by dimitris

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2016

οι στόχοι του μανιφέστου και οι διάφορες πολιτικές δυνάμεις


Στο παραπάνω κείμενο έθεσα τους στόχους για μια άλλη Ελλάδα για μια άλλη Ευρώπη.

"Η νέα κοινωνική συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει ότι οι νόμοι μας θα τηρούνται από όλους (Rule of law), θα φτιάξουμε ένα στάνταρ κράτος δικαίου επιπέδου Δανίας (Rule of law, Denmark), συνδεδεμένο με ένα στάνταρ Νορβηγικό μοντέλο κοινωνικού κράτους (Nordic model), που στηρίζεται στον θεσμό της ευελιξίας και ασφάλειας στην αγορά εργασίας (Flexicurity), με κυκλικά ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς (Balanced budget)."

Θα πρέπει να συμπληρώσω στα παραπάνω ότι η νέα συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει ισορροπημένο εμπορικό ισοζύγιο, όπως επίσης και την δυνατότητα άλλων πολιτών της ΕΕ και ελεγχόμενου αριθμού μεταναστών, να ζήσουν και να διεκδικήσουν μια θέση εργασίας στην Ελλάδα (ελεύθερη διακίνηση των πολιτών της ΕΕ).

Όλα τα παραπάνω αποτελούν την καλύτερη έκφραση των ανοικτών πολιτικών και οικονομικών θεσμών (inclusive political and economic institutions) στην εποχή μας.

Για να συνεχίσει να υπάρχει και να εξελίσσεται θεσμικά η ΕΕ πρέπει τα κράτη που συμμετέχουν σε αυτή να έχουν παρόμοιους ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.

Οι χώρες του Ευρωπαϊκού νότου έχουν κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς (extractive political and economic institutions) και ή θα προσαρμόσουν τους θεσμούς τους για να αποκτήσουν μια βιώσιμη οικονομία ή θα οδηγηθούν στην έξοδο από την ΕΕ.

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει από πριν την χαοτική εξέλιξη της Ιστορίας.

Οι παραπάνω στόχοι του μανιφέστου δεν τίθενται από εμένα σαν προσωπική γνώμη, αλλά σαν επιστημονική προσέγγιση. 

Θεωρώ ότι το μανιφέστο προσπαθεί να βελτιώσει και να εξελίξει την θεωρία των Acemoglu Robinson για την εξέλιξη των πολιτικών και οικονομικών θεσμών που περιγράφεται στο βιβλίο "γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη".

Επίσης θεωρώ ότι οι ανοιχτοί οικονομικοί και πολιτικοί θεσμοί οδηγούν τις χώρες σε ειρηνική ισορροπία μεταξύ τους και επιτρέπουν την παραπέρα εξέλιξη τους.

Σε αυτό το κείμενο θα διερευνήσω ποιες είναι πολιτικές δυνάμεις στον κόσμο, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τους στόχους που θέτει το μανιφέστο και συνακόλουθα την στήριξη και την εξέλιξη των ανοιχτών πολιτικών και οικονομικών θεσμών.

Για το σκοπό αυτό θα χρησιμοποιήσω δεδομένα κατά προσέγγιση από το Political Coordinates Test και την εμπειρία μου.

Δεν γνωρίζω αν αυτό το τεστ είναι ακριβές ως προς το αποτέλεσμα βαθμολόγησης, θεωρώ όμως ότι προσδιορίζει με σχετική επάρκεια τους διάφορους πολιτικούς χώρους. Τα δεδομένα που άντλησα από το τεστ βρίσκονται στο παράρτημα.

Θα παρακαλούσα οποιονδήποτε επιθυμεί να γράψει τις παρατηρήσεις του στο blog και να διορθώσει πιθανά λάθη. 

Το κάθε κόμμα και ο κάθε Ευρωπαίος πολίτης που ασχολείται με την πολιτική, πρέπει να προσδιοριστεί απέναντι σε δυο βασικά ερωτήματα:

1. Το κράτος πρέπει να επεμβαίνει στην οικονομία ή όχι?
2. Αν το κράτος επεμβαίνει στην οικονομία τι κάνει? Ρυθμίζει τις αγορές με προστατευτικές διατάξεις για τους λίγους, ή ανοίγει όλες τις αγορές σε κάθε ενδιαφερόμενο?

Η απαντήσεις του μανιφέστου είναι ότι το κράτος πρέπει να επεμβαίνει στις αγορές όχι για να προστατέψει επιμέρους ομάδες συμφερόντων, αλλά αντίθετα για να ανοίξει όλες τις αγορές και όλες τις δραστηριότητες σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Αριστερά ή δεξιά?

Στα κράτη με ανοικτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς, οι αριστεροί υποστηρίζουν την επέμβαση του κράτους στην οικονομία ενώ οι δεξιοί υποστηρίζουν μη επέμβαση του κράτους στην οικονομία.

Σε αρκετές δημοκρατίες με κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς όπως η Ελλάδα και οι αριστεροί και οι δεξιοί υποστηρίζουν την επέμβαση του κράτους στην οικονομία για την λειτουργία του παρεοκρατικού καπιταλισμού (Crony capitalismκαι του πελατειακού συστήματος (Clientelism).

Ο προσδιορισμός αριστερά δεξιά δεν είναι αρκετός για να προσδιορίσει τις πολιτικές δυνάμεις στα σύγχρονα κράτη.

Χρειαζόμαστε έναν επιπρόσθετο άξονα που να προσδιορίζει με ποιο τρόπο ένα κράτος πρέπει να επεμβαίνει στην οικονομία, όπως και άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά που ευνοούν ή απωθούν τους ανοιχτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.

κοινωνιστής ή φιλελεύθερος?

Στα σύγχρονα κράτη ο άξονας κοινωνιστής και φιλελεύθερος είναι αναγκαίος για να προσδιορίσουμε το πολιτικό στίγμα των πολιτικών δυνάμεων.

Στην Ελλάδα οι περισσότεροι αγνοούμε την ύπαρξη των φιλελεύθερων ή τους συνδέουμε αυτόματα με τους δεξιούς φιλελεύθερους ή νεοφιλελεύθερους.

Όλοι οι φιλελεύθεροι θέτουν τις ατομικές ελευθερίες πάνω από τις ανάγκες της κοινωνίας σαν σύνολο.

Οι αριστεροί φιλελεύθεροι όμως ζητούν να απολαμβάνει τις ατομικές ελευθερίες κάθε πολίτης της χώρας και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν το κράτος συμβάλει στην εκπαίδευση και στην υγεία του κάθε πολίτη. Αποδέχονται μια αναδιανομή του πλούτου μέσω της φορολογίας.

Οι δεξιοί φιλελεύθεροι (νεοφιλελεύθεροι) αντίθετα θεωρούν την φορολόγηση ενός ατόμου για να παρέχει το κράτος κοινωνικές παροχές εξαναγκασμό.

Όλοι οι κοινωνιστές θεωρούν ότι η ευημερία της κοινωνίας είναι ποιο σημαντική από τις ιδιοσυγκρασιακές επιθυμίες συγκεκριμένων ατόμων.

Οι δεξιοί κοινωνιστές (χριστιανοδημοκράτες, συντηρητικοί ή ρεπουμπλικάνοι) έλκονται προς προστατευτικές πολιτικές που ευνοούν μια ιεραρχική κοινωνία που αντιμετωπίζει σθεναρά εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς.

Οι αριστεροί κοινωνιστές (σοσιαλδημοκράτες ή δημοκρατικοί, ή εργατικοί) ενσωματώνουν μεγάλα τμήματα των ψηφοφόρων τους που βλέπουν με σκεπτικισμό την μετανάστευση και υποστηρίζουν τις παραδοσιακές αξίες της κοινωνίας.

Οι ιδεολόγοι αριστεροί και δεξιοί κοινωνιστές αναγνωρίζουν το κράτος δικαίου και τις φιλελεύθερες αξίες. 


Ψηφοφόροι όμως από την βάση των συντηρητικών και των εργατικών στην Βρετανία πλειοψήφησαν στο δημοψήφισμα για την έξοδό της χώρας τους από την ΕΕ.

Αντίστοιχα ψηφοφόροι από την βάση των ρεπουμπλικάνων και πιθανά των δημοκρατικών(?) δίνουν υψηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις  για τον Donald Trump.

Είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς ότι ένα μεγάλο μέρος της βάσης των αριστερών και δεξιών κοινωνιστών έλκεται από τους κλειστούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς.

Θα προσπαθήσω να θέσω τους στόχους του μανιφέστου απέναντι στις τέσσερις βασικές ομάδες εξουσίας που δημιουργεί η τομή των αξόνων αριστερός - δεξιός και κοινωνιστής - φιλελεύθερος.

1. αριστεροί φιλελεύθεροι

Οι σοσιαλφιλεύθεροι επιδιώκουν να στηρίξουν την ατομική ελευθερία, ενώ δέχονται την φορολόγηση της αγοράς για  να προσφερθούν κοινωνικές παροχές για τα άτομα που έχουν ανάγκη. Έχουν την τάση να θεωρούν τους εαυτούς τους ότι αναζητούν την ισορροπία μεταξύ της ατομικής ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, και να είναι υπέρ της ανεκτικότητας, της κοσμικής κυβέρνησης, και της διεθνής συνεργασίας. Ενώ είναι συνήθως επιφυλακτικοί για την κρατική συμμετοχή στις κοινωνικές υποθέσεις, παρ 'όλα αυτά βλέπουν ένα θεμιτό ρόλο για το κράτος στην καταπολέμηση των διακρίσεων και την εξασφάλιση της ίσης μεταχείρισης.

Το μανιφέστο είναι σοσιαλφιλελεύθερο, δεν είναι ουτοπία, αφού σε κάποιο βαθμό εφαρμόζεται ήδη σε αρκετές χώρες, ενδεικτικά:

Στην ΕΕ οι σοσιαλφιλελεύθεροι πρωθυπουργοί είναι οι περισσότεροι από τους πρωθυπουργούς που ανήκουν στο ALDE.
Στις ΗΠΑ ο Barack Obama και οι δημοκρατικοί ακολουθούν σοσιαλφιλεύθερες πολιτικές την τρέχουσα περίοδο.
Ο Καναδάς με τον Justin Trudeau ακολουθεί σοσιαλφιλεύθερες πολιτικές
...

Ακόμα σε χώρες της ΕΕ που κυβερνούν συντηρητικοί ή σοσιαλδημοκράτες, όταν υπάρχει η πολιτική βούληση οι σοσιαλφιλελεύθερες πολιτικές είναι αποδεκτές.

Στην Ελλάδα διστακτικές σοσιαλφιλελεύθερες πολιτικές και προτάσεις έχουν παρουσιάσει τα παρακάτω κόμματα:


Διστακτικά σοσιαλφιλελεύθερο, ή τουλάχιστον ανεκτό στον σοσιαλφιλελευθερισμό μπορεί να χαρακτηριστεί και το Ένα καινοτόμο Σύνταγμα για την Ελλάδα 

2. δεξιοί φιλελεύθεροι

Οι δεξιοί φιλελεύθεροι (ή νεοφιλελεύθεροι) επιδιώκουν να στηρίξουν την ελευθερία ως το κύριο πολιτικό καλό από όλες τις απόψεις. Έχουν την τάση να βλέπουν τους εαυτούς τους ως ένθερμους υποστηρικτές τόσο για την προσωπική και όσο και για την οικονομική ελευθερία και είναι βαθιά δύσπιστοι για συλλογικά σχέδια και στόχους, τονίζοντας αντίθετα την αρχή του εθελοντικού συνδέσμου και την ικανότητα του ατόμου να παίρνει τις δικές  του αποφάσεις. Αυτοί συνήθως βλέπουν μικρότερο ρόλο για το κράτος από ότι τα άτομα στα άλλα τρία τεταρτημόρια, πιστεύοντας αντίθετα στην αυθόρμητη κοινωνική τάξη της αγοράς.

Το μανιφέστο υποστηρίζει ότι οι αγορές με ένα φυσικό τρόπο τείνουν να γίνουν κλειστές και η επέμβαση ενός κράτους θα πρέπει να είναι στην κατεύθυνση να κρατήσει τις αγορές ανοιχτές σε κάθε πολίτη και σε κάθε επιχείρηση, με όριο την αξιοπρεπή ανταμοιβή των εμπλεκομένων και τον σεβασμό στο περιβάλλον.

Το μανιφέστο υποστηρίζει ότι οι δεξιοί φιλελεύθεροι κάνουν επιστημονικό λάθος όταν θεωρούν ότι αν αφεθούν ελεύθερες οι αγορές θα λειτουργήσουν καλύτερα. 
Δεν έχουν παρά να κοιτάξουν γύρω τους, οι περισσότερες αγορές, αλλά και η πιο σημαντική αγορά σε μια κοινωνία, η αγορά εργασίας,  τείνουν να γίνουν κλειστές, να αποκλείουν νεοεισερχόμενους.

Ακόμα πιο πέρα το μανιφέστο υποστηρίζει ότι είναι υποχρέωση της κοινωνίας να παρέχει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους πολίτες. 
Ο μοναδικός τρόπος για να διασφαλίσουμε την ελευθερία σε κάθε πολίτη είναι να δημιουργήσουμε ένα δίχτυ περιορισμένης οικονομικής ασφαλείας για όλους, έτσι ώστε αυτοί που δεν ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στο παιχνίδι, ή αποτυγχάνουν να απολαμβάνουν εισοδήματα από το κράτος όσο το όριο της φτώχειας όταν η ανεργία είναι 5%, επιπρόσθετα με δωρεάν υγεία και παιδεία.

3. δεξιοί κοινωνιστές

Οι δεξιοί κοινωνιστές (συντηρητικοί, χριστιανοδημοκράτες, ρεπουμπλικάνοι) επιδιώκουν να διατηρήσουν την παραδοσιακή κοινωνική και οικονομική τάξη και να διατηρήσουν την κυριαρχία του κράτους. Έχουν την τάση να θεωρούν τους εαυτούς τους ως υπερασπιστές αυτού που θα ήθελαν οι πρόγονοί τους, ευνοώντας την αυστηρή νομοθεσία για τη μετανάστευση, τις παραδοσιακές αξίες, και ένα ισχυρό στρατό. Ενώ συνήθως βλέπουν ένα ρόλο για το κράτος σε θέματα της εθνικής ασφάλειας και του πολιτισμού, τείνουν να είναι πιο επιφυλακτικοί με την συμμετοχή του κράτους στην οικονομία.

Ανάμεσα στους δεξιούς κοινωνιστές υπάρχουν ιδεολόγοι με σεβασμό στο κράτος δικαίου και πολλές φορές εφάρμοσαν με επιτυχία φιλελεύθερες πολιτικές.

Ανάμεσα στους ψηφοφόρους των δεξιών κοινωνιστών μια μεγάλη μερίδα έλκεται από την κυριαρχία των κλειστών θεσμών και τις βαρύνουσες εθνικές ταυτότητες. 

Στην Ελλάδα το συντηρητικό κόμμα της  ΝΔ δεν είχε πραγματική σχέση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά συντηρητικά κόμματα που ιδεολογικά αποδέχονται τον οικονομικό φιλελευθερισμό.

Ο νέος αρχηγός της ΝΔ,  Kyriakos Mitsotakis δημιουργεί προσδοκίες για μια φιλελεύθερη στροφή, που κανείς όμως δεν ξέρει αν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς την πρότερη διάσπαση του κόμματος του.

4. Αριστεροί κοινωνιστές (Η απάτη ή η αυταπάτη της σοσιαλδημοκρατίας)

Οι Αριστεροί-κοινωνιστές (σοσιαλδημοκράτες) επιδιώκουν να προωθήσουν κοινοτικές λύσεις και στα κοινωνικά και στα οικονομικά προβλήματα. Έχουν την τάση να θεωρούν τους εαυτούς τους ότι υποστηρίζουν μια λειτουργία της κυβέρνησης που κάμπτει τις υπερβολές του καπιταλισμού και μειώνει την ανισότητα, δυνάμει μιας μικτής οικονομίας και ενός καθολικού κράτους πρόνοιας. Επιδιώκουν να ενθαρρύνουν τις συλλογικές λύσεις, την οικονομική αναδιανομή και τις κοινές αξίες σε όλη την κοινωνία μέσω της συμμετοχικής δημοκρατίας και του κράτους.

Ανάμεσα στους σοσιαλδημοκράτες υπάρχουν ιδεολόγοι με σεβασμό στο κράτος δικαίου και πολλές φορές σοσιαλδημοκράτες εφάρμοσαν με επιτυχία φιλελεύθερες πολιτικές.

Από επιστημονικής πλευράς θεωρώ ότι οι σοσιαλδημοκράτες είναι λάθος. Ακολούθησαν την απαίτηση ισχυρών μειοψηφιών για προστασία αδιαφορώντας για το γεγονός ότι δεν υπάρχει τρόπος να παρέχεις πλήρη οικονομική προστασία σε όλους τους πολίτες.

Με την συνταγματική θεσμοθέτηση των μόνιμων θέσεων εργασίας και των εγγυημένων συντάξεων κατάφεραν να νομιμοποιήσουν τις διακρίσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους που κάνουν την ίδια εργασία στον ίδιο οργανισμό.

Αυταπατώνται οι σοσιαλδημοκράτες όταν υποστηρίζουν ότι οι διάφορες προστατευτικές ρυθμίσεις υποστηρίζουν τους εργαζόμενους, στην πραγματικότητα εμποδίζουν την δυνητική συμμετοχή όλων των πολιτών σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες.

Οι πολιτικές που εφαρμόζουν είναι εκμεταλλευτικές γιατί δεν ωφελούν το σύνολο της κοινωνίας.

Όσο οι σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές καλύπτονται με δανεισμό, το πρόβλημα κρύβεται κάτω από το χαλί, αν δεν υπάρχει δυνατότητα δανεισμού το πρόβλημα διαλύει την οικονομία.

Είναι προφανές ότι ο François Hollande και ο Matteo Renzi κατανοούν το πρόβλημα αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα καταφέρουν να το λύσουν.

Προς το παρόν η τρομοκρατία, το προσφυγικό και η κατάσταση στην Τουρκία, αλλάζει τις προταιρεότητές, αλλά το πρόβλημα παραμένει.

Δεν μπορώ να κατανοήσω πως γίνεται σοβαροί σοσιαλδημοκράτες με βαθιά πίστη στο κράτος δικαίου να υποστηρίζουν την μεταφορά χρηματικών πόρων από τις χώρες του Βορά με ανοικτούς πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς, στις χώρες του Νότου με κλειστούς θεσμούς.
Θεωρώ ότι το αίτημα είναι ανυπόστατο όταν δεν υπάρχει κοινή διακυβέρνηση και διαλύει την ΕΕ αντί να την ενώνει.

Είναι πιθανό οι σοσιαλδημοκράτες διανοούμενοι να απολαμβάνουν ή να στοχεύουν να απολαύσουν μόνιμες θέσεις εργασίας.
Επιπρόσθετα οι σοσιαλδημοκράτες διανοούμενοι δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένοι να έρθουν σε σύγκρουση με τα οργανωμένα συμφέροντα που αποσπούν πόρους από την κοινωνία, έτσι μπορούν να παραμένουν δημοφιλείς για μεγάλα τμήματα της κοινωνίας.

Οι χώρες με ανοιχτούς θεσμούς παράγουν και διανέμουν καλύτερα τον πλούτο ακριβώς εξαιτίας των ανοιχτών θεσμών. 

Το μόνο που οφείλουν αυτές οι χώρες είναι να δώσουν την τεχνογνωσία των ανοιχτών θεσμών τους στις υπόλοιπες, αν φυσικά οι ίδιες το επιθυμούν, και αλληλεγγύη μέχρι να πατήσουν από μόνες τους στα πόδια τους.

Όποια χώρα δεν επιθυμεί να αλλάξει τους θεσμούς της πρέπει να κάνει ένα δημοψήφισμα για να το πιστοποιήσει, και μετά να φύγει οργανωμένα από την ΕΕ όπως ετοιμάζεται να κάνει η Βρετανία.

Η τωρινή κυβέρνηση της Ελλάδας δεν γνωρίζει πως λειτουργεί η οικονομία, υποστηρίζει την διατήρηση των προνομίων για τους λίγους καταστρέφοντας την ήδη διαλυμένη οικονομία της Ελλάδας.


Παράρτημα


Left-liberalism (Social Liberalism): Individuals in this quadrant seek to uphold individual liberty while taxing the market to provide social benefits for those in need. They tend to see themselves as seeking balance between individual liberty and social justice, and to be in favor of multiculturalism, secular government, and international cooperation. While they are typically skeptical of state involvement in social affairs, they nevertheless see a legitimate role for the state in combating discrimination and ensuring equal treatment.

Right-communitarianism (Conservatism): Individuals in this quadrant seek to retain the traditional social and economic order and to uphold the sovereignty of the state. They tend to see themselves as the defenders of what their forebears would have wanted, favoring strict immigration laws, traditional values, and a strong military. While they typically see a role for the state in matters of national security and culture, they tend to be more skeptical of state involvement in the economy.

Left-communitarianism (Social Democracy): Individuals in this quadrant seek to promote communal solutions to both social and economic problems. They tend to see themselves as supporting a mode of government that curbs the excesses of capitalism and diminishes inequality by virtue of a mixed economy and a universal welfare state. They seek to encourage collective solutions, economic redistribution and shared values throughout society by means of participatory democracy and the state.

Right-liberalism (Libertarianism): Individuals in this quadrant seek to uphold liberty as the primary political good in all respects. They tend to see themselves as staunch supporters of both personal and economic freedom and are deeply skeptical of collective plans and goals, stressing instead the principle of voluntary association and the individual’s capacity to make his own judgments. They typically see less of a role for the state than individuals in the other three quadrants, believing instead in the spontaneous social order of the market.

The Horizontal Axis: Left-Right
In our test, the Left-Right Axis is used as a measure of the respondent's economic views, with the Left favoring state intervention and economic regulation while the Right favors economic freedom and laissez-faire. This means that the Left tends to support state efforts to restrain what they see as the unfair or immoral aspects of the free market while the Right tends to think that transactions between private parties should in principle be free from government interference.
However, a scale covering the respondent's stance on economic issues is not sufficient to explain the considerable variation that is seen within the two groups. Hence we introduce a second axis.

The Vertical Axis: Communitarian-Liberal

All liberals start from the belief that upholding individual liberties is more important than catering to the needs of society. Left Liberals tend to argue that the individual cannot make use of his or her formal liberties without some measure of education and material comfort. In their view, this necessitates redistribution from rich to poor. By contrast, Right Liberals tend to argue that taxing an individual against his will in order to provide welfare benefits to others constitutes an act of coercion and thus a breach of individual liberty. They may support charity and aid for the poor, but they prefer it to be voluntary.

All communitarians start from the belief that the well-being of the community should come before the idiosyncratic desires of specific individuals. Right Communitarians tend to take what might be called a paternal view of politics, favoring a hierarchical society and taking a stern view of threats where criminals belong in prison and foreign powers are deterred by a strong defense. For their part, while the ideologues among the Left tend to hold liberal values, research has tended to point to a sizable segment of voters who combine a left-leaning view of economics with support for the more traditional values of their community and a skeptical view of immigration (Mudde 2013).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου