα εισοδήματα από επιχειρήσεις, ακίνητα μετοχές, το κράτος συμπληρώνει το ποσό μέχρι τα εισοδήματα για μια αξιοπρεπή διαβίωση.

Φυσικά αν οι ήδη καταβεβλημένες εισφορές δημιουργούν μαθηματικά προσδιορισμένο δικαίωμα για παραπάνω σύνταξη θα πάρουν την παραπάνω σύνταξη.

Οι συνταξιούχοι μπορούν να εργαστούν νόμιμα όπου επιθυμούν, η σύνταξή τους όμως θα μειώνεται ή θα σταματάει όσο καιρό κερδίζουν με την εργασία τους τα εισοδήματα για μια αξιοπρεπή ζωή.

Οι συνταξιούχοι θα απαγορεύεται αυστηρά να εργαστούν παράνομα αν παίρνουν σύνταξη.

Αυτό περίπου είναι το μοτίβο μιας ανοιχτής αγοράς εργασίας, μπορεί να μην αρέσει σε αρκετούς πολίτες αλλά αυτό το μοντέλο είναι βιώσιμο σήμερα.

Η πρόταση του κυβερνητικού σχεδίου μπορεί να αναπτυχθεί, να συμπληρωθεί και να διορθωθεί, πάντα όμως στην βάση των ανοικτών θεσμών και με την επιδίωξη οι περισσότεροι πολίτες να αμείβονται αξιοπρεπώς από την εργασία τους.

Λεπτομέρειες για την θεσμική λειτουργία δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών χωρίς μόνιμους δημόσιους υπάλληλους μπορεί να βρει κανείς στην Δανία.

Αυτό το κυβερνητικό σχέδιο είναι στην ουσία η απάντηση σε ένα μαθηματικό και θεσμικό πρόβλημα που μπορεί να αποδέχεται πολλαπλές παραμετροποιημένες λύσεις.

Το ερώτημα του προβλήματος είναι πως θα καταφέρουμε περισσότεροι πολίτες να έχουν αξιοπρεπή εισοδήματα με ανοιχτούς θεσμούς, χωρίς μεταξύ τους θεσμικές διακρίσεις.

Η δική μου λύση θεωρώ ότι είναι μια επιστημονική και μαθηματική εργασία που φιλοδοξεί να προσφέρει ένα μοντέλο διακυβέρνησης όπου ο καθένας θα προσφέρει στην κοινωνία σύμφωνα με τις δυνατότητες του και θα αμείβεται σύμφωνα με τις ανάγκες του, σε μια σοσιαλφιλελεύθερη  προσέγγιση.

Όλες οι προτάσεις που απαντούν στο πρόβλημα είναι ευπρόσδεκτες.

Μπορώ να καταθέσω και άλλες εμπειρικές προτάσεις για διαφορετικά θέματα διακυβέρνησης.

Μπορώ να δεχτώ ακόμα επιχορηγήσεις για την εργασία μου, με τον όρο όμως οι αρχές και οι στόχοι του μανιφέστου να παραμείνουν σταθερές.

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2016

"Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη" διορθώσεις συμπληρώσεις


Στο παρακάτω κείμενο όταν αναφέρεται ο όρος "θεσμοί" χωρίς άλλο επιθετικό προσδιορισμό εννοείτε ότι η αναφορά γίνεται για όλους τους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς, ανοιχτούς ή κλειστούς, κατοχυρωμένους με γραπτούς νόμους ή όχι.

Θα προσπαθήσω να προτείνω διορθώσεις και συμπληρώσεις, για την θεωρία της εξέλιξης των πολιτικών και οικονομικών των Acemoglou Robinson, όπως αυτή περιγράφεται στο βιβλίο "γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη".

Πρώτα όμως θέλω να παρουσιάσω με δυο λόγια πως αντιλαμβάνομαι τους θεσμούς.

Αντιλαμβάνομαι τους θεσμούς σαν ένα πλαίσιο γραπτών και άγραφων νόμων και συμπεριφορών που είναι αποδεκτοί από μια πλειοψηφία του πληθυσμού.

Οι θεσμοί είναι μέρος της επίγνωσης του κάθε ατόμου και προσδιορίζουν την συμπεριφορά του.
Οι θεσμοί συνδέουν τα άτομα μεταξύ τους με διαφορετικούς τρόπους και δημιουργούν διαφορετικές κοινωνίες.
Οι θεσμοί είναι δυνατοί ή αδύνατοι ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που τους στηρίζουν.

Οι θεσμοί είναι δυο ειδών οι ανοικτοί (inclusive) και οι κλειστοί (extractive).
Σε κάθε μέρος (και σε κάθε χώρα), σε κάθε χρονική στιγμή της ιστορίας δυο βασικοί παράμετροι προσδιορίζουν την εξέλιξη των θεσμών σε πιο ανοιχτούς ή πιο κλειστούς.
Η πρώτη παράμετρος σχετίζεται με το ιστορικό παρελθόν των θεσμών σε κάθε τόπο.
Η δεύτερη παράμετρος σχετίζεται με την επιλογή της τρέχουσας πλειοψηφίας (1).

Η επιλογή της τρέχουσας πλειοψηφίας κάθε χώρας σήμερα, είναι ικανή να αλλάξει τους θεσμούς σε πιο κλειστούς, ή πιο ανοιχτούς.
Όταν επιλογή της τρέχουσας πλειοψηφίας συνδέεται με διάθεση για κυριαρχία, εθνικισμούς, εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς και ανασφάλεια, τότε είναι πολύ πιθανόν να επιλέξει το κλείσιμο των θεσμών.

Οι ανοιχτοί θεσμοί μπορούν να ονομαστούν συναινετικοί θεσμοί, ή δυνητικά συμμετοχικοί θεσμοί, ή θεσμοί της επωφελούς συμφωνίας, ή θεσμοί της εμπιστοσύνης, ή ανταλλακτικοί θεσμοί, ή θεσμοί που ισχύουν οι κανόνες και οι συμφωνίες, ή πλουραλιστικοί θεσμοί, ή θεσμοί των ανοιχτών αγορών, ή ειρηνικοί θεσμοί, ή θεσμοί της περιγραφής της πραγματικότητας, ή θεσμοί της ευθύνης, ή θεσμοί των ελεγχόμενα ανοικτών συνόρων, ή αφηρημένοι θεσμοί.

Οι κλειστοί θεσμοί μπορούν να ονομαστούν κυριαρχικοί θεσμοί, ή αποκλειστικοί θεσμοί, ή εκμεταλλευτικοί-αρπαχτικοί θεσμοί, ή θεσμοί της έλλειψης εμπιστοσύνης, ή θεσμοί διεκδίκησης χωρίς αντάλλαγμα, ή θεσμοί που ο δυνατός (πονηρός) παραβιάζει τους νόμους και τις συμφωνίες, ή συγκεντρωτικοί θεσμοί, ή θεσμοί του κεντρικού σχεδιασμού και των κλειστών αγορών, ή πολεμικοί θεσμοί, ή θεσμοί της κατασκευής της πραγματικότητας με ψέμα, ή θεσμοί της προστασίας, ή θεσμοί των κλειστών συνόρων, ή ανθρώπινοι θεσμοί.

Ενώ οι κλειστοί θεσμοί μπορούν να επιβληθούν με την βία, οι ανοικτοί θεσμοί είναι υπόθεση καθαρής κατανόησης και προτίμησης της πλειοψηφίας των πολιτών μιας χώρας, για μια χρονική περίοδο.

Μια συνεχής σύγκρουση διαδραματίζεται ανάμεσα στους κλειστούς και τους ανοιχτούς θεσμούς.
Οι κλειστοί θεσμοί γίνονται πιο ανοικτοί, όταν οι αποκλεισμένοι ζητούν μερίδιο στην εξουσία και στον πλούτο.
Οι ανοικτοί θεσμοί γίνονται πιο κλειστοί, όταν αυτοί που απολαμβάνουν μερίδιο στην εξουσία και στον πλούτο, θέλουν να το διατηρήσουν για το εαυτό τους και να αποκλείσουν τους υπόλοιπους, ή τους ξένους.

Κλειστοί θεσμοί μπορούν να δημιουργηθούν και από δυναμικές μειοψηφίες, όπως μουσουλμάνοι τρομοκράτες, που διεξάγουν ανταρτοπόλεμο, χρησιμοποιώντας τους άμαχους σαν ανθρώπινες ασπίδες.
Οι ίδιοι εμπνέουν πολίτες άλλων χωρών, που έλκονται από τους κλειστούς θεσμούς, να διεξάγουν τρομοκρατικές επιθέσεις, εναντίων αμάχων.
Η αδυναμία του κράτους δικαίου των χωρών με ανοιχτούς θεσμούς, να αντιμετωπίσουν την τρομοκρατία των φανατισμένων μουσουλμάνων, δίνει χώρο στους υποστηριχτές των κλειστών θεσμών να αναζητήσουν ηγέτες και σωτήρες, να αναλάβουν αυτοί, να καθαρίσουν τους κακούς.

Στην Ελλάδα (και στις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου) κλειστοί θεσμοί, κατοχυρωμένοι από το σύνταγμα είναι η μονιμότητα των θέσεων εργασίας για προστατευόμενους εργαζόμενους, οι εγγυημένες από το κράτος συντάξεις (ακόμα και αν η χώρα έχει χρεοκοπήσει), οι κλειστές αγορές κεφαλαίου, ...

Στην Ελλάδα κλειστοί θεσμοί χωρίς νομική κατοχύρωση είναι το ρουσφέτι, το φακελάκι, τα ιδιαίτερα μαθήματα καθηγητών μέσης εκπαίδευσης σε μαθητές. Κλειστός θεσμός είναι ακόμα η μη εφαρμογή των εργατικών νόμων στον ιδιωτικό τομέα, η μη εφαρμογή πολεοδομικών κανονισμών και η καταπάτηση δημόσιου χώρου από ιδιώτες.

Παράδειγμα ανοιχτών θεσμών είναι η ελεύθερη διακίνηση πολιτών στις χώρες της ΕΕ, ανεπτυγμένο κράτος δικαίου, ευελιξία και ασφάλεια στην αγορά εργασίας, ...


Συμπληρώσεις διορθώσεις στην θεωρία της εξέλιξης των οικονομικών και πολιτικών θεσμών των Acemoglou Robinson

Η θεωρία των θεσμών των Acemoglou Robinson που περιγράφεται στο βιβλίο "γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη" έχει ορισμένα λάθη, χωρίς αυτά να μειώνουν την αξία της.
Επειδή έχω σπουδάσει φυσική, θα χειριστώ σαν φυσικός την θεωρία των θεσμών, δηλαδή θα αναζητήσω που η θεωρία επαληθεύεται και που διαψεύδεται.
Στην φυσική, τουλάχιστον μέχρι τώρα, μπορεί κανείς να συναντήσει και τις πιο "τρελές" θεωρίες, αυτές οι θεωρίες όμως αναμετρώνται με την πραγματικότητα μέσα από το πείραμα και την παρατήρηση.

Ας δούμε μερικά λάθη της θεωρίας των θεσμών, των Acemoglou Robinson

1 η θεωρία είναι υπεραισιόδοξη.

Η θεωρία υποστηρίζει ότι στο μέλλον, οι περισσότερες χώρες θα κινηθούν προς τους ανοιχτούς οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς, γιατί αυτοί μπορούν να παράγουν ευημερία για τους περισσότερους πολίτες.

Μακάρι, αλλά αυτό είναι μια απλή ευχή. Τα πράγματα στο παρόν δεν φαίνεται να κυλάνε προς τα εκεί...

Επιπρόσθετα η μακροβιότητα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, δείχνει ότι μπορεί να επιτευχθεί ένα μείγμα κλειστών πολιτικών θεσμών με ανοιχτούς οικονομικούς, που να έχει μεγάλη σταθερότητα στο χρόνο.
Αυτό προσπαθεί να κάνει σήμερα η Κίνα.

Οι Acemoglou Robinson παρασύρθηκαν από τον Μαρξ και όλοι τους από τον Νεύτωνα.
Ο Μαρξ λέει επιστημονικά η γη θα γίνει κόκκινη και διαψεύδεται με τα μέχρι τώρα δεδομένα. Ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας απέτυχε.
Οι Acemoglou Robinson λένε επιστημονικά θα επικρατήσουν οι ανοιχτοί θεσμοί και διαψεύδονται από τα μέχρι τώρα δεδομένα.

2 η θεωρία υποστηρίζει ότι οι κλειστοί πολιτικοί θεσμοί δεν μπορούν να παράγουν καινοτομία.

Οι κλειστοί πολιτικοί θεσμοί μπορούν να δημιουργούν θεσμικά περιβάλλοντα σε εξειδικευμένους τομείς που να λειτουργούν ανοιχτά.
Όταν η πρώην Σοβιετική Ένωση ήθελε να δημιουργήσει καινοτομία στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς ήξερε πως να το κάνει.
Η συνταγή είναι απλή δεν βάζεις έναν άνθρωπο του κόμματος να δημιουργήσει καινοτομία αλλά κάνεις τους θεσμούς ανοιχτούς στο συγκεκριμένο πεδίο. Δηλαδή αναζητάς τους καλύτερους και τους αμείβεις καλά.

Μη ξεχνάμε ότι και η αρχαία Κίνα σε ένα περιβάλλον κλειστών πολιτικών θεσμών δημιούργησε καινοτομία.

η θεωρία υποστηρίζει ότι η συνεργεία ανοιχτών οικονομικών θεσμών με ανοιχτούς πολιτικούς θεσμούς 

Μπορεί στο παρελθόν να υπήρχε σε μερικές περιπτώσεις μια συνεργεία όπου οι ανοιχτοί οικονομικοί θεσμοί οδηγούσαν σε ανοιχτούς πολιτικούς, στο παρόν η συνεργεία δεν είναι δεδομένη.

Μπορώ να υποθέσω ότι ο  Ερντογάν για να πετύχει την οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε η Τουρκία πριν την απόπειρα του πραξικοπήματος, άνοιξε στην ουσία τους οικονομικούς θεσμούς της χώρας του, αυτό βέβαια δεν τον εμπόδισε να επιλέξει το κλείσιμο των πολιτικών θεσμών της Τουρκίας απορρίπτοντας το δυτικό κράτος δικαίου παρόλο που επιδοτούνταν από την ΕΕ για να υλοποιήσει.

4 η θεωρία των θεσμών βλέπει μια εξέλιξη των θεσμών από κλειστούς σε ανοιχτούς.

Αυτό είναι λάθος, οι κλειστοί και οι ανοιχτοί θεσμοί σε διάφορες μορφές συνυπήρχαν, συνυπάρχουν και θα συνυπάρχουν μέσα στις κοινωνίες, είτε σαν άγραφοι νόμοι είτε σαν γραπτοί.

Πάρα πολλές γνωστές κοινωνίες ιθαγενών όπως οι Indigenous Australians που δεν παρήγαγαν πλούτο, ζούσαν σε αρμονία μεταξύ τους και με τη γη.

Στην Αμερική υπήρχαν ινδιάνικες φιλές πολεμοχαρείς και άλλες που ήταν ικανές να δημιουργήσουν συνομοσπονδία όπως οι Iroquois

Δυστυχώς τα παραπάνω υποδείγματα δεν είναι κατάλληλο για τις σημερινές κοινωνίες. Οι Ιροκούα δεν είχαν να λύσουν το πρόβλημα της παραγωγής και διανομής πλούτου.

Όταν ο άνθρωπος άρχισε να παράγει και να αποθηκεύει πλούτο, φαίνεται να επικρατούν οι κλειστοί θεσμοί στις περισσότερες περιοχές.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ολόκληρες κοινωνίες επικροτούσαν τους κλειστούς θεσμούς, αρκετοί άνθρωποι δημιουργούσαν μεταξύ τους μη κυριαρχικές σχέσεις όπως το ανταλλακτικό εμπόριο.

Μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι ήταν, είναι και θα είναι δυο ειδών,
αυτοί που διεκδικούν με την βία χωρίς αντάλλαγμα και αυτοί που ανταλλάσσουν προϊόντα και υπηρεσίες με αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες,
αυτοί που προτιμούν ένα στρατοκρατικό καθεστώς ή τις κλειστές αγορές και αυτοί που προτιμούν τις ανοιχτές αγορές,
αυτοί που προτιμούν έναν κρυφό ανταγωνισμό χωρίς κανόνες και αυτοί που προτιμούν έναν ανταγωνισμό με κανόνες,
αυτοί που προτιμούν την ασφάλεια και αυτοί που προτιμούν την ελευθερία,
αυτοί που προτιμούν να σκύβουν το κεφάλι σε αυτούς που θεωρούν ανώτερους, ενώ ζητούν την υποταγή από αυτούς που θεωρούν κατώτερους, και αυτοί που δεν αναγνωρίζουν ανώτερους και κατώτερους αλλά διαφορετικούς.

Αυτοί οι δυο βασικοί τύποι ανθρώπου δημιουργούν και τους αντίστοιχους θεσμούς αυτόματα.

Όταν επικρατούν οι κλειστοί θεσμοί η πλειοψηφία του πληθυσμού αποδέχεται από επιλογή ή φόβο τους κλειστούς θεσμούς.
Όταν επικρατούν οι ανοιχτοί θεσμοί η πλειοψηφία του πληθυσμού επιλέγει τους ανοιχτούς θεσμούς.

Δεν είναι τυχαίο ότι το ελεύθερο εμπόριο ήταν η βάση για την ανάπτυξη της δημοκρατίας σε διάφορα μέρη του κόσμου σε διάφορες στιγμές. Στην αρχαία Ελλάδα, στην Βενετία, στην Μεγάλη Βρετανία...

Απλά οι έμποροι ήξεραν να κάνουν συμφωνίες και να τις τηρούν, έτσι δημιουργούσαν σχέσεις εμπιστοσύνης.

Το πιο καλό παράδειγμα σήμερα ανάπτυξης ανοιχτών θεσμών είναι στην Rojava στην Βόρεια Συρία.
Στον ίδιο χώρο που αναπτύχθηκαν οι πιο κλειστοί θεσμοί της εποχής μας με το Ισλαμικό κράτος (ΙΚ) Islamic State of Iraq and the Levant, στον ίδιο χώρο δημιουργούνται οι ανοιχτοί θεσμοί.

Συμπληρώσεις και συμπεράσματα

1 οι μόνιμες θέσεις εργασίας συνιστούν ένα κλειστό θεσμό

Γνώρισα ανθρώπους εξαίρετους νομικούς που είχαν πολύ εκτίμηση για την θεωρία των θεσμών αλλά δεν μπορούσαν να κατανοήσουν ότι οι μόνιμες θέσεις εργασίας είναι ένας κλειστός θεσμός.
Όλοι τους βλέπουν μερικούς μόνιμους υπαλλήλους που είναι εθελοντικά εξαίρετοι στην υπηρεσία τους και ξεκινάνε ένα ποίημα, ότι πρέπει να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους να είναι καλοί στην υπηρεσία τους και ας έχουν μόνιμη θέση.

Δεν ξέρω τι γνώμη έχουν οι Acemoglou Robinson, αλλά για το μανιφέστο οι μόνιμες θέσεις εργασίας είναι ένας κλειστός θεσμός.
Επειδή δεν εκμεταλλεύονται την μονιμότητα όλοι οι δικαιούχοι για να αρπάξουν χρόνο, ή πόρους, μπορούμε να τον ονομάσουμε δυνητικά εκμεταλλευτικό θεσμό.

2 οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν τους ποιο ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς 

Οι Σκανδιναβικές χώρες πέτυχαν να δημιουργήσουν τους πιο ανοιχτούς θεσμούς σήμερα.
Αυτός είναι ο λόγος που το μανιφέστο ζητά την υιοθέτηση αυτών των θεσμών από όλη την ΕΕ.
Η βάση των ανοιχτών οικονομικών θεσμών είναι η ευελιξία και ασφάλεια στην αγορά εργασίας Flexicurity.
Επιπρόσθετα έχουμε την δημιουργία ενός κοινωνικού κράτους με περιορισμένη οικονομική ασφάλεια για όλους τους πολίτες.

3 η ΕΕ με την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών των χωρών μελών κατάφερε ένα πρωτόγνωρο θεσμικό επίτευγμα των ανοιχτών θεσμών

Η ΕΕ κατάφερε να ανοίξει ένα μέρος των αγορών μιας χώρας στους πολίτες κάθε άλλης χώρας μέλους.
Έχουμε για πρώτη φορά στην γνωστή ανθρώπινη ιστορία μια ένωση ισότιμων κρατών που επιτρέπει στους πολίτες των άλλων χωρών να ζήσουν, να εργαστούν, να δημιουργήσουν σε κάθε χώρα μέλος.

Εδώ βλέπουμε την πλειοψηφία των Βρετανών πολιτών που τράβηξαν ιστορικά μπροστά στην εξέλιξη των ανοιχτών θεσμών να γυρίζουν στον φαύλο κύκλο των κλειστών θεσμών.

4 οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς συνήθως δεν φοβούνται τους πρόσφυγες μετανάστες

Ο Barack Obama και η Angela Merkel έκαναν τις σωστές επιλογές και δεν μπλέχτηκαν σε συγκρούσεις πολιτισμών ή θρησκειών.
Και οι δύο τους μπορούν να κατανοήσουν την δύναμη των ανοιχτών θεσμών.
Και οι δυο τους ενσαρκώνουν τους ανοιχτούς θεσμούς.
[Ο Ομπάμα είναι ο πρώτος αφροαμερικάνος  πρόεδρος των ΗΠΑ, γεννήθηκε στην Honolulu, Hawaii από Κενιάτη πατέρα, ενώ Μέρκελ είναι η πρώτη γυναίκα Καγκελάριος με Πολωνική καταγωγή από τον παππού της.]

Όλες οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς είναι ικανές να ενσωματώσουν μέχρι ένα ορισμένο αριθμό προσφύγων και μεταναστών, με όφελος για τους μετανάστες και τις χώρες.
Η κατάσταση μπορεί να αλλάξει αν κυρίαρχες πλειοψηφίες στηρίξουν ξενοφοβικούς ηγέτες. Αυτό έγινε ήδη στην Βρετανία και ελπίζουμε να μην γίνει στην Αμερική

Οι περισσότερες χώρες με κλειστούς θεσμούς φοβούνται τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.

Μια ξαφνική ανεξέλεγκτη αύξηση των μεταναστών σε μια χώρα δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη.

Η Τουρκία εκβιάζει στην ουσία την ΕΕ με τις προσφυγικές ροές, ενώ το Ισλαμικό κράτος στέλνει μαχητές ανάμεσα στους πρόσφυγες για να πετύχουν τρομοκρατικά χτυπήματα και η Ρωσία χαίρεται κρυφά με αυτά τα τρομοκρατικά χτυπήματα.

Η κατάσταση είναι περίπλοκη και καμία χώρα δεν μπορεί να την λύση μόνη της.
Ένας συντονισμός των χωρών με ανοιχτούς θεσμούς είναι αναγκαίος ώστε το πρόβλημα να λυθεί στην πηγή του, με την δημιουργία ομοσπονδίας στην Β.Συρία.

Το προσφυγικό και η τρομοκρατία ενώνει τις χώρες και τις αναγκάζει να συνεργαστούν, παρά τις διαφορές τους.

Η αλληλεγγύη στις χώρες που αντιμετωπίζουν πιο έντονα το πρόβλημα είναι αναγκαία.

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι και οι μετανάστες πρέπει να είναι ικανοί να δεχτούν και να προσαρμοστούν στους ανοιχτούς θεσμούς (κράτος δικαίου) των χωρών υποδοχής.
Δεν μπορεί να είναι ανεκτό ένας μετανάστης να δρα για παράδειγμα με τους νόμους της Sharia και όχι με το κράτος δικαίου που τον υποδέχτηκε.

Ο καθένας μπορεί να έχει την δική του θρησκεία, αλλά όχι τους δικούς του νόμους.

5 η θεωρία των θεσμών δεν μπορεί να προβλέψει αν σε ένα σημείο καμπής η εξέλιξη των θεσμών θα είναι προς πιο ανοιχτούς ή πιο κλειστούς

Είναι καλύτερα να αποδεχτούμε την θεωρία των θεσμών μέχρι το σημείο ότι υπάρχουν φαύλοι και ενάρετοι κύκλοι στην εξέλιξη των θεσμών. Δεν υπάρχει νομοτελειακή εξέλιξη προς ανοιχτούς θεσμούς.

Σαν φυσικός δεν ξαφνιάζομαι για το γεγονός ότι σε κρίσιμες καμπές δεν γνωρίζουμε αν οι θεσμοί θα εξελιχθούν σε ποιο ανοιχτούς ή πιο κλειστούς. (Στην κβαντομηχανική δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ταυτόχρονα και με ακρίβεια την και την θέση και την ταχύτητα ενός υποατομικού σωματιδίου).

Η Αραβική άνοιξη οδήγησε σε πιο κλειστούς θεσμούς, οι Βρετανοί ψήφισαν την έξοδο από την ΕΕ, στην Αμερική ο Τραμπ είναι μια απειλή για τους ανοιχτούς πολιτικούς θεσμούς που υποστηρίζεται από μια μεγάλη πλειοψηφία πολιτών.

Είναι προφανές ότι η θεωρία των θεσμών θέλει συμπλήρωμα, η ιστορικότητα των θεσμών προς μια ανοιχτή κατεύθυνση στην Βρετανία και την Αμερική δεν φαίνεται να μπορεί να εμποδίσει ένα νέο φαύλο κύκλο.

6 μια νέα παράμετρος στην εξέλιξη των θεσμών οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες πολιτών "ο λαός"

Οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες πολιτών σε κάθε χώρα καθορίζουν σήμερα την εξέλιξη των θεσμών.
Το πιο χαοτικό φαίνεται να είναι ότι οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες είναι έτοιμες να πιστέψουν και ψέματα αν αυτά ταιριάζουν με τις προσδοκίες τους.

Μετά την κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης την σκυτάλη των κλειστών απολυταρχικών θεσμών την πήρε η Κίνα, η Β. Κορέα.

Ο κόσμος όμως γέμισε με δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.
Η θεωρία των θεσμών σωστά προβλέπει ότι οι δημοκρατίες που προκύπτουν από απολυταρχικά καθεστώτα έχουν κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.

Αρκετές από τις δημοκρατίες που δημιουργήθηκαν μετά την κατάρρευση της πρώην σοβιετικής ένωσης (και η Ρωσία) έχουν πιο κοινά θεσμικά χαρακτηριστικά, με τις δημοκρατίες της Λατινικής Αμερικής και τις ισλαμικές δημοκρατίες, παρά με τις δημοκρατίες των ανοιχτών θεσμών.

Το βασικό κοινό χαρακτηριστικό τους είναι (σε διαφορετικό βαθμό) η μη κυριαρχία του νόμου Rule of law
Το άλλο κοινό χαρακτηριστικό είναι ο αποκλεισμός. Όποιος είναι με την κυρίαρχη πλειοψηφική ομάδα που ελέγχει την εξουσία, περνάει καλά, οι υπόλοιπη ανά περίσταση.

Οι δημοκρατίες που δημιουργούνται από κλειστούς απολυταρχικούς θεσμούς έχουν μια ιστορική προδιάθεση να είναι δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.

Για να γίνουν δημοκρατίες με ανοιχτούς θεσμούς χρειάζεται μια θεσμική επανάσταση ή η ενσωμάτωσή τους σε ένα ανοιχτό θεσμικό πλαίσιο (όπως έγινε με την ενσωμάτωση της Ανατολικής Γερμανίας από την Δυτική).

Η δημοκρατίες της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Ελλάδας της Βενεζουέλας και πολλών άλλων χωρών είναι σε διαφορετικό βαθμό δημοκρατίες με κλειστούς θεσμούς.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ των κυβερνητικών επιλογών και των επιλογών της τρέχουσας πλειοψηφίας.

Για παράδειγμα ο Πούτιν και ο Ερντογάν δεν λειτουργούν όπως ο Κιμ Γιονγκ Ουν στην Βόρεια Κορέα.
Απευθύνονται σε μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες μέσα και έξω από την χώρα τους, απευθύνονται στο λαό τους.
Η όρεξη για κυριαρχία δεν απορρέει μόνο από τους ηγέτες αλλά πηγάζει από μεγάλες πλειοψηφίες (λαούς) που αναπολούν παλιά μεγαλεία.

Στην Ελλάδα ο Τσίπρας δεν κάνει ότι θέλει, προσπαθεί μεν να διαμορφώσει, αλλά και να ακούσει την φωνή της πλειοψηφίας. Η πλειοψηφία των πολιτών υπαγόρευσε στον Τσίπρα να μην φύγει από την ΕΕ μετά το περσινό δημοψήφισμα. Ο Τσίπρας το άκουσε και έκανε κολοτούμπα.

Για μια δυναμική πλειοψηφία η έξοδος της Ελλάδας από την ΕΕ παραμένει στόχος.

Η πλειοψηφία των πολιτών που υπερασπίζονται τους κλειστούς θεσμούς, είτε εκφράζονται από τον Τσίπρα, είτε από τον Καραμανλή θα παλέψουν με κάθε τρόπο να διατηρήσουν τους κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς της Ελλάδας γιατί αυτό συμφέρει οικονομικά αυτήν την πλειοψηφία. Στην αφήγησή τους η Ελλάδα ταυτίζεται με τους τωρινούς κλειστούς θεσμούς της.
Απλά ξέρουν την καταστροφή που θα επέλθει αν φύγουν μόνοι τους και ψάχνουν για παρέα.

Στην Βενεζουέλα μια μεγάλη πλειοψηφία πολιτών ψήφισαν τον Τσάβες και τον Μαδούρο για να κλείσουν τους θεσμούς πιστεύοντας ότι οι κλειστοί θεσμοί θα τους δώσουν καλύτερη διαχείριση του εθνικού τους πλούτου.
Διαψεύστηκαν και βρίσκονται σε υψηλό ρίσκο εμφυλίου.

Μεγάλες πλειοψηφίες πολιτών μπορούν να επιλέγουν το κλείσιμο των θεσμών τους γιατί δεν θέλουν οι ξένοι να μπαίνουν στις δικές τους αγορές.
Αυτό συνέβηκε στην Βρετανία που οι πολίτες ψήφισαν Brexit.
Το μανιφέστο δεν θα είχε καμία τύχη στην Βρετανία.
Οι Βρετανοί μετά από μια εξέλιξη δεκαετιών που ήθελαν να δίνουν όσο γίνεται λιγότερα στην ΕΕ και να παίρνουν όσο γίνεται περισσότερα, κυριεύτηκαν επιπρόσθετα από ένα συλλογικό αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας να μην υπόκεινται σε κοινούς κανόνες με άλλες χώρες της Ένωσης και πίστεψαν τα ψέματα.

Οι ανοιχτοί θεσμοί της Αμερικής βάλλονται σήμερα από τα μέσα χωρίς λόγο.
Ένας γελοίος τύπος που σαν τον Πούτιν και τον Ερντογάν δεν αντιλαμβάνεται το κράτος δικαίου είναι υποψήφιος για να κρατά τα κουμπιά των οπλικών συστημάτων μιας υπερδύναμης.
Είναι τόσο παράλογο που αν συμβεί η πραγματικότητα θα μοιάζει με κινηματογραφική ταινία.
Οι μεγάλες τρέχουσες πλειοψηφίες είναι δυνατό σήμερα να κλείσουν τους θεσμούς που με τόσο κόπο άνοιξαν μέσα στους αιώνες.

Οι ανοιχτοί θεσμοί κινδυνεύουν από τις ίδιες τις ομάδες που τις άνοιξαν, στην σημερινή εποχή οι ανοιχτοί θεσμοί στην νότια Ευρώπη κινδυνεύουν από προνομιούχους εργαζόμενους που δεν θέλουν να χάσουν τα κεκτημένα τους.

7 δεν μπορούν να υπάρχουν ιδανικές κοινωνίες, αλλά ισορροπημένες κοινωνίες όπου αυτοί που προτιμούν τους ανοιχτούς θεσμούς διαθέτουν την πλειοψηφία.

Αν αναρωτιέται κάποιος αν μπορούμε να έχουμε ισορροπία όταν η πλειοψηφία των πολιτών σε μια χώρα επιλέγει το κλείσιμο των θεσμών, η απάντηση είναι όχι.

Οι πολίτες που επιλέγουν τους κλειστούς θεσμούς θέλουν όλο και περισσότερη οικονομική δύναμη στην τσέπη τους και στρατιωτική δύναμη στην χώρα τους. Οι ίδιοι οι πολίτες σπρώχνουν τους ηγέτες τους να διακινδυνεύσουν και πόλεμο για να πετύχουν το μεγάλωμα της χώρας τους. Αυτό συμβαίνει τώρα στην Ρωσία, στην Τουρκία, στην μέση Ανατολή και στην Κίνα.

8 οι χώρες και οι πολίτες που προτιμούν τους κλειστούς θεσμούς είναι πιο επιρρεπείς σε καταχτητικούς και εμφύλιους πολέμους. 

Αν κάποιος μελετήσει όλους τους πολέμους (και τους εμφυλίους) που έγιναν μέχρι σήμερα θα καταλήξει ότι είναι πόλεμοι μεταξύ χωρών με κλειστούς θεσμούς, ή πόλεμοι που ξεκίνησαν από χώρες με κλειστούς θεσμούς.
Στις χώρες με ανοιχτούς θεσμούς η πλειοψηφία των πολιτών δεν θέλει πόλεμο, δεν την ενδιαφέρει να εμπλακεί η χώρα τους σε πόλεμο ειδικά αν πρέπει να συμμετέχουν οι ίδιοι.

Σήμερα οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς έχουν την υπεροπλία, αν οι χώρες με κλειστούς θεσμούς ξεπεράσουν ένα όριο οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς είναι υποχρεωμένες να αντιδράσουν όχι γιατί επιθυμούν πόλεμο, αλλά γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.

Μια μελέτη για τις χώρες με κλειστούς θεσμούς και αυταρχική διακυβέρνηση είναι Authoritarianism

9 οι άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν έναν εσωτερικό ή εξωτερικό κίνδυνο δημιουργούν νέες συμφωνίες υποβιβάζοντας τις διαφορές τους για να τον αντιμετωπίσουν.


Η σχεδόν αυτόματη συνεργασία διαφορετικών ατόμων ή χωρών για την αντιμετώπιση κινδύνων ή την υλοποίηση κοινών σκοπών είναι σημαντική παράμετρος στην εξέλιξη των θεσμών.

Βέβαια το ερώτημα παραμένει αν θα είναι ικανοί να διατηρήσουν τις συμφωνίες όταν ο κίνδυνος παρέλθει.

Ένα τέτοιο ιστορικό παράδειγμα συναντάμε στην αρχαία Ελλάδα όπου οι πόλεις κράτη συνενώνονται για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες, αλλά μόλις τα καταφέρνουν αδυνατούν να διατηρήσουν μια φιλική σχέση, παρόλο που μιλάνε την ίδια γλώσσα. Μετά την νίκη τους απέναντι στους Πέρσες, οι Έλληνες αρχίζουν να πολεμάνε μεταξύ τους Peloponnesian War

Η ΕΕ δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Β παγκόσμιου πολέμου όταν οι πολίτες και οι ηγέτες κοίταξαν με φρίκη τις εκατόμβες του παραλογισμού του πολέμου και της αναζήτησης της κυριαρχίας.
Η ΕΕ σήμερα κινδυνεύει να διαλυθεί από χώρες και πολίτες που δεν κατανοούν πόσο αίμα χύθηκε για να φτάσουμε στο σήμερα.

Η ίδια η δημιουργία του Ισλαμικού κράτους δημιούργησε αυτόματα τις Συριακές δημοκρατικές δυνάμεις
Syrian Democratic Forces

10 η κυριαρχία του νόμου

Για το μανιφέστο η τήρηση των συμφωνιών από την πλειοψηφία του πληθυσμού είναι η βάση της κυριαρχίας του νόμου Rule_of_law και συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι ο νόμος δεν κάνει διακρίσεις για τους κυβερνώντες, τους νομοθέτες, τους δικαστές και τους οικονομικά ισχυρούς.

Στην πραγματικότητα η τήρηση των συμφωνιών είναι από τα κύρια μελήματα κάθε κράτους.

Στις δημοκρατίες με κλειστούς πολιτικούς θεσμούς οι συμφωνίες και οι νόμοι λειτουργούν κατά περίπτωση.

Η κυριαρχία του νόμου δεν είναι καινοτομία των Βρετανών είναι η βάση της δημοκρατίας και προέρχεται από την κυριαρχία της αμοιβαίας επωφελούς συμφωνίας.

[Η κυριαρχία του νόμου δεν έχει σχέση με την κυριαρχία δια νόμου. Οι άνθρωποι ακολουθούν τον νόμο όχι από επιβολή, αλλά γιατί γνωρίζουν ότι ο νόμος εξυπηρετεί την πλειοψηφία των πολιτών]

Οι άνθρωποι πολύ πριν από τους νομικούς και τους συνταγματολόγους ήξεραν να συμφωνούν και να δημιουργούν άγραφους νόμους χωρίς επιβολή.

Φυσικά πάντα υπήρχαν άνθρωποι που προτιμούσαν την κυριαρχία από την συμφωνία, αλλά όταν η πλειοψηφία μιας κοινωνίας κατάφερνε να δημιουργήσει επωφελείς για τους περισσότερους συμφωνίες αυτοί που είχαν διαφορετική προδιάθεση αναγκάζονταν να προσαρμοστούν, (ή αποβάλλονταν?) από την κοινωνία.

Τι τελικά μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια η θεωρία των θεσμών?

Με τόσες προτεινόμενες διορθώσεις και συμπληρώσεις μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί τι τελικά μπορεί να προβλέψει η θεωρία των θεσμών.

Η θεωρία των θεσμών είναι ένα ερμηνευτικό εργαλείο για την κατανόηση της πραγματικότητας και για την παραγωγή προτάσεων για κάθε οικονομικό, πολιτικό, ή γεωπολιτικό πρόβλημα.

Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει σχεδόν τα πάντα σε ένα πιθανοκρατικό πλαίσιο.
Η θεωρία των θεσμών δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος, ούτε την εξέλιξη σε μια κρίσιμη καμπή.

Μπορούμε εύκολα να παράγουμε πιθανά σενάρια, αλλά και βεβαιότητες με την θεωρία των θεσμών.

Ας δούμε μερικές βεβαιότητες της θεωρίας που συγκρούονται με επικρατούσες απόψεις αρκετών οικονομολόγων

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι δεν καταλαβαίνουν την σημασία των θεσμών γιατί δεν δούλεψαν ποτέ στην πραγματική παραγωγή.

Αυτά που λένε τα έμαθαν στα θρανία και στα βιβλία και δεν σχετίζονται με την πραγματικότητα.

Να τα πούμε απλά

η ανταγωνιστικότητα συνδέεται με τους ανοιχτούς οικονομικούς θεσμούς και τις ανοιχτές αγορές.

η ανταγωνιστικότητα δεν συνδέεται με τους χαμηλούς μισθούς

η υποτίμηση ενός νομίσματος μπορεί να δώσει μόνο πρόσκαιρη τεχνητή αύξηση της ανταγωνιστικότητας, οι ανοιχτοί οικονομικοί θεσμοί και οι ανοιχτές αγορές δίνουν μια ζωντανή ανταγωνιστικότητα που συντηρείται με τις επιθυμίες των ατόμων.

Η Ελλάδα και κάθε χώρα με παρόμοιους θεσμούς δεν μπορεί να έχει ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας αν δεν ανοίξει τους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς της.

Ένα κοινωνικό κράτος είναι μη συζητήσιμο στις σύγχρονες κοινωνίες.

Ένα κοινωνικό κράτος που στηρίζεται στους ανοιχτούς θεσμούς είναι βιώσιμο σε αντίθεση με τα αρπαχτικά κοινωνικά κράτη που είναι μη βιώσιμα και χρειάζονται εξωτερικούς πόρους για να συντηρηθούν.

Η θεωρία των θεσμών μπορεί να μας βοηθήσει να προβλέψουμε συμπεριφορές

Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει ότι οι ηγέτες των χωρών με κλειστούς θεσμούς δεν κρατάνε τις συμφωνίες αν μπορούν να τις ανατρέψουν υπέρ τους.
Έτσι και αλλιώς και μες στις χώρες τους οι νόμοι και οι συμφωνίες λειτουργούν επιλεκτικά.

Η θεωρία των θεσμών μπορεί να προβλέψει ότι οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς στην ΕΕ θα αναγκαστούν να δημιουργήσουν μια ομάδα προθύμων με ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.

Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης δεν θα αρνηθεί την κατάκτηση των ανοιχτών συνόρων, αλλά ταυτόχρονα δεν πρόκειται ποτέ να χρηματοδοτήσει τον Ιταλό μόνιμο δημόσιο υπάλληλο να το σκάει από την δουλειά του.

Οι μεγάλες πλειοψηφίες του νότου θα ανεβάσουν κυβερνήσεις να διεκδικήσουν την συνέχιση των κλειστών θεσμών τους ακόμα και με ρίσκο να φύγουν από την ΕΕ.

Με την θεωρία των θεσμών δεν μπορείς να προβλέψεις ούτε τον Τσίπρα, ούτε τον Ερντογάν, ούτε το Πούτιν γιαυτό καλύτερα να έχεις ένα κυβερνητικό σχέδιο.

Είναι δύσκολο να φτιάξεις ένα κυβερνητικό σχέδιο?
Όχι βέβαια, αρκεί να χρησιμοποιήσεις την θεωρία των θεσμών.

Παράρτημα

(1) Παραδείγματα τρεχουσών πλειοψηφιών που επιλέγουν στις μέρες μας κλειστούς πολιτικούς ή οικονομικούς θεσμούς

Στην Βενεζουέλα μια κυρίαρχη πλειοψηφία στήριξε τον Τσάβες , για να κλείσει τους θεσμούς, ώστε να υλοποιήσει το όνειρο μόνιμων θέσεων εργασίας, χρηματοδοτούμενων από την διαχείριση του εθνικού πλούτου. Τώρα βρίσκονται σε υψηλό ρίσκο εμφυλίου.

Στην Βρετανία μια κυρίαρχη πλειοψηφία έκλεισε τους θεσμούς της χώρας διαφωνώντας με την ελεύθερη διακίνηση των πολιτών άλλων χωρών της ΕΕ στην χώρα τους.

Στην Αμερική στην χώρα των ανοιχτών θεσμών, για πρώτη φορά μια κυρίαρχη πλειοψηφία αμφισβητεί τους ίδιους τους ανοιχτούς θεσμούς στηρίζοντας τον Τραμπ.

Στις χώρες του Visegrád Group κυρίαρχες πλειοψηφίες θέλουν να κλείσουν τα σύνορά τους στους πρόσφυγες, ενώ στην Ουγκαρία η κυρίαρχη πλειοψηφία στηρίζει Authoritarianism, επιλέγοντας τον Viktor Orbán.

Στις χώρες της νότιας Ευρώπης, κυρίαρχες πλειοψηφίες αγωνίζονται για τα κεκτημένα δικαιώματα προνομιούχων και ψευδώς υποστηρίζουν ότι είναι δυνατή η απόδοση των ίδιων δικαιωμάτων σε όλους.
Στην πραγματικότητα αυτό δεν είναι εφικτό, είναι όμως συνηθισμένο κάποιοι να αποσπούν δικαιώματα για λογαριασμό τους και να υποστηρίζουν ότι τα διεκδικούν για όλους..
[Στην Αμερική το 1776, η United States Declaration of Independence  αναφέρεται σε όλους τους πολίτες, παρά το γεγονός ότι στις Νότιες πολιτείες είχαν σκλάβους, ενώ στην Γαλλική επανάσταση το 1789 η Declaration of the Rights of Man and of the Citizen  δεν αφορούσε όλους τους πολίτες  (Active and passive citizens)]

Σε πολλές χώρες κυρίαρχες πλειοψηφίες υποστηρίζουν απολυταρχικά καθεστώτα με κλειστούς θεσμούς.


Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2016

Η εξέλιξη του μανιφέστου





Η ενασχόληση μου με το μανιφέστο αναπτύχθηκε τυχαία, δεν είχα σκοπό να γράψω μανιφέστο (απαιτεί έμπνευση, χρόνο, ενέργεια και μελέτη), απλά όταν ο Σταύρος Θεοδωράκης από το ποτάμι ζήτησε προτάσεις από τους πολίτες το 2014, εγώ ήμουν άνεργος,  έγραψα την πρώτη εκδοχή του μανιφέστου εμπνεόμενος από ένα νέο μέγεθος τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και δαπάνες στέγης.
Χρησιμοποίησα το παραπάνω μέγεθος για να προτείνω μια καλύτερη διανομή του πλούτου.

[Δεν έχω σπουδάσει ούτε πολιτικές, ούτε οικονομικές επιστήμες, ωστόσο είμαι πολίτης της Ευρώπης και της Ελλάδος. Αυτό από μόνο του μου δίνει το δικαίωμα να καταθέτω προτάσεις χρησιμοποιώντας την εμπειρία μου.
Πέρα από αυτό είχα την τύχη αντί να κάνω κάπου καριέρα να εργαστώ σε πολλές και διαφορετικές θέσεις.
Έτσι έμαθα από πρώτο χέρι τις ανοιχτές και τις κλειστές αγορές.]

Το περίεργο είναι ότι το ποτάμι αδυνατούσε να συζητήσει τις προτάσεις. Κανείς δεν μου απαγόρευσε να δημοσιεύω τις προτάσεις που απέρρεαν από το μανιφέστο στις διάφορες ομάδες του ποταμού στην Ελλάδα στο facebook. Κάποιοι πολίτες που δεν γνώριζα προσωπικά έβαζαν like στα κείμενα του μανιφέστο δείχνοντας μια καταρχήν συμφωνία με κάποια από αυτά.

Από εκεί και πέρα τίποτα, κανείς δεν ήθελε να συζητήσει το μανιφέστο. Στο συνέδριο του ποταμιού που παραβρέθηκα εξέφρασα τις αντιρρήσεις μου στα ψηφίσματα αλλά δεν μπόρεσα να δημιουργήσω μια συζήτηση με θέμα το μανιφέστο. Στο ποτάμι βέβαια συνάντησα πολλούς αξιόλογους πολίτες. 

Πέρα από το ποτάμι έγινα ατομικό μέλος του ALDE και ζήτησα από τους συντονιστές στην Ελλάδα να γίνει μια παρουσίαση και συζήτηση με τις προτάσεις του μανιφέστου. Η συζήτηση θα μπορούσε να γίνει ακόμα και σε μια ομάδα του facebook.

Δυστυχώς δεν μπόρεσα να κεντρίσω το ενδιαφέρον αρκετών ατομικών μελών στην Ελλάδα ώστε να δημιουργηθεί μια εκδήλωση και συζήτηση για το μανιφέστο.

Βέβαια σαν ατομικό μέλος μπορώ να καταθέσω από μόνος μου το μανιφέστο για συζήτηση στην κανονική πλατφόρμα των ατομικών μελών του ALDE από όλη την Ευρώπη.

Το ALDE είναι το μοναδικό Ευρωπαϊκό κόμμα που θεσμοθετημένα δέχεται προτάσεις για συζήτηση ακόμα και από ένα απλό ατομικό μέλος.
Become an individual member of the ALDE Party

Το μόνο που δεν έχει ακόμα το ALDE είναι μεταφραστική υποστήριξη έτσι ώστε πχ ένας Πολωνός, ή ένας Έλληνας να μπορεί να καταθέσει προτάσεις χωρίς να εμποδίζεται από την διαφορετική γλώσσα.

Δεν έχω καταθέσει ακόμα το μανιφέστο στα ατομικά μέλη του ALDE της Ευρώπης για διάφορους λόγους, ο πρώτος είναι ότι δεν είμαι αρκετά καλός στα γραπτά αγγλικά, επιπρόσθετα χρειάζομαι κάποιον να διαβάζει τα κείμενα πρώτου τα καταθέσω.
Άλλος λόγος είναι ότι το μανιφέστο εξελίσσεται προσπαθώντας να ερμηνέψει τα γεγονότα της τρέχουσας συγκυρίας.
Τα νέα ιστορικά γεγονότα δίνουν την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε την θεωρία των θεσμών για να ερμηνεύσουμε την πραγματικότητα.
Τέλος η διαθεσιμότητα του χρόνου μου είναι περιορισμένη και χρειάζεται καλή προετοιμασία για να απευθύνει κανείς προτάσεις σε ένα Ευρωπαϊκό επίπεδο, ειδικά αν οι προτάσεις εμπεριέχουν θέματα ταμπού όπως η απελευθέρωση των απολύσεων.

Το πρόβλημα δεν έχει να κάνει με την Ελλάδα, ζήτησα την βοήθεια από ένα πολύ ευγενικό ατομικό μέλος του ALDE από την Ιταλία.
Η συνεργασία μας έγινε τυχαία μέσα από ένα θεσμό των ατομικών μελών, να συνεργάζονται δυο ατομικά μέλη από διαφορετικές χώρες για να καταθέσουν προτάσεις.
Το κείμενο που της έστειλα ήταν περίπου το παρακάτω:
Manifesto for another Greece for another Europe (second edition)
της έκανα ακόμα πρόταση να ανοίξουμε δυο συζητήσεις στην πλατφόρμα των ατομικών μελών, η μια για να προτείνουμε την εξέλιξη της ιδρυτικής διακήρυξης της Στουτγάρδης του ALDE σε μια νέα, ικανή να περιγράφει την τρέχουσα πραγματικότητα στην βάση της θεωρίας των θεσμών και να προσδιορίζει το ALDE σαν το κόμμα των ανοιχτών πολιτικών και οικονομικών θεσμών.
Η άλλη συζήτηση είναι να θεωρήσουμε σαν δεδομένη την κατεύθυνση των ανοιχτών πολιτικών και οικονομικών θεσμών και πάνω σε αυτή να δημιουργήσουμε προτάσεις για την βαθύτερη ενοποίηση της ΕΕ, αλλά και για την αλλαγή των θεσμών σε κάθε χώρα.
Η αγαπητή Ιταλίδα φίλη εξαφανίστηκε. Δεν μου απάντησε στο email, ούτε για να μου πει που διαφωνεί.
Μάλλον πρέπει να βρω ατομικό μέλος από την βόρεια Ευρώπη για να φτάσουν οι προτάσεις του μανιφέστου στην πλατφόρμα συζήτησης των ατομικών μελών.  

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που συνεχίζω να γράφω το μανιφέστο, ο πρώτος είναι ότι έχω σπουδάσει φυσική και ξέρω ότι όταν κάποιος προτείνει μια θεωρία που είναι αντίθετη σε συλλογικά στάνταρ οι άνθρωποι δεν θέλουν να την ακούσουν ή δεν την καταλαβαίνουν.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τα κείμενα του μανιφέστου αποσπούν κάποια like (όχι πολλά) με την δημοσίευσή τους σε διαφορετικές πολιτικές ομάδες στο facebook που ανήκουν στο φιλο-Ευρωπαϊκό τόξο.  
Ο τρίτος ήταν ότι μπορώ να εξηγήσω το μανιφέστο σε απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας μου. Όταν δεν έχουν μια μόνιμη θέση εργασίας οι ίδιοι, ή κοντινά τους πρόσωπα ακούν με πολύ ενδιαφέρον το μανιφέστο.

Οι περισσότεροι φίλοι μου και συγγενείς δεν ενδιαφέρθηκαν για το μανιφέστο, απλά θεώρησαν ότι ο καθένας μπορεί να έχει μια άποψη.
Ελάχιστοι είδαν το μανιφέστο σαν μια απειλή για την κανονικότητα της ζωής τους.
Όποιος το είδε σαν απειλή το είδε γιατί ήταν αντίθετο στις πεποιθήσεις του και τις πεποιθήσεις του "λαού" ή της κυρίαρχης πλειοψηφίας που θεωρεί ότι ανήκει. Φυσικά δεν ήθελε ούτε να το ακούσει, ούτε να το καταλάβει.
Δεν προσπαθώ ποτέ να εξηγήσω το μανιφέστο σε ανθρώπους που δεν μπορούν να ακούσουν, ούτε ο Γαλιλαίος δεν θα επέμενε.

Φαίνεται λοιπόν να υπάρχει μια κοινωνική συμφωνία στην νότια Ευρώπη που θέλει να βρει λύσεις και προτάσεις χωρίς να θιγούν οι μόνιμες θέσεις εργασίας και οι συντάξεις.

Βλέπω άρθρα και εκτενείς αναλύσεις από φιλελεύθερους-ες για το τι χρειάζεται να γίνει στην Ελλάδα και οι περισσότεροι αγνοούν την απελευθέρωση των απολύσεων.
Αυτό που δεν κατανοούν είναι την δύναμη των ανοιχτών αγορών, την δύναμη μιας ανοιχτής αγοράς εργασίας.
Σαν ευχή μπορώ να πω μακάρι να έχουν δίκιο και να μπορείς να έχεις μια ισορροπημένη κοινωνία χωρίς απολύσεις.
Η πραγματικότητα δεν φτιάχνεται με ευχές, οι μόνιμες θέσεις εργασίας είναι ένας κλειστός αρπαχτικός θεσμός.
Δεν έχει καμία σημασία ότι ένα ποσοστό πολιτών σε μόνιμες θέσεις μπορεί να είναι εθελοντικά πολλοί καλοί στην υπηρεσία τους.

Ελάχιστοι στην Ελλάδα τολμούν να πουν για απολύσεις και ένας από αυτούς είναι ο Στέφανος Μάνος.
Στέφανος Μάνος: Πέντε προτάσεις για να βγούμε από την κρίση
Εδώ όμως ο κ. Μάνος διστάζει να πάει πιο πέρα. Δεν μπορείς να προτείνεις απολύσεις σε μια κοινωνία αν δεν τις εξισορροπείς με ένα θεσμικό πλαίσιο περιορισμένης οικονομικής ασφάλειας.

Και για να πάμε λίγο πιο πέρα πρέπει να τελειώνουμε με την πίστη στην ιδιωτική ή την δημόσια οικονομία.
Πρέπει να πιστέψουμε στην δύναμη των ανοιχτών αγορών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Και δεν είναι πίστη είναι πραγματικότητα, μπορεί κάποιος να πάει να δει πως λειτουργεί ένα δημόσιο νοσοκομείο στην Βρετανία ή ένας δημόσιος οργανισμός στην Δανία.
Μπορεί ακόμα κάποιος να μελετήσει τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα του παρεοκρατικού καπιταλισμού (Crony capitalism), όπου κάποιοι επιχειρηματίες έπαιρναν υπέρογκα δάνεια λόγω της σχέσης τους με τους πολιτικούς και προσλάμβαναν προστατευμένους εργαζόμενους, με την υπόδειξη των πολιτικών (Clientelism).

Ακόμα και η Ευρωπαϊκή επιτροπή ενδιαφέρεται μόνο οι προτάσεις να εκφράζουν την πλειοψηφία των πολιτών μιας χώρας και αδιαφορεί αν οι προτάσεις είναι μη υλοποιήσιμες ή είναι ελαστική όταν οι προτάσεις παραβιάζουν τους κοινούς κανόνες που αποδέχτηκαν οι χώρες που συμμετέχουν στην ΕΕ.

Κατά την γνώμη μου δεν υπάρχουν λύσεις και προτάσεις που να είναι θετικά υλοποιήσιμες όσο η αγορά εργασίας παραμένει κλειστή, όπως επιτάσσει το Ελληνικό σύνταγμα και πιθανά κάποια υπάρχουσα νομολογία της ΕΕ.

Όσα άρθρα και να γράφουν οι οικονομικοί επιστήμονες και όσα πλάνα και να υπολογίζουν, χωρίς μια ανοιχτή αγορά εργασίας δεν πρόκειται να δουν ούτε ανάπτυξη, ούτε μείωση της ανεργίας, ούτε παραγωγή, ούτε καινοτομία, ούτε μείωση της διαφθοράς, ούτε διοικητική αποτελεσματικότητα, ούτε πραγματική (γρήγορη) δικαιοσύνη.

Πραγματικά δεν ξέρω τι διδάσκουν στα οικονομικά Πανεπιστήμια, σίγουρα είναι κάποιοι εξαίρετοι καθηγητές που καταλαβαίνουν τι τους γίνεται, από κει και πέρα όμως οι οικονομικοί επιστήμονες μοιάζουν με φιλόλογους και ας ασχολούνται με αριθμούς.
[Δεν έχω κάτι με τους φιλόλογους, εκτιμώ την ποίηση και την λογοτεχνία, για να μπορεί όμως να παραχθεί πλούτος σε μια κοινωνία και να διανεμηθεί αυτός ο πλούτος ορθολογικά, καλά είναι να ασχοληθείς με τους αριθμούς, τους πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς και την εξέλιξή τους].

Το μανιφέστο είναι μια πρόταση που απευθύνεται σε όλους όσους εμπλέκονται στην υπόθεση της Ελλάδας και της ΕΕ, αλλά τελικά σε όλους τους πολίτες της Ελλάδας και της Ευρώπης.

Πέρα από τα παραπάνω το μανιφέστο είναι μια εργασία σε δύο επίπεδα.

Στο πρώτο επίπεδο το μανιφέστο προσπαθεί να συμπληρώσει και να διορθώσει την θεωρία για την εξέλιξη των οικονομικών και πολιτικών θεσμών των Acemoglou Robinson.

Στο δεύτερο επίπεδο προσπαθεί να προτείνει μια αλλαγή των θεσμών με αλλαγή των χρηματικών ροών. Αυτό συνιστά ένα κυβερνητικό σχέδιο, που για να έχει νομιμοποίηση πρέπει να μπορεί να εγκριθεί ή με δημοψήφισμα ή με εκλογές από τους ίδιους τους πολίτες.